- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- دیدگاه وهابیان 5
- نظام واسطه و وسیله از دیدگاه قرآن کریم 7
- اشاره 7
- اشاره 8
- اشاره 9
- اقسام سبب 9
- انواع واسطه در اصطلاح قرآن 9
- 1. واسطه و شفاعت تکوینی 9
- اشاره 9
- آیات واسطه و شفاعت تکوینی 12
- ملائکه از واسطههای نظام تکوین 15
- طولیت اسباب در نظام تکوین 15
- اعتقاد مشرکان به واسطه و شفاعت در نظام تکوین 17
- 2. شفاعت و واسطه تشریعی 18
- اقسام آیات واسطه و شفاعت تشریعی 20
- اشاره 20
- 1. آیاتی که شفاعت تشریعی را مختص به خدا میداند 20
- 2. آیاتی که شفاعت را برای غیر خدا ثابت کرده است 21
- حقیقت فعل شفیع و واسطه 23
- اشاره 25
- تغییر سببیت در شفاعت و واسطهگری 25
- 2. مورد حبط اعمال 26
- 1. مورد تبدیل سیئات به حسنات 26
- اتخاذ وسیله از دیدگاه اهل سنت 28
- اشاره 40
- 2. خدا فوق وسائط 41
- 1. اجابت دعا با واسطه 41
- اشاره 41
- 3. اخذ صدقات به وسیله پیامبر (ص) 42
- 5. ورود از راه هر چیز 42
- 6. سجده بر آدم 43
- 7. سجده بر یوسف 43
- 8. اتخاذ وسیله 45
- 9. اولیای خدا، آبرومند نزد خدا 45
- 10. کعبه 47
- 11. مقام ابراهیم 48
- 13. دعای پیامبر (ص) 50
- 14. دعای ملائکه 51
- 15. تبرک به آثار انبیا: 52
- 16. قبله 53
- 17. گرفتن جان 54
- 18. واسطه در روزیرساندن 56
- 19. علم غیب 58
- 21. نوشتن اعمال بندگان 60
- 20. زرع 60
- 22. تزیین عمل کافر 61
- 23. خلقت و آفرینش 62
- 25. ولایت 63
- 24. غنا و بینیازی 63
- 26. عزت و قوت 64
- 27. تدبیر 65
- 28. رمی 67
- 29. قتل 67
- 30. هدایت 68
- 32. استعانت 69
- 33. بخشش 70
- 34. شفای از مرض 70
- 35. کتابت 71
- جمع بین آیات 73
- دو نوع وسیله 75
- اشاره 75
- شبهه 78
- پاسخ 78
- فلسفه توسل و وسیله 79
- اشاره 79
- اشاره 80
- حقیقت توسل، شفاعت و نظام واسطه 81
- امداد الهی با وسائط 84
- از اسباب انکار واسطه 84
- اعتقاد طولی در توسل 86
- جواز توجه به غیر خدا به نحو طولیت 87
- لزوم مراعات طولیت در توسل 87
- فلسفه توسل به پیامبران و اولیای الهی: 88
- دعای پیامبر (ص)، وسیله مغفرت 89
- وجود پیامبر (ص)، مصداق رحمت الهی 90
- انبیاء، واسطه فیض الهی 91
- لزوم تشکر از سبب وواسطه 91
- توسل تکوینی 93
- رجوع به وسیله شرک نیست 93
- گمراهی شیطان به جهت عدم توجّه به وسیله 96
- پاسخ به شبهات 97
- اشاره 97
- اشاره 98
- شبهه اول: واسطه گرفتن شرک است 98
- اشاره 98
- پاسخ 99
- اشاره 102
- شبهه دوم: واسطه گرفتن کفر است 102
- پاسخ 103
- اشاره 104
- شبهه سوم: واسطه گرفتن شبیه گرفتن برای خداست 104
- پاسخ 105
- اشاره 106
- شبهه چهارم: توسل اختصاص به زمان حیات پیامبر (ص) دارد 106
- پاسخ 107
- پاسخ 109
- شبهه پنجم: توسل مورد مذمت خداست 109
- اشاره 109
- پاسخ 110
- شبهه ششم: کلام امام سجاد (ع) با توسل ناسازگار است 110
- اشاره 110
- پاسخ 111
- اشاره 111
- شبهه هفتم: تنها اسماء الهی وسیله تقرب است 111
- شبهه هشتم: مقصود از وسیله اعمال صالح است 113
- اشاره 113
- پاسخ 114
- شبهه نهم: حضرت ابراهیم (ع) وساطت جبرئیل را قبول نمیکند 114
- پاسخ 114
- اشاره 114
- اشاره 115
- پاسخ 115
- شبهه دهم: عمل معیار تقرب است نه توسل 115
قرار گرفت؛ هیچ سرپرست وشفاعتکنندهای برای شما جز او نیست؛ آیا متذکّر نمیشوید؟
ملائکه از واسطههای نظام تکوین
مهمترین وسائط در نظام تکوین، ملائکه هستند که قرآن به کار واسطهگری آنها تصریح کرده است.
خداوند متعال میفرماید: (فَالْمُدَبِّراتِ أَمْراً)؛ «و آنها که امور را تدبیر میکنند». (نازعات: 5)
و نیز میفرماید:
(الْحَمْدُ لِلَّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الأَرْضِ جاعِلِ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا أُولِی أَجْنِحَةٍ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ ...) (فاطر: 1)
ستایش مخصوص خداوندی است آفریننده آسمانها وزمین، که فرشتگان را رسولانی قرار داد دارای بالهای دوگانه وسهگانه وچهارگانه ....
همچنین میفرماید:
(بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُونَ* لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ) (انبیاء: 26 و 27)
آنها [فرشتگان] بندگان شایسته اویند. هرگز در سخن بر او پیشی نمیگیرند؛ و (پیوسته) به فرمان او عمل میکنند.
طولیت اسباب در نظام تکوین
علامه طباطبایی (ره) درباره واسطه بودن ملائکه در نظام تکوین و طولیت آن میفرماید: