نظام واسطه در خلقت صفحه 111

اولًا: ما که به دنبال وسیله می‌رویم به این جهت است که عالم معنویات همانند عالم مادیات، عالم اسباب و مسبّبات است و هرگز هدفمان این نیست که از این طریق حکمت خدا را تغییر و تبدیل نماییم، بلکه حکمت خداوند از طریق وسایل، ایجاد و تحقق می‌یابد.

ثانیاً: حکیم بودن خداوند به معانی مختلفی آمده است که یکی از آنها به معنای هدفمند و غایت‌مند بودن افعال الهی است و دیگر اینکه خداوند هر چیزی را محکم و متقن و در جای خود آفریده است. و اینکه خدای متعال برای رسیدن به اهدافش وسیله را قرار داده که در طول اهدافش می‌باشد یعنی اهدافش از این طریق تحصیل می‌شود و هرگز وسایل با اهداف او ناسازگاری ندارد.

شبهه هفتم: تنها اسماء الهی وسیله تقرب است‌

اشاره

برخی می‌گویند: مطابق آیات الهی تنها وسیله برای تقرّب به سوی خداوند اسماء الهی است.

خداوند متعال می‌فرماید:

(وَ لِلَّهِ الأَسْماءُ الْحُسْنی فَادْعُوهُ بِها وَ ذَرُوا الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی أَسْمائِهِ سَیُجْزَوْنَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ) (اعراف: 180)

و برای خدا، نام‌های نیک است، خدا را با آن [نام‌ها] بخوانید. وکسانی که در اسمای خدا تحریف می‌کنند [وبر غیر او می‌نهند، وشریک برایش قائل می‌شوند] رها سازید. آنان به زودی جزای اعمالی را که انجام می‌دادند، می‌بینند.

ونیز می‌فرماید:

(وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً) (جن: 18)

و اینکه مساجد از آن خداست. پس هیچ کس را شریک خدا نخوانید.

پاسخ‌