اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه صفحه 104

حدود 750 متر مساحت داشت. چون این ابعاد با دیوار به طور کامل محصور گشته بود؛ لذا برای ورود و خروج مردم ابواب و درهایی قرار داده بودند. قسمت هایی از این دیوارها در دوره رومی ها ساخته شده و ابواب آن نیز متعلّق به آن دوران بود که تا کنون نیز باقی مانده و قسمت هایی از آن نیز به دوران های اسلامی تعلّق دارد. ابواب اصلی شهر عبارت اند از:

1. باب توما:

این دروازه در سمت شمال شرقی شهر واقع شده و از بناهای دوران رومی ها است.

باب توما را به یکی از سرداران رومی، به نام «توما» نسبت می دهند که از قریه «دومه» یا «دوما» بود. «(1)» باب توما در دوره اسلامی نیز پا برجا؛ و در قرن ششم هجری به وسیله ایّوبی ها تعمیر و تجدید بنا شد؛ سپس امیر تنکز از ممالیک، دوباره آن را مرمّت کرد. «(2)» این اثر اکنون پس از چند هزار سال، همچنان در وسط میدان باب توما، در خیابانی به همین نام قرار دارد. قسمتی از دیوار شهر در فاصله اندکی با این دروازه دیده می شود. بر بالای این دروازه، کتیبه ای وجود دارد که متعلق به دوران ایوبی است. محله باب توما سکونتگاه مسیحیان است و بیشتر ساختمان های آن را در دوران تسلّط فرانسوی ها (1920- 1945 م.) ساخته اند.

تصویر شماره 27

2. باب شرقی:

یکی دیگر از ابواب اصلی بازمانده از دوران رومی ها است که در سمت شرق شهر قرار دارد و دارای سه دهانه است. «(3)» دهانه بزرگ در وسط و دو دهانه کوچک نیز در دو طرف آن واقع شده است. «باب شرقی» در نزدیکی باب توما بوده و دارای یک مناره و دیواره ای بزرگ است که تا میدان مجاور نیز کشیده شده است. این منطقه نیز همانند باب

1- محمد کرد علی، غوطه دمشق،ص 166

2- قتیبه شهابی، اسواق دمشق،ص 284 تعمیر این دروازه در دوران امیر تنکر به سال 1227 میلادی انجام شده است.

3- جان سوفاجیه، الآثار التاریخیه فی دمشق، تعریب اکرم حسن العلبی،ص 16