توسل و رد شبهات صفحه 38

است. ما هرگز انسان‌های عاقل و خردمند را مخاطب این سخنان نمی‌دانیم. اگر پیش از این نیز برخلاف این رویه مطلبی نگاشته شده، از روی قصد نبوده است.

وَجُرمٌ جرهُ سُفهاءُ قَومٍ فَحلَّ بغیرِ جانیه البلاء (1)

این افراد سفیه گمان برده‌اند که با سفاهت خود می‌توانند حق و اهل‌حق را از بین ببرند؛ حال آنکه کارهای اشتباه آنها فقط موجب بیشتر شدن فرومایگی‌شان نزد ما می‌شود و کارهای آنها برای ما بی‌ارزش است. ما در سخن خود با اشاره‌ها و نشانه‌های فراوانی، منظور خود را بیان کردیم، اما آنان درک نکردند که ما چه می‌گوییم؛ هرچند به گمان خویش در آنچه می‌نویسند به استادی رسیده‌اند:

إنَّ العصافیر لَمّا قامَ قائِمُها تَوَهَّمت أنَّها صارتْ شَواهینا (2)

البته انصاف ایجاب می‌کند این نکته را یادآور شوم که از سوی اهل مکه نامه‌ای با امضای «الف. دال» برای من ارسال شده که نویسنده در آن با رعایت ادب و به دور از بدزبانی، به نظرات ما اشکال‌هایی وارد کرده است. شاید این نامه را منتشر کرده و برای بیان حقیقت و ابطال آرای نادرست، بر این نامه تعلیقه بنویسیم.

ورود به بحث‌

خواننده گرامی باید توجه داشته باشد که گاه یک «عمل» به