- دیباچه 1
- مقدمه مؤلف 3
- درآمد 7
- فصل اوّل: توسّل 12
- توسّل در لغت 12
- اشاره 14
- انواع توسّل 14
- اشاره 23
- اشکال اول: دستور پیامبر (ص) عام نیست 23
- پاسخ 24
- البانی و تجویز توسّل به پیامبر (ص) 26
- اشاره 28
- اشکال دوم: حقیقت توسل به دعای پیامبر (ص) برمیگردد نه به شخص او 28
- پاسخ 29
- اشکال سوم: توسل به معنای تبرک و دعاست 37
- اشاره 37
- پاسخ 38
- توسل از دیدگاه شوکانی 39
- اشاره 45
- توسل، مبحثی غیر اعتقادی 45
- سخن صالح فوزان 51
- اشاره 51
- پاسخ 52
- سخن ابوبکر جزایری 58
- اشاره 58
- پاسخ 58
- سخن صالح عثیمین 59
- اشاره 59
- پاسخ 60
- اشاره 63
- کلام فقها در استحباب زیارت 63
- فصل دوم: زیارت 63
- ١. دلیل قرآنی 72
- اشاره 72
- اشکال عثیمین و پاسخ آن 78
- اشاره 85
- ٢. دلایل روایی 85
- نکته 86
- حکایت 88
- ٣. اجماع 90
- اشاره 93
- مفهوم حدیث «لا تُشَدُّ الرّحال. . .» ، دلیل بر استحباب زیارت 93
- اشاره 96
- دلیل اول: لزوم همجنس بودن مستثنی با مستثنیمنه 96
- نکته 100
- اشاره 102
- دلیل دوم: مستثنیمنه بودن «مکان» در حدیث «لاتشد الرحال. . .» 102
- دلیل سوم: عدم دلالت نهی در حدیث بر تحریم 105
- نکته 105
- روایت اول: شعر ابوطالب در توسل به پیامبر (ص) 114
- فصل سوم: بررسی احادیث توسل 114
- روایت دوم: توسل عمر به عباس، عموی پیامبر (ص) 116
- روایت سوم: حدیث عثمانبنحنیف در توسل به پیامبر (ص) 120
- روایت چهارم: کلام پیامبر (ص) به هنگام دفن فاطمه بنت اسد 138
- روایت پنجم: روایت عرض اعمال بر پیامبر (ص) 148
- اشاره 164
- اشاره 175
- بحثی در جرح و تعدیل عطیه عوفی 175
- نظر ابنمعین 198
- نظر ابوبکر بزّار 206
- نظر ابن شاهین 206
- نظر ابوحاتم رازی 207
- نظر یحیی بن سعید قطان 207
- نظر ابن خزیمه 207
- نظر امام ابو عیسی ترمذی 209
- روایت هفتم: حدیث رجال الغیب 222
- روایت هشتم: ماجرای ابوایوب انصاری با مروان 228
- روایت نهم: دعای صبح و شام رسول خدا (ص) 232
- روایت دهم: توسل آدم (ع) به پیامبر (ص) 233
- روایت اول: راهکار عائشه برای خشکسالی مدینه 241
- فصل چهارم: احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص) 241
- روایت دوم: توسل برای رفع خشکسالی در زمان عمَر 251
- اشاره 251
- بحثی در توثیق مالک الدار 255
- اشاره 255
- شیوه اول 255
- شیوه دوم 256
- شیوه سوم 259
- شیوه چهارم 261
- فصل پنجم: بررسی احادیث زیارت 271
- حدیث اول: شفاعت برای زائر قبر پیامبر (ص) 271
- اشاره 271
- بحثی در توثیق موسی بن هلال 272
- بیان شرح حال عبدالله بن عمر عُمری 298
- حدیث دوم: عدم تفاوت زیارت پیامبر (ص) در زمان حیات و پس از مرگ 313
- حدیث سوم: پیامبر (ص) شفیع و شاهد زائر در قیامت 319
- حدیث چهارم: پاداش زائر قبر پیامبر (ص) در قیامت 322
- حدیث پنجم: عدم تفاوت حیات و ممات در زیارت 325
- حدیث ششم: پاداش زیارت 330
- حدیث هفتم: شنیدن صدای زائر از سوی پیامبر (ص) 332
- حدیث هشتم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام زائر 338
- حدیث نهم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام حضرت عیسی (ع) 339
- حدیث دهم: جواز بار سفر بستن برای مسجدالنبی 345
چنانکه حافظ به آن تصریح کرده است و پیشتر نیز از او نقل شد.
بر این اساس، بنا به گفته شخص عمر، توسلِ عمر به عباس (عموی پیامبر) ثابت شد که توسل به پیامبر را اهمیت بیشتری میبخشد. همچنین به دلیل سخن عمر که گفت «عباس را در ناگواریهایی که برایتان رخ میدهد، وسیلهای به سوی خدا قرار دهید» ، توسل، به شخص عباس صورت گرفته است، نه دعای او. همه پذیرفتهاند که ضمیر «
فاتّخذوه » ؛ «او را وسیله قرار دهید» در روایت، به شخص عباس برمیگردد، مگر کسانیکه دست به تحریف (چنین مواردی) میزنند.
روایت سوم: حدیث عثمانبنحنیف در توسل به پیامبر (ص)
امام احمد، در «مسند» ، از عثمان بن عمر، از شعبه، از ابوجعفر، از عمارةبن خزیمة بن ثابت، از عثمان بن حنیف روایت کرده است:
نابینایی خدمت رسول خدا (ص) شرفیاب شد و عرضه داشت: در حق من دعا بفرما تا خدا مرا شفا دهد. حضرت فرمود: اگر اکنون بخواهی دعا میکنم و اگر بخواهی صبر میکنم که به سود توست. نابینا عرض کرد: (هماکنون) در پیشگاه خدا برایم دعا کن. حضرت به او دستور داد وضویی نیکو بگیرد و این دعا را بخواند:
اللهمّ إنّی أسئلکَ و أتوجّهُ إلیکَ بنبیکَ محمّد نبی الرحمة. یا محمّد إنّی توجهتُ بکَ إلی الله رَبّی فی حاجَتی هذه لتُقضی لی، اللهمّ فشَفّعهُ فیّ.(1)
ترمذی، گفته است:
1- المسند، ج۴، ص١٣٨.