کتابخانه بالقرآن

مذاهب صفحه 945

صفحه 945

پرسش

بنا به نقل، حضرت علی(ع) در رکوع نمازش، انگشتر صدقه داده است؛ در حالی که می گویند وقتی آن حضرت به نماز می ایستد، غرق در نماز بود، به گونه ای که حتی تیر از پایش درآوردند اما حضرت متوجه نشد، چگونه این دو با هم سازگار است؟

پاسخ

باید توجه داشت که میان خارج کردن پیکان از بدن و بخشیدن انگشتر به فقیر تفاوت بسیاری است؛ زیرا خارج کردن پیکان از بدن صرفاً جنبه شخصی و جسمی دارد و از مقام توجه کامل به خداوند و استغراق در ذات او دور است، ولی توجه به حال بنده فقیر و محرومی که در مسجد پیامبر اسلام(ص) ناله مظلومانه سر داده، یک عمل خدایی و معنوی است و با توجه به خدا نه تنها سازگار نیست بلکه کاملاً همسوست.

در حقیقت، آن حضرت در حال نماز اصلاً توجه به خود نداشت و توجه به حال بینوا، توجه به خود نیست، بلکه توجه به خداست. به عبارت دیگر، کمک به خلق خدا، از عبادات بزرگ است و با نماز که آن هم عبادتی است بس بزرگ، سنخیت کامل دارد. بنابراین، جای تعجب نیست که ناله سوزان و نافذ آن فقیر محروم در برابر مسلمانان، دل آگاه علی(ع) را هنگام نماز متوجه خود سازد و آن حضرت در ضمن آن عبادت، عبادت دیگری که هر دو برای خدا و جلب خشنودی او بوده است انجام دهد. این عمل به قدری شایسته و ارزنده بود که آیه ای درباره آن نازل گردید.{1}

افزون بر آن، عارفان در کتاب هایشان چهار سفر روحانی را برای سیر و سلوک عارف ذکر کرده اند که سفر سوم سیر من الحق الی

الخلق است، یعنی کسی که در حیطه حق سیر و سفر می کند، نباید از خلق خدا غافل باشد. از آن جا که حضرت علی(ع) امام العرفأ و حق محض است و الحق مع علی و علی مع الحق یدور حیث مادار، این عمل آن حضرت می تواند از مصادیق سفر سوم باشد، که همه عارفان آن را تأیید می کنند، زیرا شنیدن صدای فقیر و کمک به او توجه به خویشتن نیست، بلکه عین توجه به حق است و آن حضرت در نماز، از خود بیگانه بود نه از حق تعالی.

[1].سوره مائده، آیه 55/

چرا شیعیان أمیرالمؤمنین(ع) را از پیامبر بالاتر می دانند؟

پرسش