- اشاره 9
- رجعت در اصطلاح 11
- سابقه تاریخی رجعت در اسلام 18
- الف. رجعت در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 18
- اشاره 18
- ب. رجعت در زمان امیر المؤمنین علیه السلام وسایر ائمّه علیهم السلام 20
- اشاره 26
- 1. رجعت در دین یهود 27
- اشاره 29
- 2. رجعت در دین مسیحیت 29
- 1. بازگشت عیسی 30
- اشاره 31
- 2. زنده شدن گروهی از مردگان 31
- هدف رجعت مسیح علیه السلام 32
- 3. رجعت در دین زرتشت 35
- 5. رجعت در ادیان سرخپوستی 36
- 4. رجعت از نگاه بودا 36
- 7. نصرانیان حبشه 37
- 8. اقوام مغول 37
- الف. رجعت از نظر اهل سنّت 38
- اشاره 38
- جعل احادیث 43
- ب. نسبت ناروای غلو به شیعه امامیه 44
- ج. رجعت از نظر شیعه 51
- اشاره 54
- اشاره 61
- رجعت از دیدگاه علمای شیعه 62
- اشاره 66
- الف. آیه ای که صراحتاً دلالت بر رجعت می کند 67
- اشاره 67
- آیه نخست 75
- ب. آیاتی که به تأویل روایات دلالت بر رجعت می کنند. 75
- آیه دوّم 77
- آیه سوم 80
- آیه چهارم 82
- آیه پنجم 85
- اشاره 85
- نظر شیعه درباره دابه الارض 86
- ج. آیات در باب وقوع رجعت در پیامبران و امّت های گذشته 92
- 1. عزیر پیامبر 92
- اشاره 92
- 2. فرزندان حضرت ایّوب 96
- 3. موسی علیه السلام و هفتاد نفر 98
- 4. کُشته بنی اسرائیل 100
- 5. زنده شدن هزاران نفر 101
- اشاره 107
- 1. دعای عهد 107
- 2. زیارت جامعه کبیره 108
- 3. زیارت مطلقه امام حسین علیه السلام 109
- 4. دعای روز دحو الارض 110
- 5. زیارت آل یس 110
- 7. زیارت امام زمان علیه السلام 111
- 6. زیارت حضرت ابوالفضل علیه السلام 111
- اشاره 113
- اعتبار روایات 113
- وقوع رجعت در میان پیامبران پیشین 119
- آنچه در امّت های گذشته واقع شده، در این امّت نیز واقع می شود 123
- وقوع رجعت در امّت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 127
- رجعت یا تجلّی 131
- اشاره 133
- اشاره 141
- 1. تحقّق وعده حاکمیت مؤمنان بر زمین 141
- 2. اظهار قدرت و عظمت الهی 142
- 3. شادمانی و تشفّی دل مؤمنان 143
- 4. عذاب و ذلّت کافران 144
- 5. ارتقای کمال نفس 145
- 6. یاری دین خدا 146
- اشاره 149
- الف. ظرف زمانی رجعت در روایات 150
- ب. ظرف زمانی رجعت، در کلام بزرگان 155
- الف. شباهت های رجعت با معاد 159
- ب. تفاوت های رجعت با معاد 161
- اشاره 163
- الف. مرگ 164
- ب. کیفیت مرگ مؤمنان و کافران 165
- ج. سکرات موت 167
- د. قابضان ارواح 175
- اشاره 183
- اشاره 184
- دسته اول. روایاتی که دلالت بر رجعت، به نحو عام می کنند 184
- دسته دوم. روایاتی که به اشخاص معین، بشارت رجعت می دهند 185
- اشاره 185
- اشاره 188
- 2. زنان رجعت کننده 188
- الف. قنواء دختر رشید هجری 189
- ج. حبابه والبیه 190
- ب. ام ایمن 190
- د. سمیه مادر عمّار یاسر 191
- و. امّ خالد 191
- ه. زبیده 191
- ز. صیانه 192
- ح. نسیبه، دختر کعب مازنیه 193
- اشاره 193
- دسته سوم. رجعت های ممتاز 193
