بررسی احادیث توسل و زیارت صفحه 29

واسطه قرار دهند، نه در درخواست باران و نه در غیر آن.

در خصوص حدیث مربوط به فرد نابینا نیز گفت‌وگو خواهیم کرد. اگر توسّل به حضرت نزد صحابه معروف بود، قهراً به عمر تذکر می‌دادند که توسّل و درخواست از رسول خدا (ص) به مراتب سزاوارتر از توسّل به عباس (عموی وی) است و چرا از انجام کاری صحیح چون توسل به برترین آفریده الهی که آن را در دوران حیات رسول‌خدا (ص) عملی می‌ساختیم، برگردیم و متوسّل به یکی از نزدیکان وی گردیم؟ اگر چنین کاری صورت گیرد، شیوه صحیح توسّل ترک گشته و از توسّل به انسان برتر، صرف نظر شده و درخواست از خدای متعال به واسطه سببی که از دیگر سبب، ضعیف‌تر است، انجام پذیرفته با اینکه قدرت بر درخواست از او، به واسطه برترین سبب، امکان داشته است و ما در سال «الرماده» که در خصوص خشکسالی ضرب المثل شده است، مجبور به چنین کاری شدیم. نظیر کاری را که عمر انجام داد، معاویه در حضور صحابه و تابعین عملی ساخت و در (خشکسالی) به «یزید بن اسود جرشی» توسل جستند؛ همان‌گونه که عمر به عبّاس (عموی پیامبر) متوسّل گشت.(1)

پاسخ

کسی‌که با دقت، سخن ابن‌تیمیه را بررسی کند، متوجه می‌شود که وی به طور کلّی توسل به ذات اشخاص را نفی کرده و مردود می‌داند؛ زیرا صحابه پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) توسّل جستن به وی را رها ساختند. چون توسل، منحصر به دعا بود و از دیدگاه ابن‌تیمیه، دعای پیامبر پس از