کتابخانه بالقرآن

شرح دعای کمیل صفحه 340

صفحه 340

وَ عَلا مَکانُکَ

اشاره

و شأن و منزلت تو بلند است

بلندی مرتبه

علو و بلندی مکان هر جا به خدا نسبت داده شود ، مراد بلندی مکان ظاهری و مادی نیست ، بلکه به معنی بلندی مرتبه و جایگاه است ؛ چرا که خداوند جسم نیست که نیاز به مکان داشته باشد . و اگر در قرآن کریم برای خداوند « عرش » (1) تعریف شده است ، مراد تخت حکومت ظاهری نیست که خداوند بر آن تکیه داده باشد بلکه «اِسْتَویٰ عَلَی الْعَرْشِ » کنایه از تسلط پروردگار و احاطۀ کامل او نسبت به

1- (1)) . «إِنَّ رَبَّکُمُ اللّٰهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّهِ أَیّٰامٍ ثُمَّ اسْتَویٰ عَلَی الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهٰارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثاً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّرٰاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاٰ لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبٰارَکَ اللّٰهُ رَبُّ الْعٰالَمِینَ ». اعراف (7) : 54 . به یقین پروردگار شما خداست که آسمان ها و زمین را در شش روز آفرید ، سپس بر تخت [ فرمانروایی و تدبیر امور آفرینش ] چیره و مسلط شد ، شب را در حالی که همواره با شتابْ روز را می جوید بر روز می پوشاند ، و خورشید و ماه و ستارگان را که مُسخّر فرمان اویند [ پدید آورد ] ؛ آگاه باشید که آفریدن و فرمان [ نافذ نسبت به همۀ موجودات ] مخصوص اوست ؛ همیشه سودمند و با برکت است ، پروردگار عالمیان . «اَلرَّحْمٰنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَویٰ» . طه (20) : 5 . [ خدای ] رحمان بر تخت فرمانروایی و تدبیر امور آفرینش چیره و مسلّط است . «اَلَّذِی خَلَقَ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مٰا بَیْنَهُمٰا فِی سِتَّهِ أَیّٰامٍ ثُمَّ اسْتَویٰ عَلَی الْعَرْشِ الرَّحْمٰنُ فَسْئَلْ بِهِ خَبِیراً» . فرقان (25) : 59 . همان که آسمان ها و زمین و آنچه را میان آنهاست در شش روز آفرید ، آن گاه بر تخت فرمانروایی و تدبیر امور آفرینش چیره و مسلط شد ، او رحمان است پس [ ای انسان ! دربارۀ خدا و کیفیت آفرینش جهان هستی ] از خبیر آگاهی بپرس .