- دیباچه 1
- مقدمه مؤلف 3
- درآمد 7
- فصل اوّل: توسّل 12
- توسّل در لغت 12
- اشاره 14
- انواع توسّل 14
- اشاره 23
- اشکال اول: دستور پیامبر (ص) عام نیست 23
- پاسخ 24
- البانی و تجویز توسّل به پیامبر (ص) 26
- اشاره 28
- اشکال دوم: حقیقت توسل به دعای پیامبر (ص) برمیگردد نه به شخص او 28
- پاسخ 29
- اشکال سوم: توسل به معنای تبرک و دعاست 37
- اشاره 37
- پاسخ 38
- توسل از دیدگاه شوکانی 39
- توسل، مبحثی غیر اعتقادی 45
- اشاره 45
- سخن صالح فوزان 51
- اشاره 51
- پاسخ 52
- سخن ابوبکر جزایری 58
- اشاره 58
- پاسخ 58
- سخن صالح عثیمین 59
- اشاره 59
- پاسخ 60
- کلام فقها در استحباب زیارت 63
- اشاره 63
- فصل دوم: زیارت 63
- ١. دلیل قرآنی 72
- اشاره 72
- اشکال عثیمین و پاسخ آن 78
- اشاره 85
- ٢. دلایل روایی 85
- نکته 86
- حکایت 88
- ٣. اجماع 90
- اشاره 93
- مفهوم حدیث «لا تُشَدُّ الرّحال. . .» ، دلیل بر استحباب زیارت 93
- اشاره 96
- دلیل اول: لزوم همجنس بودن مستثنی با مستثنیمنه 96
- نکته 100
- اشاره 102
- دلیل دوم: مستثنیمنه بودن «مکان» در حدیث «لاتشد الرحال. . .» 102
- دلیل سوم: عدم دلالت نهی در حدیث بر تحریم 105
- نکته 105
- روایت اول: شعر ابوطالب در توسل به پیامبر (ص) 114
- فصل سوم: بررسی احادیث توسل 114
- روایت دوم: توسل عمر به عباس، عموی پیامبر (ص) 116
- روایت سوم: حدیث عثمانبنحنیف در توسل به پیامبر (ص) 120
- روایت چهارم: کلام پیامبر (ص) به هنگام دفن فاطمه بنت اسد 138
- روایت پنجم: روایت عرض اعمال بر پیامبر (ص) 148
- اشاره 164
- اشاره 175
- بحثی در جرح و تعدیل عطیه عوفی 175
- نظر ابنمعین 198
- نظر ابوبکر بزّار 206
- نظر ابن شاهین 206
- نظر ابوحاتم رازی 207
- نظر یحیی بن سعید قطان 207
- نظر ابن خزیمه 207
- نظر امام ابو عیسی ترمذی 209
- روایت هفتم: حدیث رجال الغیب 222
- روایت هشتم: ماجرای ابوایوب انصاری با مروان 228
- روایت نهم: دعای صبح و شام رسول خدا (ص) 232
- روایت دهم: توسل آدم (ع) به پیامبر (ص) 233
- روایت اول: راهکار عائشه برای خشکسالی مدینه 241
- فصل چهارم: احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص) 241
- روایت دوم: توسل برای رفع خشکسالی در زمان عمَر 251
- اشاره 251
- اشاره 255
- بحثی در توثیق مالک الدار 255
- شیوه اول 255
- شیوه دوم 256
- شیوه سوم 259
- شیوه چهارم 261
- فصل پنجم: بررسی احادیث زیارت 271
- حدیث اول: شفاعت برای زائر قبر پیامبر (ص) 271
- اشاره 271
- بحثی در توثیق موسی بن هلال 272
- بیان شرح حال عبدالله بن عمر عُمری 298
- حدیث دوم: عدم تفاوت زیارت پیامبر (ص) در زمان حیات و پس از مرگ 313
- حدیث سوم: پیامبر (ص) شفیع و شاهد زائر در قیامت 319
- حدیث چهارم: پاداش زائر قبر پیامبر (ص) در قیامت 322
- حدیث پنجم: عدم تفاوت حیات و ممات در زیارت 325
- حدیث ششم: پاداش زیارت 330
- حدیث هفتم: شنیدن صدای زائر از سوی پیامبر (ص) 332
- حدیث هشتم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام زائر 338
- حدیث نهم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام حضرت عیسی (ع) 339
- حدیث دهم: جواز بار سفر بستن برای مسجدالنبی 345
جایز است و گفته شده که توسّل به انسان شایسته مستحب است» .
احمد در کتاب «منسک» خود که آن را برای مَرْوَزی نوشته است، میگوید: «وی در دعایش به پیامبر توسّل میجست» و در کتاب «المستوعب» و دیگر کتب خود، به موضوع جواز توسّل، یقین نموده است.
اشکال دوم: حقیقت توسل به دعای پیامبر (ص) برمیگردد نه به شخص او
اشاره
ابنتیمیه میگوید:
دعای عمربنخطاب در ماجرای درخواست باران، میان مهاجرین و انصار معروف است، آنجا که گفت: «اللهمّ إنّا کنّا إذا أجدبنا نتوسّل إلیک بنبینا فتسقینا، و إنّا نتوسّل إلیک بعمّ نبیّنا» ، دلیل بر این است که توسل حقیقی از دیدگاه آنان، همان توسل به دعا و شفاعت رسولخدا (ص) بوده نه درخواست از شخص او؛ زیرا اگر چنین چیزی صحیح به نظر میرسید، عمر و مهاجرین و انصار، در مورد درخواست باران، از رسول خدا (ص) صرفنظر نمیکردند و به درخواست از عبّاس (عموی پیامبر) تن در نمیدادند.(1)
در جایی دیگر گفته است:
همچنین در روایت صحیح از فرزند عمر و أنس و غیر از این دو، آمده است که هرگاه دچار خشکسالی میشدند فقط به دعای پیامبر و درخواست بارانی که او مینمود، متوسّل میشدند.
از هیچ راوی از راویان مزبور نقل نشده که رسول اکرم (ص) در دوران حیات خویش، آفریده یا غیرآفریدهای را برای درخواست از خداوند،
1- التوسل والوسیلة، ص۶۶.