پاسخ به پندارهای توسل صفحه 13

آگاهیم. ایشان نسخه‌هایی از این کتاب را به شاگردانش هدیه کرده است. در زیر نام کتاب‌ها و آثار علمی ایشان بر اساس دسته‌بندی بالا می‌آید:

بخش اول‌

1. نظم عوامل الإعراب (به زبان فارسی). این کتاب خطی، اولین اثر ایشان است. (1)

2. ازاحة شبهة المعمم عن عبارة المحرم (2) (خطی)

3. الجواب الوفی فی الرّدّ علی الواعظ الأوفی (3) (خطی)

4. تفریج البال بحل تاریخ ابن‌الکمال (4) (خطی)

1- به این دلیل که عنوان دقیق کتاب را به فارسی نمی‌دانستم، از ترجمه عنوان عربی خودداری کردم. مترجم

2- عالمی با نام «محرم» شرحی بر شرح عبدالرحمان جامی بر کتاب «کافیه ابن‌حاجب» در موضوع نحو می‌نگارد. ایشان در باب «ندبه در منصوبات» عبارتی می‌نویسد. یکی از شاگردان شیخ را می‌بیند که چند سطر از این شرح را حذف کرده تا معنای عبارت کتاب- از نظر او- درست شود. اما به اعتقاد ایشان باید این عبارت را حفظ کرد و آن را به گونه‌ای تأویل کرد تا عبارت با معنا شود. به همین دلیل رساله‌ای ده صفحه‌ای در این باره نوشت.

3- در ساحل دریای سیاه سرزمینی به نام «اوف» وجود دارد. این منطقه به داشتن واعظان بسیار، شهرت دارد. یکی از این واعظان به شهر سکونت استاد عزیمت کرد و در آن‌جا به وعظ و خطابه مشغول بود. این واعظ در کار خود شهرت یافت. روزی استاد کوثری در جلسه سخنرانی او حاظر شد. واعظ مشهور در این جلسه که بعد از ظهر برگزار شده بود، حمله تندی به صوفیه کرد. از آنجا که مرحوم کوثری در آن زمان از هواداران صوفی‌ها بود، از این جلسه خارج شد و به منزل خود رفت و تا پیش از ظهر روز بعد رساله‌ای بیست صفحه‌ای نوشت. این رساله در پاسخ به اظهارات واعظ بود. پیش از ظهر روز بعد که این رساله را به واعظ داد، زبان واعظ بند آمد و دست از بدگویی نسبت به صوفیه کشید.

4- «تاریخ ابن‌کمال» معماگونه نوشته شده است. برای مثال وی می‌گوید: در یک چهارم دوم سال سوم از دهه چهارم از یک سوم سوم ... رساله استاد کوثری در واقع حلال معماهای این کتاب است. وی این اثر را نگاشته تا معماهای «تاریخ ابن‌کمال» را حل کند و برای شرح مقصود کتاب، جدول‌هایی ترسیم کرده است.