مذاهب صفحه 874

صفحه 874

نظر اهل سنت و فرقه وهابیت در مورد شفاعت چیست؟ آیا آنان نیز به شفاعت معتقدند؟

پاسخ

شفاعت به صراحت در قرآن کریم و روایات فراوانی بیان شده و اصل شفاعت اولیای الهی در آخرت، مطلبی مسلّم و مورد قبول جمیع مسلمین است. برخی از علمای اهل سنت، به تفصیل در مورد شفاعت سخن گفته و بر آن تأکید کرده اند. صحیح مسلم، ج 1، ص 117 و 130 و ج 2، ص 22 و ج 7، ص 59؛ صحیح بخاری، ج 1، ل ص 36، 92، 119، 159 و ج 8، ص 83 و ج 9، ص 160، 170؛ مسند احمد بن حنبل، ج 1، ص 281، 301 و ج 2، صص 307، 426، 444، 518، 528 و ج 3، صص 5، 12، 20، 63، 79، 94، 213، 218، 325، 345، 354 و ج 4، صص 108، 131، 212 و ج 5، صص 143، 149، 257، 347 و ج 6، ص 428 و مصادر معتبر متعدد روایی دیگر همچون: سنن ترمذی، سنن دارمی، موطأ مالک، سنن ابی داوود، سنن نسائی، سنن ابن ماجه. در مورد بحث های کلامی رجوع کنید به: امام فخر رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، ج 3، ص 63 و قاضی عیاض، شرح صحیح مسلم، ج 2، ص 58 و علاء الدین علامه قوشجی، شرح تجرید، ص 501 و دکتر ناصر الجدیع، الشفاعه عند اهل السنه و الرد علی المخالفین فیها،... (در این زمینه ر.ک: آیت الله جعفر سبحانی، شفاعت در قلمرو عقل، قرآن و حدیث ، ص 21).

فرقه وهابیت نیز به شفاعت اولیای الهی در آخرت معتقدند و آن را از اصول مسلم اسلامی می دانند.

محمد بن عبدالوهاب (مؤسس فرقه وهابی) می نویسد: «طبق روایات اسلامی، پیامبر اسلام و نیز پیامبران دیگر و فرشتگان و اولیای الهی و کودکان در رستاخیز، شفاعت می کنند» الهدیه السنیه، الرساله الثانیه، ص 42؛ کشف الارتیاب، ص 193. و «از امور مسلّم در آخرت، شفاعت است و بر هر مسلمانی لازم است که به شفاعت پیامبر و دیگر شفیعان ایمان داشته باشد» کشف الارتیاب، ص 240.. ابن تیمیه (پایه گذار افکار وهابیان) می نویسد: «تمام پیامبران و صدیقین و غیر آنان، درباره گنه کاران شفاعت می کنند تا معذّب نشوند و اگر وارد دوزخ شده اند از آن بیرون آیند». الرسائل الکبری، ج 1، ص 407.

بنابراین شفاعت اخروی امری مسلم و مورد اتفاق جمیع فرقه های مسلمین است. هر چند دو فرقه معتزله و خوارج، که اقلیتی از اهل سنت هستند، در عین پذیرش اصل شفاعت اخروی، آن را منحصر در ترفیع درجات مؤمنان دانسته و شفاعت اخروی در مورد گنه کاران را قبول ندارند. این دیدگاه از سوی سایر علمای اهل سنت مورد نقد و رد قرار گرفته است. ر.ک:

الف. قاضی عیّاض، شرح صحیح مسلم، ج 2، ص 58؛

ب. فخررازی، تفسیر مفاتیح الغیب، ج 3، ص 63؛

پ. ابن تیمیه، الرسائل الکبری، ج 1، ص 481؛

ت. فتال نیشابوری، روضه الواعظین، ص 405. اختلاف فرقه وهابیت با عموم مسلمین در این است که می گویند: فقط باید از خدا خواست که شفاعت شفیعان را در حق ما بپذیرد و ما حق نداریم به طور مستقیم از خود شفیعان درخواست شفاعت کنیم و مثلاً نبی اکرم را مورد خطاب قرار دهیم و از او بخواهیم برای ما شفاعت کند! در حقیقت، وهابیان منکر توسّل به اولیای

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه