شرح دعای کمیل صفحه 307

قرآن به صراحت می گوید خدا اهل تکبّر را دوست ندارد و آلودگان به صفت ناپسند تکبر ، اهل دوزخ اند .

« إِنَّهُ لاٰ یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ » (1).

یقیناً خدا دارندگان صفت تکبّر را دوست ندارد .

«أَ لَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْویً لِلْمُتَکَبِّرِینَ » (2).

آیا برای متکبّران جایگاهی در دوزخ نیست ؟ »

روایات و تواضع

اشاره

از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده است :

مَا لِی لَاأَرَی عَلَیْکُم حَلَاوَهَ العِبَادَهِ ؟ قَالُوا : وَمَا حَلَاوَهَ العِبَادَهِ ؟ قَالَ : التَوَاضُعُ (3) .

چه شده که من شیرینی عبادت را در شما نمی بینم ؟ گفتند : شیرینی عبادت چیست ؟ فرمود : تواضع .

امیرالمؤمنین علیه السلام با بیان تواضع پیشینیان مؤمن و آنان که همواره نسبت به حق و دربارۀ خلق فروتن بودند مردم را پند می دهد :

وَلَکِنَّهُ سُبْحانَهُ کَرَّهَ إِلَیْهِمُ التَّکابُرَ وَرَضِیَ لَهُمُ التَّواضُع ، فَأَلْصَقُوا بِالْأَرْضِ خُدودَهُم ، وَعَفَّرُوا فِی التُّرابِ وُجوهَهُم ، وَخَفَضُوا أَجْنِحَتَهُم لِلْمُؤمِنِینَ (4) .

خداوند پاک ، تکبّر را ناخوشایند آنان قرار داد و تواضع و فروتنی را برای آنان

1- (1)) . نحل ( 16 ) : 23 .
2- (2)) . زمر ( 39 ) : 60 .
3- (3)) . مجموعه ورّام : 201/1 ، بیان فضیله التواضع ؛ میزان الحکمه : 6846/14 ، باب التواضع ، حدیث 21825 .
4- (4)) . نهج البلاغه : خطبۀ 192 .