شرح دعای کمیل صفحه 987

یَا دَافِعَ النِّقَمِ

اشاره

ای برطرف کنندۀ بلاها و سختی ها

خداوند دافع بلاها و سختی ها

طبیعت انسان و دنیایی که در آن زندگی می کند ، همراه سختی ها و مشقّات است . خداوند خلقت انسان را با زحمت و سختی قرار داده است :

« لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسٰانَ فِی کَبَدٍ » (1).

همانا ما انسان را در رنج و زحمت آفریدیم .

چنان که امیرالمؤمنین علی علیه السلام ، دنیا را سرایی آکنده از سختی ها و محصور به بلاها می داند :

« دَارٌ بِالْبَلاءِ مَحْفُوفَهٌ وَبِالْغَدْرِ مَعْرُوفَهٌ لا تَدُومُ أَحْوَالُهَا وَلا یَسْلَمُ نُزَّالُهَا » (2) .

دنیا خانه ای است پیچیده به بلا ، و معروف به خیانت . احوالش پایدار نمی ماند ، و اهلش جان سالم به در نبرند .

از طرف دیگر ، برخی اخلاقیات ناشایست آدمی سبب نزول بلا می شود ، چنان که در بیانات امیرالمؤمنین علی علیه السلام ، ظلم ، تجاوز و قطع رحم ، اسباب جلب نقمت ها دانسته شده است (3) .

1- (1)) . بلد ( 90 ) : 4 . « الکَبَد ؛ المشقه ، قال : «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسٰانَ فِی کَبَدٍ» تنبیهاً أنّ الانسان خلقه اللّٰه تعالی علی حاله لا ینفکّ من المَشاقّ » . المفردات : مادۀ « کبد » .
2- (2)) . نهج البلاغه : خطبۀ 226 .
3- (3)) . « الظُّلْمُ یَجلِبُ النِّقْمَه » . غرر الحکم : 456 ، حدیث 10419 . « البَغْیُ یَجلِبُ النّقمَ » . غرر الحکم : 456 ، حدیث 10420 . « إتَّقُوا البَغْیَ فَإنَّهُ یَجلِبُ النِّقَمَ وَیَسْلُبُ النِّعَمَ وَیُوجِبُ الْغِیَرَ » . غرر الحکم : 456 ، حدیث 10421 . « البَطَرُ یَسلِبُ النَّعْمَهَ وَیَجْلِبُ النِّقْمَهَ » . غرر الحکم : 456 ، حدیث 10412 . « قَطیعَهِ الرَّحِمِ تَجلِبُ النّقمِ » . غرر الحکم : 406 ، حدیث 9320 .