- دیباچه 1
- مقدمه مؤلف 3
- درآمد 7
- فصل اوّل: توسّل 12
- توسّل در لغت 12
- اشاره 14
- انواع توسّل 14
- اشاره 23
- اشکال اول: دستور پیامبر (ص) عام نیست 23
- پاسخ 24
- البانی و تجویز توسّل به پیامبر (ص) 26
- اشکال دوم: حقیقت توسل به دعای پیامبر (ص) برمیگردد نه به شخص او 28
- اشاره 28
- پاسخ 29
- اشکال سوم: توسل به معنای تبرک و دعاست 37
- اشاره 37
- پاسخ 38
- توسل از دیدگاه شوکانی 39
- اشاره 45
- توسل، مبحثی غیر اعتقادی 45
- سخن صالح فوزان 51
- اشاره 51
- پاسخ 52
- سخن ابوبکر جزایری 58
- پاسخ 58
- اشاره 58
- سخن صالح عثیمین 59
- اشاره 59
- پاسخ 60
- اشاره 63
- کلام فقها در استحباب زیارت 63
- فصل دوم: زیارت 63
- ١. دلیل قرآنی 72
- اشاره 72
- اشکال عثیمین و پاسخ آن 78
- اشاره 85
- ٢. دلایل روایی 85
- نکته 86
- حکایت 88
- ٣. اجماع 90
- اشاره 93
- مفهوم حدیث «لا تُشَدُّ الرّحال. . .» ، دلیل بر استحباب زیارت 93
- اشاره 96
- دلیل اول: لزوم همجنس بودن مستثنی با مستثنیمنه 96
- نکته 100
- اشاره 102
- دلیل دوم: مستثنیمنه بودن «مکان» در حدیث «لاتشد الرحال. . .» 102
- دلیل سوم: عدم دلالت نهی در حدیث بر تحریم 105
- نکته 105
- روایت اول: شعر ابوطالب در توسل به پیامبر (ص) 114
- فصل سوم: بررسی احادیث توسل 114
- روایت دوم: توسل عمر به عباس، عموی پیامبر (ص) 116
- روایت سوم: حدیث عثمانبنحنیف در توسل به پیامبر (ص) 120
- روایت چهارم: کلام پیامبر (ص) به هنگام دفن فاطمه بنت اسد 138
- روایت پنجم: روایت عرض اعمال بر پیامبر (ص) 148
- اشاره 164
- اشاره 175
- بحثی در جرح و تعدیل عطیه عوفی 175
- نظر ابنمعین 198
- نظر ابوبکر بزّار 206
- نظر ابن شاهین 206
- نظر یحیی بن سعید قطان 207
- نظر ابوحاتم رازی 207
- نظر ابن خزیمه 207
- نظر امام ابو عیسی ترمذی 209
- روایت هفتم: حدیث رجال الغیب 222
- روایت هشتم: ماجرای ابوایوب انصاری با مروان 228
- روایت نهم: دعای صبح و شام رسول خدا (ص) 232
- روایت دهم: توسل آدم (ع) به پیامبر (ص) 233
- روایت اول: راهکار عائشه برای خشکسالی مدینه 241
- فصل چهارم: احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص) 241
- روایت دوم: توسل برای رفع خشکسالی در زمان عمَر 251
- اشاره 251
- بحثی در توثیق مالک الدار 255
- اشاره 255
- شیوه اول 255
- شیوه دوم 256
- شیوه سوم 259
- شیوه چهارم 261
- اشاره 271
- فصل پنجم: بررسی احادیث زیارت 271
- حدیث اول: شفاعت برای زائر قبر پیامبر (ص) 271
- بحثی در توثیق موسی بن هلال 272
- بیان شرح حال عبدالله بن عمر عُمری 298
- حدیث دوم: عدم تفاوت زیارت پیامبر (ص) در زمان حیات و پس از مرگ 313
- حدیث سوم: پیامبر (ص) شفیع و شاهد زائر در قیامت 319
- حدیث چهارم: پاداش زائر قبر پیامبر (ص) در قیامت 322
- حدیث پنجم: عدم تفاوت حیات و ممات در زیارت 325
- حدیث ششم: پاداش زیارت 330
- حدیث هفتم: شنیدن صدای زائر از سوی پیامبر (ص) 332
- حدیث هشتم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام زائر 338
- حدیث نهم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام حضرت عیسی (ع) 339
- حدیث دهم: جواز بار سفر بستن برای مسجدالنبی 345
سخن ابوبکر جزایری
اشاره
اگر صاحب رساله «وقفات مع کتاب للدعاة فقط» بر سخن دیگران تکیه کرده است، ابوبکر جزایری با تکیه بر خویشتن، بر این اختلاف دامنزده و مسلمانان بسیاری را تکفیر کرده و گفته است:
درخواست از انسانهای صالح و شایسته، یاری طلبیدن از آنان و توسل جستن به مقام و منزلت آنان، در دین خدای متعال نه موجب نزدیکی به خدا میشود و نه عمل صالحی است که همواره بتوان بدان متوسّل گشت؛ بلکه شرک در پرستش خداست و حرام است و انجام دهنده این عمل، از دین خارج میگردد و موجب میشود تا ابد در دوزخ بماند.(1)
پاسخ
آنچه درست به نظر میرسد این است که فرد با ایمان، چنین اعتقادی را درباره برادران مؤمن خود ندارد؛ زیرا مؤمنان معتقدند که غیر از خدای عزوجل، کسی مؤثر در وجود نیست. نهایت کاری که انجام میدهند این است، به جایگاهی برای پیامبر نزد پروردگار معتقدند و به وی متوسل میگردند. آنها از دلایل درستی پیروی میکنند و درحقیقت به صحابه، تأسی میجویند.
ابوبکر جزایری مرتکب اشتباه شد و بندگان شایسته خدا را تکفیر نمود. این تکفیرگستاخانه ارتباطی به کتاب و سنت و اکثریت (مسلمانان) ندارد و هیچ انسان خردمند و دینمداری قایل به این گفته فاسد نیست، مگر
1- عقیدة المؤمن، ص١۴۴.