- دیباچه 1
- مقدمه مؤلف 3
- درآمد 7
- فصل اوّل: توسّل 12
- توسّل در لغت 12
- انواع توسّل 14
- اشاره 14
- اشاره 23
- اشکال اول: دستور پیامبر (ص) عام نیست 23
- پاسخ 24
- البانی و تجویز توسّل به پیامبر (ص) 26
- اشاره 28
- اشکال دوم: حقیقت توسل به دعای پیامبر (ص) برمیگردد نه به شخص او 28
- پاسخ 29
- اشاره 37
- اشکال سوم: توسل به معنای تبرک و دعاست 37
- پاسخ 38
- توسل از دیدگاه شوکانی 39
- توسل، مبحثی غیر اعتقادی 45
- اشاره 45
- سخن صالح فوزان 51
- اشاره 51
- پاسخ 52
- سخن ابوبکر جزایری 58
- اشاره 58
- پاسخ 58
- سخن صالح عثیمین 59
- اشاره 59
- پاسخ 60
- اشاره 63
- فصل دوم: زیارت 63
- کلام فقها در استحباب زیارت 63
- اشاره 72
- ١. دلیل قرآنی 72
- اشکال عثیمین و پاسخ آن 78
- اشاره 85
- ٢. دلایل روایی 85
- نکته 86
- حکایت 88
- ٣. اجماع 90
- مفهوم حدیث «لا تُشَدُّ الرّحال. . .» ، دلیل بر استحباب زیارت 93
- اشاره 93
- اشاره 96
- دلیل اول: لزوم همجنس بودن مستثنی با مستثنیمنه 96
- نکته 100
- اشاره 102
- دلیل دوم: مستثنیمنه بودن «مکان» در حدیث «لاتشد الرحال. . .» 102
- دلیل سوم: عدم دلالت نهی در حدیث بر تحریم 105
- نکته 105
- روایت اول: شعر ابوطالب در توسل به پیامبر (ص) 114
- فصل سوم: بررسی احادیث توسل 114
- روایت دوم: توسل عمر به عباس، عموی پیامبر (ص) 116
- روایت سوم: حدیث عثمانبنحنیف در توسل به پیامبر (ص) 120
- روایت چهارم: کلام پیامبر (ص) به هنگام دفن فاطمه بنت اسد 138
- روایت پنجم: روایت عرض اعمال بر پیامبر (ص) 148
- اشاره 164
- اشاره 175
- بحثی در جرح و تعدیل عطیه عوفی 175
- نظر ابنمعین 198
- نظر ابن شاهین 206
- نظر ابوبکر بزّار 206
- نظر یحیی بن سعید قطان 207
- نظر ابوحاتم رازی 207
- نظر ابن خزیمه 207
- نظر امام ابو عیسی ترمذی 209
- روایت هفتم: حدیث رجال الغیب 222
- روایت هشتم: ماجرای ابوایوب انصاری با مروان 228
- روایت نهم: دعای صبح و شام رسول خدا (ص) 232
- روایت دهم: توسل آدم (ع) به پیامبر (ص) 233
- فصل چهارم: احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص) 241
- روایت اول: راهکار عائشه برای خشکسالی مدینه 241
- روایت دوم: توسل برای رفع خشکسالی در زمان عمَر 251
- اشاره 251
- شیوه اول 255
- بحثی در توثیق مالک الدار 255
- اشاره 255
- شیوه دوم 256
- شیوه سوم 259
- شیوه چهارم 261
- اشاره 271
- فصل پنجم: بررسی احادیث زیارت 271
- حدیث اول: شفاعت برای زائر قبر پیامبر (ص) 271
- بحثی در توثیق موسی بن هلال 272
- بیان شرح حال عبدالله بن عمر عُمری 298
- حدیث دوم: عدم تفاوت زیارت پیامبر (ص) در زمان حیات و پس از مرگ 313
- حدیث سوم: پیامبر (ص) شفیع و شاهد زائر در قیامت 319
- حدیث چهارم: پاداش زائر قبر پیامبر (ص) در قیامت 322
- حدیث پنجم: عدم تفاوت حیات و ممات در زیارت 325
- حدیث ششم: پاداش زیارت 330
- حدیث هفتم: شنیدن صدای زائر از سوی پیامبر (ص) 332
- حدیث هشتم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام زائر 338
- حدیث نهم: پاسخ پیامبر (ص) به سلام حضرت عیسی (ع) 339
- حدیث دهم: جواز بار سفر بستن برای مسجدالنبی 345
باید آگاهی یابد که پیش از ابنتیمیه، هیچ یک از فقهای مسلمان نگفتهاند که فقط برای زیارت مسجد رسول خدا (ص) میتوان بار سفر بست.
در نتیجه، اجماع قولی و عملی بر صحیح بودنِ بستن بار سفر به قصد زیارت مرقد شریف پیامبر اکرم (ص) چونان کوهِ استوار، محکم و پابرجاست.
البته مطالبی از امام مالک در این زمینه وجود دارد که در این اجماع، خدشهای نمیکند و پیروانش بدانها پاسخ دادهاند و در جای خود، مشخص است. نظیر این مطالب، از ابومحمد جوینی در مسئله نذر، نقل شده است که ارتباطی به زیارت مرقد شریف رسول خدا (ص) ندارد، چنانکه تقیالدین سُبکی در کتاب «شفاء السقام» (1)آنها را بررسی کرده است.
مفهوم حدیث «لا تُشَدُّ الرّحال. . .» ، دلیل بر استحباب زیارت
اشاره
بر کسی مخفی نیست که تنها ابنتیمیه در قرن هفتم، سفر کردن برای زیارت پیامبر اکرم (ص) را ممنوع دانسته است و شاگردش ابنعبدالهادی فتاوای بسیاری از استادش ابنتیمیه نقل کرده است که بستن بار سفر به قصد زیارت مرقد پیامبر را به صراحت، حرام میداند.
فتواهای ابنتیمیه، مناظرهها و تألیفات و فتنهها و آشوبهایی را به دنبال داشته است و بیشتر دانشمندان، گفته وی را مردود دانسته و پاسخ دادهاند.(2)
1- شفاء السقام، صص١٢١-١٢٣.
2- سعی کردهاند دانشمندانی را که به ابنتیمیه پاسخ گفتهاند، شخصیتهایی بیاعتبار جلوه دهند که سخنی بیهوده و خارج از بحث است و با انجام دادن این قبیل کارها قصد دارند همچنان دست به ارتکاب اعمال فسادانگیزی بزنند که واقعیت، آنها را مردود میداند. بدین ترتیب، باید امثال این وسوسهها را به شدّت ردّ کرد.