توسل و استغاثه در اسلام صفحه 92

از عمر بن خطاب و دیگران نیز در این موضوع اخباری وارد شده است که ثابت می کند که اموات هم می فهمند و هم می بینند و هم از احوال و کردار اهل دنیا آگاه اند. ثابت شد که این اخبار قطعی و اطمینان بخش هستند. با وجود این ، اخبار متواتری که حتی ابن کثیر و ابن قیم به تواتر آن معترف اند، شکی باقی نمی ماند که اموات می شنوند و می بینند.

تلقین بر اموات

ابن قیم می گوید:

و یدل علی هذا أیضا ما جری علیه عمل الناس قدیما و إلی الآن من تلقین المیت فی قبره ولولا أنه یسمع ذلک و ینتفع به لم یکن فیه فائده و کان عبثا و قد سئل عنه الإمام أحمد رحمه الله فاستحسنه واحتج علیه بالعمل. (1)

عملی که مردم از قدیم تا به امروز انجام داده اند؛ همچون تلقین مرده در قبرش، بر شنوایی اموات دلالت می کند. اگر مرده آن تلقین را نشنود و از آن بهره ای نبرد، عملی بیهوده انجام گرفته است. از امام احمد در مورد تلقین سؤال کردند و او آن را خوب دانسته و بر ضرورت انجام آن حجت آورد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

إذا مات أحدکم فسویتم علیه التراب فلیقم أحدکم علی رأس قبره ثم یقول: یا فلان بن فلانه! فإنه یسمع و لا یجیب ثم لیقل: یا فلان ابن فلانه الثانیه فإنه یستوی قاعدا ثم لیقل: یا فلان ابن فلانه یقول أرشدنا رحمک الله و لکنکم لاتسمعون فیقول: أذکر ما خرجت علیه