کتابخانه بالقرآن

شرح دعای کمیل صفحه 914

صفحه 914

مقامی و شهود باطنی خاصی است که برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نسبت به ذات پاک خداوند روی داد .

برای نزدیکی به مقام ربوبیت در ابتداء مرتبۀ « قرب » ذکر شده و مرتبۀ بالاتر را مرتبۀ « دنو » می گویند .

تفاوت « مخلِص » و « مخلَص »

« المخلِص » - به کسر لام - کسی است که خداوند متعال را خالص بپرستد (1) و او را از هر شرکی خاصل کند و در علم و عمل به محبت وفادار و راستگو باشد .

و بیشتر در مورد کسانی به کار می رود که در مرحلۀ خودسازی هستند و هنوز به تکامل لازم نرسیده اند . در قرآن نیز امر شده که خداوند را در چنین حالتی بخوانید :

« فَادْعُوا اللّٰهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَ لَوْ کَرِهَ الْکٰافِرُونَ » (2).

پس خدا را در حالی که ایمان و عبادت را [ از هر گونه شرکی ] برای او خالص می کنید ، بپرستید گرچه کافران [ از روش شما ] ناخشنود باشند .

اما « المخلَص » - به فتح لام - کسی است که خدا او را برگزیده و از هر آلودگی

1- (1)) . المخلِص : الذی وحّد اللّٰه تعالی خالصاً ؛ لسان العرب : 26/7 .
2- (2)) . غافر (40) : 14 ؛ و یا در آیاتی دیگر می فرماید : «وَ مٰا أُمِرُوا إِلاّٰ لِیَعْبُدُوا اللّٰهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفٰاءَ وَ یُقِیمُوا الصَّلاٰهَ وَ یُؤْتُوا الزَّکٰاهَ وَ ذٰلِکَ دِینُ الْقَیِّمَهِ » در حالی که فرمان نیافته بودند جز آن که خدا را بپرستند ، و ایمان و عبادت را برای او از هرگونه شرکی خالص کنند ، و حق گرا باشند ، و نماز را برپا دارند ، و زکات بپردازند ؛ و این است آیین استوار و ثابت . بیّنه (98) : 5 ؛ و همچنین «هُوَ الْحَیُّ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِینَ » اوست زندۀ [ بی زوال ] ، هیچ معبودی جز او نیست ، پس او را در حالی که ایمان و عبادت را برای او [ از هر گونه شرکی ] خالص می کنید ، بپرستید . همۀ ستایش ها ویژۀ خدا پروردگار جهانیان است . غافر (40) : 65 .