شرح دعای کمیل صفحه 827

وَجَعَلْتَهُمْ شُهُوداً عَلَیَّ مَعَ جَوَارِحِی

اشاره

و ایشان را همراه اعضایم گواهانی بر من قرار دادی

اعضای بدن ، شاهدان قیامت

از عجیب ترین شاهدان صحنۀ قیامت ، اعضا و جوارحی است که از آن ها برای معصیت ، کمک گرفته شده است .

در آن روز که انسان از تمامی خویشان و فرزندان و همسر و والدین خود می گریزد تا وبالی گریبان گیرش نشود ، در کمال ناباوری می بیند که اعضای او به امر الهی به گواهی دادن بر علیه او می پردازند :

« وَ یَوْمَ یُحْشَرُ أَعْدٰاءُ اللّٰهِ إِلَی النّٰارِ فَهُمْ یُوزَعُونَ * حَتّٰی إِذٰا مٰا جٰاؤُهٰا شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصٰارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِمٰا کٰانُوا یَعْمَلُونَ * وَ قٰالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنٰا قٰالُوا أَنْطَقَنَا اللّٰهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ هُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّهٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ * وَ مٰا کُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ یَشْهَدَ عَلَیْکُمْ سَمْعُکُمْ وَ لاٰ أَبْصٰارُکُمْ وَ لاٰ جُلُودُکُمْ وَ لٰکِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللّٰهَ لاٰ یَعْلَمُ کَثِیراً مِمّٰا تَعْمَلُونَ * وَ ذٰلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْدٰاکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخٰاسِرِینَ » (1).

و [ یاد کن ] روزی را که دشمنان خدا به سوی آتش گرد آورده می شوند ، پس آنان را از حرکت باز می دارند [ تا گروه های دیگر به آنان ملحق شوند . ] وقتی به آتش می رسند ، گوش و چشم و پوستشان به اعمالی که همواره انجام می دادند ، گواهی