- دیباچه 1
- مقدمه مؤلف 3
- درآمد 7
- فصل اوّل: توسّل 12
- توسّل در لغت 12
- اشاره 14
- انواع توسّل 14
- اشاره 23
- اشکال اول: دستور پیامبر (ص) عام نیست 23
- پاسخ 24
- البانی و تجویز توسّل به پیامبر (ص) 26
- اشاره 28
- اشکال دوم: حقیقت توسل به دعای پیامبر (ص) برمیگردد نه به شخص او 28
- پاسخ 29
- اشاره 37
- اشکال سوم: توسل به معنای تبرک و دعاست 37
- پاسخ 38
- توسل از دیدگاه شوکانی 39
- توسل، مبحثی غیر اعتقادی 45
- اشاره 45
- سخن صالح فوزان 51
- اشاره 51
- پاسخ 52
- سخن ابوبکر جزایری 58
- اشاره 58
- پاسخ 58
- سخن صالح عثیمین 59
- اشاره 59
- پاسخ 60
- اشاره 63
- فصل دوم: زیارت 63
- کلام فقها در استحباب زیارت 63
- اشاره 72
- ١. دلیل قرآنی 72
- اشکال عثیمین و پاسخ آن 78
- اشاره 85
- ٢. دلایل روایی 85
- نکته 86
- حکایت 88
- ٣. اجماع 90
- اشاره 93
- مفهوم حدیث «لا تُشَدُّ الرّحال. . .» ، دلیل بر استحباب زیارت 93
- اشاره 96
- دلیل اول: لزوم همجنس بودن مستثنی با مستثنیمنه 96
- نکته 100
- اشاره 102
- دلیل دوم: مستثنیمنه بودن «مکان» در حدیث «لاتشد الرحال. . .» 102
- دلیل سوم: عدم دلالت نهی در حدیث بر تحریم 105
- نکته 105
- روایت اول: شعر ابوطالب در توسل به پیامبر (ص) 114
- فصل سوم: بررسی احادیث توسل 114
- روایت دوم: توسل عمر به عباس، عموی پیامبر (ص) 116
- روایت سوم: حدیث عثمانبنحنیف در توسل به پیامبر (ص) 120
- روایت چهارم: کلام پیامبر (ص) به هنگام دفن فاطمه بنت اسد 138
- روایت پنجم: روایت عرض اعمال بر پیامبر (ص) 148
- اشاره 164
- اشاره 175
- بحثی در جرح و تعدیل عطیه عوفی 175
- نظر ابنمعین 198
- نظر ابوبکر بزّار 206
- نظر ابن شاهین 206
- نظر یحیی بن سعید قطان 207
- نظر ابوحاتم رازی 207
- نظر ابن خزیمه 207
- نظر امام ابو عیسی ترمذی 209
- روایت هفتم: حدیث رجال الغیب 222
- روایت هشتم: ماجرای ابوایوب انصاری با مروان 228
- روایت نهم: دعای صبح و شام رسول خدا (ص) 232
- روایت دهم: توسل آدم (ع) به پیامبر (ص) 233
- روایت اول: راهکار عائشه برای خشکسالی مدینه 241
- فصل چهارم: احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص) 241
- روایت دوم: توسل برای رفع خشکسالی در زمان عمَر 251
- اشاره 251
- اشاره 255
- بحثی در توثیق مالک الدار 255
- شیوه اول 255
- شیوه دوم 256
- شیوه سوم 259
- شیوه چهارم 261
- حدیث اول: شفاعت برای زائر قبر پیامبر (ص) 271
- اشاره 271
- فصل پنجم: بررسی احادیث زیارت 271
- بحثی در توثیق موسی بن هلال 272
- بیان شرح حال عبدالله بن عمر عُمری 298
- حدیث دوم: عدم تفاوت زیارت پیامبر (ص) در زمان حیات و پس از مرگ 313
- حدیث سوم: پیامبر (ص) شفیع و شاهد زائر در قیامت 319
- حدیث چهارم: پاداش زائر قبر پیامبر (ص) در قیامت 322
- حدیث پنجم: عدم تفاوت حیات و ممات در زیارت 325
- حدیث ششم: پاداش زیارت 330
- حدیث هفتم: شنیدن صدای زائر از سوی پیامبر (ص) 332
- حدیث هشتم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام زائر 338
- حدیث نهم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام حضرت عیسی (ع) 339
- حدیث دهم: جواز بار سفر بستن برای مسجدالنبی 345
فصل اوّل: توسّل
توسّل در لغت
جوهری در صحاح، ذیل ماده «وَسَلَ» گفته است: «وسیله، چیزی است که فرد با آن، به دیگری تقرّب مییابد. جمع آن، وسیل و وسائل است. توسیل و توسّل به یک معنا آمده است» . گفته میشود: «وَسَل فلان إلی ربّه وسیلةً و توسّلَ الیه الوسیلة» ؛ یعنی با انجام کاری(1)به وی تقرّب جست.
امام قرطبی در تفسیر خود، ذیل آیه شریفه: ( یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ
) (مائده: ٣۵) . به نقل از ابووائل، حسن، مجاهد، قُتاده، عطاء، سُدّی، ابن زید و عبداللهبنکثیر گفته است: «الوسیلة هی القربة»(2)
وَسیله بر وزن فَعیله، از توسّلتُ الیه؛ ای تقرّبتُ؛ بدو توسّل جستم، یعنی به او تقرّب جستم و جمع آن وسائل است. همچنین گفته میشود: «سئلتُ،
1- صحاح، ج۵، ص١٨۴١.
2- تفسیر قرطبی، ج ۶، ص٢١۵۶.