مذاهب صفحه 803

صفحه 803

پاسخ اشاعره به اشکال تعدد قدما و نقد آن چیست؟

پاسخ

1 قاضی عضد الدین ایجی می گوید: آنچه که مایه کفر است این است که ذات قدیم را متعدد بدانیم نه یک ذات و چند صفت قدیم. (عضد الدین ایجی/757)

این پاسخ از قاضی مایه شگفت است، زیرا قانون امتناع تعدد قدما یک حکم عقلی است و قانون عقلی، قابل تخصیص نیست. عقل می گوید: قدیم منحصر به یک شیئ است خواه این شیئ ذات باشد، خواه صفت، در این صورت تجویز تعدد چند قدیم از مقوله وصف، نادیده گرفتن داوری خرد در کلی بودن این حکم است.

2 صفات خدا نه خدا هستند و نه جدا از خدا؛ از این جهت توصیف آنها به قدیم، اشکالی نخواهد داشت. (مفید، أوائل المقالات/17)

این پاسخ، جز لغز و پیچیده گویی چیزی نیست. در حالی که عقاید اسلامی از سهولت و آسانی بر خوردار است. خلاصه یا باید تعدد قدما را پذیرفت و توحید اسلامی را خدشه دار ساخت، آن هم به خاطر یک رشته ظواهر که در صدد بیان کیفیت علم و قدرت نیست، و یا اینکه صفات خدا را عین ذات او دانست نه زاید بر ذات.

صائبی به چه کسی می گویند؟ همچنین وهابی، زنادقه، اشاعره، معتزله، زیدیه واسماعیلیه؟

پرسش

صائبی به چه کسی می گویند؟ همچنین وهابی، زنادقه، اشاعره، معتزله، زیدیه واسماعیلیه؟

پاسخ

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه