شرح دعای کمیل صفحه 342

وَخَفِیَ مَکْرُکَ

اشاره

و پنهان است مکر تو

مکر پنهان

«مکر» در غیر خدا ، به معنای حیله و تزویر است که برای فریب دادن دیگری بکار می رود ، و اطلاق مکر به این معنی بر حضرت حق روا نیست ؛ زیرا مکر به این معنی از صفات انسان جاهل و عاجز است و جهل و عجز در ساحت مقدس او راه ندارد .

وجود مبارک او علم ، قدرت ، رحمت ، جود و کرم بی نهایت است ، و نیاز موجودات ، در همۀ امور به او ، و بی نیازی او در همۀ امور از موجودات ، حقیقتی ثابت و واقعیتی مسلم و حتمی است .

در لغت عرب هر نوع چاره اندیشی را «مکر» می گویند که گاهی خوب و گاهی زیان آور است . «راغب» در المفردات می گوید :

المکر صرف الغیر عما یقصد .

مکر این است که کسی را از منظورش باز دارند ( اعم از این که منظورش خوب باشد یا بد ) .

لذا در قرآن کریم گاهی مکر با کلمۀ «خیر» (1) و گاهی با « سیئ » (2) آمده است که