- ب. رجعت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیه السلام 194
- الف. رجعت پیامبران 194
- اشاره 204
- 1. طول عمر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امیر مؤمنان علیه السلام 205
- 2. طول عمر امام حسین علیه السلام 207
- اشاره 209
- الف. تکرّر رجعت امام علی علیه السلام 210
- ب. تکرّر رجعت امام حسین علیه السلام 217
- اشاره 227
- شبهه اول: رجعت، با نظام آفرینش و سنّت الهی مخالف است 228
- شبهه دوم: رجعت، بازگشت از فعلیت به قوه 231
- شبهه سوّم: رجعت با جسم مادّی یا مثالی 234
- شبهه چهارم: توبه رجعت کننده 234
- شبهه ششم: تنافی رجعت با طبیعت دنیا 239
- شبهه هفتم: رجعت، تقدّم فاضل بر افضل 242
- شبهه هشتم: رجعت، مستلزم اجتماع انبیا و اوصیا 244
- شبهه نهم: رجعت، مستلزم تناسخ 247
- اشاره 247
- الف. اقسام تناسخ 250
- ب. برخورد ائمّه علیهم السلام با اعتقاد به تناسخ 253
- ج. شباهت ها و تفاوت های رجعت با تناسخ 254
- د. تدارک یک اشتباه احتمالی 256
- شبهه دهم: رجعت از افکار عبد الله بن سبأ و یهودیت 258
- اشاره 258
- 1. عبد الله بن سبأ 258
- 2. ارتباط رجعت به یهود 264
- اشاره 270
- اشاره 272
- بررسی یک روایت 277
- اشاره 291
- سخن پایانی 305
رجعت است».
احادیثی از این دست ثابت می کند که مسائل رجعت به قیامت بسیار نزدیک است.
شبهه هفتم: رجعت، تقدّم فاضل بر افضل
در این شبهه می گویند: بعضی مطالب مربوط به رجعت، غیر عاقلانه و سخیف است. سپسً دو اشکال را مطرح می کنند:
نخست. روایتی که می گوید در هنگام رجعت، همه انبیای الهی رجعت کرده و کنار حضرت علی علیه السلام خواهند جنگید.
دوم. تفسیر «دابّه الأرض» به علی علیه السلام، اهانت به آن حضرت محسوب می شود.(1)
پاسخ: به اشکال اوّل، چند جواب داده خواهد شد.
الف. مسأله رجعت، گرچه با ادلّه قوی و قطعی ثابت شده است؛ امّا این چنین نیست که هر حدیثی که درباره «رجعت» نقل شده است از حیث شرایط حجّیت، قابل قبول باشد؛ بنابراین احادیث مربوط به «رجعت» انبیا و یاری کردن علی علیه السلام نیاز به بررسی دارد و چه بسا مورد قبول - از حیث شرایط حجّیت - نباشد. بر این اساس، موضوع شبهه منتفی شود؛ زیرا اگر حدیثی از حیث مضمون، ایراد داشته باشد و نیز شرایط حجّیت را دارا نباشد، به سایر ادلّه ضربه نمی زند؛ چنان که اهل سنّت، درباره مهدی منتظر عجل الله تعالی فرجه الشریف احادیث فراوانی نقل می کنند که در عین حال، برخی از آن ها ضعف سندی دارد؛ (2) ولی این باعث نمی شود که اصل مدعی مورد خدشه قرار بگیرد.
ب. از نظر شیعه، یاری پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام برای انبیای الهی، نقص و عیب به حساب نمی آید. چنان که در احادیث اهل سنّت نیز وارد شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم
1- فرق معاصره، ج1، ص222 ؛ اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثنی عشریه، ج2، ص915.
2- احادیث المهدی، ج2.