شرح دعای کمیل صفحه 969

اغْفِرْ لِمَنْ لَایَمْلِکُ إِلّاَ الدُّعَاءَ

اشاره

کسی را که جز دعا ، چیزی در اختیار ندارد بیامرز

دعا، تمام دارایی بنده

امیرالمؤمنین علی علیه السلام پس از اشاره به « سریع الرضا » بودن حضرت حق ، از او بخشش بنده را می طلبد و عرض می کند :

« پروردگارا ، ای آن که بر بخشش وگذشت از بندۀ خویش سرعت می ورزی و بدی ها و کاستی های او را به یک باره نادیده می گیری ، بندۀ خطاکار خویش را عفو نما که او جز تضرّع بر درگاه تو راهی ندارد و در تمام کائنات - که تو مالک آن هستی - غیر از دعا و عرض حاجت بر درگاه تو سرمایه ای در اختیار او نیست » .

بندۀ مؤمن در پیشگاه مالک حقیقی ، هیچ احساس ملکیتی ندارد ؛ چرا که مالک تمام موجودات ، اوست و احساس ملکیّت در پیشگاه حضرتش معنایی ندارد :

« قُلِ اللّٰهُمَّ مٰالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشٰاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشٰاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشٰاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشٰاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ » (1).

بگو : خدایا ، ای مالک همۀ موجودات ، به هرکه خواهی حکومت می دهی و از هر که خواهی حکومت را می ستانی ، و هرکه را خواهی عزّت می بخشی و هرکه را خواهی خوار و بی مقدار می کنی ، هر خیری به دست توست ، یقیناً تو بر هرکاری توانایی .