شرح دعای کمیل صفحه 921

وَأَخَافَکَ مَخَافَهَ الْمُوقِنِینَ

اشاره

و چون یقین داران ، از بزرگی و جلالت بهراسم

پیرامون خوف و معنی و مفهوم و انواع آن در مباحث گذشته توضیح داده شد که در این جا به خاطر طولانی شدن بحث و واضح بودن معنی نیازی به توضیح نیست اما اشاره ای به معنی و مفهوم یقین می شود .

یقین

مرحوم « علامۀ طباطبایی » رحمه الله در تعریف یقین فرموده است :

« یقین ، دانایی و علمی است که هیچ اشتباه و شکی در آن راه ندارد » (1) .

مانند این که انسان در وسط روز یقین دارد که الآن روز است و در تاریکی شب یقین دارد که اکنون شب است و به خود یقین دارد که موجودی زنده و دارای آثار و صفات است .

برای یقین سه درجه شمرده اند : علم الیقین ، عین الیقین و حق الیقین .

فرق میان این سه درجه با مثالی روشن می شود :

علم الیقین داشتن نسبت به آتش ، مشاهدۀ دود آن از پشت دیوار است و عین الیقن ، دیدن خود آتش است و حق الیقین ، سوختن در آن است .

رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید :

نشانۀ اهل یقین شش خصلت است : به خدا یقین دارند ، یقین حق الیقینی ، پس به او از طریق چنین یقینی ایمان دارند ؛ یقین دارند که مرگ حق است ، بنا بر این از آثار و تبعاتش برحذرند ؛ و یقین دارند به این که برانگیخته شدن پس از مرگ حق