پاسخ به پندارهای توسل صفحه 23

مقدمه

مقدمه (1)

خداوند را سپاس می‌گوییم. درود خدا بر رسولش و سرور ما حضرت محمد (ص)، خاندان و همه اصحاب ایشان.

طایفه‌ای از حشویه (2) تلاش می‌کنند هر از گاهی تمام امت اسلامی

را به دلیل زیارت قبور (3) و اینکه نیکان را واسطه درگاه خداوند قرار می‌دهند، تکفیر کنند؛ (4) گویا که با توسل جستن به غیر خدا و زیارت قبور، بت‌پرست شده‌اند.

به همین دلیل بر آن شدم تا آرای بزرگان معارف دینی درباره توسل (5) را بیان کنم؛ زیرا آنان متولیان تبیین مرز توحید با شرک و بت‌پرستی هستند. در این راستا ادلة نقلی بیان شده از سوی دانشمندان مسلمان را بیان خواهیم کرد تا حق را اثبات کنیم و نادانی پیروان آن را آشکار کنیم.

امیدواریم خداوند ما را در این راه توفیق دهد.

1- عنوان عربی این نوشتار «محق التقول فی مسألة التوسل» است.

2- یکی از معانی واژه «حشا» در زبان عربی، «کنار» است. دلیل نام‌گذاری این گروه به حشویه به دو شکل نقل شده است: شیخ محمد زاهد کوثری به نقل از مقدمه «تبیین کذب المفترین فیما نسب الی الامام الاشعری» اثر ابن‌عساکر، ص 11، می‌نویسد: حسن بصری از بزرگان تابعین بود که سال‌های پیاپی در بصره به نشر دانش اهتمام داشت. بزرگان و فضلا به مجلس او رفت‌وآمد داشتند. گروهی از راویان اوباش صفت نیز وارد مجلس او می‌شدند و سخنان ناپسندی می‌گفتند. حسن بصری می‌گفت: آنان را به کنار مجلس حشا الحلقة ببرید. به این دلیل آنان را «حشویه» نامیدند. فرقه‌های مجسمه و مشبهه از این گروه بودند. همچنین در پاورقی تفسیر «الجامع لأحکام القرآن» قرطبی، آمده است: حشویه طایفه‌ای از بدعت‌گران هستند که به ظواهر تمسک جسته و قائل به عقایدی چون تجسیم [اعتقاد به جسم برای خداوند] و ... شدند ج 1، ص 55.

3- در صفحات آینده نیز خواهد آمد که «ابن‌تیمیه» معتقد بود هرکس به قصد زیارت قبر رسول خدا سفر کند، گناه کرده است و به همین دلیل نمازش شکسته نیست؛ زیرا این سفر معصیت است. «ابن‌تیمیه» اولین کسی است که این نظر را داد و به دلیل همین به زندان افتاد و از سوی مردم و دانشمندان طرد و محکوم شد.

4- سخن درباره معنای توسل و حکم آن بیان خواهد شد.

5- منظور عقایدِ دانشمندانی است که امت اسلامی آنها را پذیرفته و به آنان اعتماد کرده است. همان کسانی که مردم احکام شریعت خود و سنت صحیح نبوی را از آنان گرفته‌اند. در این رساله شماری از این دانشمندان را نام خواهیم برد.