اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه صفحه 107

می شد. «(1)» باب الجابیه در غرب شهر قرار دارد و به شارع مستقیم (بازار مدحت پاشا) متصل است.

هنگامی که لشکر ابراهیم پاشا خواست شهر را بگشاید، به علت وجود دیوارها و درهای مذکور، با مشکلات جدّی روبه رو شد. وی تنها زمانی توانست به شهر راه یابد که مردم شهر کلیدهای درهای دمشق را به او دادند. دیواری که شهر را محصور ساخته بود از غرب به شرق، به موازات جنوب «قلعه» و «بازار الاروم» کشیده شده و سپس از سمت شمال تا «باب السلام» و از آن جا به «باب توما» و در شرق تا «باب الشرقی» امتداد می یافت. در این دوران؛ یعنی پس از تسلّط ابراهیم پاشای مصری (قرن سیزدهم) قسمت های جنوبی و غربی دیوار از بین رفت و حتی اهمیت سیاسی- نظامی خود را نیز از دست داد. «(2)»

ب) بازارهای تاریخی و مشهور دمشق

اشاره

از آنجا که دمشق در قبل و بعد از اسلام یکی از مراکز تجاری و اقتصادی مهم بوده، همه ساله بسیاری از تجّار و کاروان های تجارتی از شبه جزیره و سایر نقاط مجاور به آنجا می آمدند و در بازارهای مختلف آن به خرید و فروش و تجارت می پرداختند. در دوران جاهلیت، سفرهای تجارتی قریش از مکه به شام و به ویژه سفرهای تجارتی پیامبرصلی الله علیه و آله در دوران جوانی- که با اموال حضرت خدیجه به سوی این سرزمین آمده بودند- مشهور است و در قرآن کریم به این امر اشاره شده است: لِإِیلافِ قُرَیْشٍ إِیلافِهِمْ رِحْلَهَ الشِّتاءِ وَ الصَّیْفِ.

ایوبی ها و ممالیک (قرن ششم و هفتم هجری) حدود 140 بازار (بازارچه) در

1- پیشین، همان جا.

2- یوسف جمیل نعیسه، همان کتاب، ج 1،صص 77 و 78؛ همچنین نک: جان سوفاجیه، همان کتاب،صص 16، 57 و 59