شرح دعای کمیل صفحه 62

سعدیا بی وجود صحبت یار همه عالم به هیچ نستانیم

ترک جان عزیز بتوان گفت ترک یار عزیز نتوانیم (1)

فیض عام و عنایت بی نهایت و رحمت واسعۀ حضرت حق از دسترس فهم ما و چشم انداز تأمّل ما بیرون است . مرغ اندیشه از پرواز در آن عرصه ، ممنوع ، و شاهباز عقل از رسیدن به حقیقت آن ، محروم است .

شمارش « کل شیء » ، یا همۀ موجودات و مخلوقاتی که در سایۀ رحمت واسعه قرار دارند و این حقیقت به نهان و آشکار آن ها محیط است ، گرچه همۀ درختان قلم شود و تمام آب ها مرکب گردد و فرشتگان و جن و انس نویسنده شوند ، امکان ندارد ؛ بلکه شمارش اندکی از آن ها هم برای این همه نویسنده مقدور نمیباشد !!

ما برای فهم نصیبی بسیار اندک از رحمت واسعۀ حق که همۀ موجودات را فرا گرفته ، لازم است به تماشای اموری چند از هویّت و حیثیّت بعضی از مخلوقات مادی و برخی از واقعیات معنوی برخیزیم ، شاید روح تشنه ما به جرعه ای از این دریای بی نهایت دست یابد و اندکی از آتش عطش خود را فرو نشاند و جلوه ای از این خورشید معنوی را - که لحظه به لحظه از افق وجود موجودات طلوع می کند - نظاره کنیم .

جهان هستی

ارزیابی جهان هستی که رحمت واسعۀ حق ، ظاهر و باطن آن را فراگرفته ، از نظر طول و عرض و حجم و تعداد موجوداتی که در آن به سر می برند برای هیچ کس قابل اندازه گیری و شمارش نیست .