رجعت از نگاه عقل و دین صفحه 89

می‌شوند و با شدت به آنها گفته می‌شود تا روز قیامت برگشتی نیست.

پاسخ: اولاً، این دو آیه، عام است. اما رجعت با ادله‌ای که گذشت، برای عده‌ای خاص است. بنابراین طبق قانون حمل عام بر خاص که عقلاً در خطاباتشان آن را پذیرفته‌اند، عام به وسیله این دلیل خاص، تخصیص می‌خورد و مورد رجعت از دو آیه مذکور خارج می‌شود؛

ثانیاً، تقاضای برگشتی که در سوره مؤمنون آمده، مربوط به لحظه جان‌دادن است که کافر در آن لحظه از خداوند می‌خواهد به دنیا برگردد و گذشته را جبران کند ولی با پاسخ منفی مواجه می‌شود و به وی می‌گویند که تا روز برانگیخته شدن (زنده شدن) در عالم برزخ می‌ماند. در نتیجه، این مسئله با رجوع عده‌ای پس از قرن‌ها که در عالم برزخ به سر برده‌اند، منافاتی ندارد. با توجه به مفهوم (یَوْمِ یُبْعَثُونَ)؛ «روزی که زنده شوند»، ممکن است آن روز، اعم از روز قیامت باشد؛ یعنی برای عده‌ای آن روز، افزون بر زنده شدن در قیامت، روز رجعت هم باشد و برای گروه بسیاری، روز قیامت باشد.

3 . رجعت، بازگشت فعل به قوه نیست

3 . رجعت، بازگشت فعل به قوه نیست

رجعت مستلزم بازگشت فعل به قوه است که محال است؛ زیرا موجودی که استعداد کمال دارد، هنگامی که