اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه صفحه 155

ترمیم شده است «(1)». این مسجد دارای چهار درب اصلی به نامهای «باب النحاسین»، «باب الجراکسه»، «باب المسامیریه» و «باب سوق الطیبه» بوده که اکنون تنها دو باب آن مورد استفاده است.

جامع کبیر در نزدیکی قلعه حلب و کنار بازار اصلی این شهر (سوق الذرب) قرار دارد و نمای آن از بالای قلعه دیده می شود. این مسجد که تا حدودی شبیه جامع اموی دمشق است؛ دارایصحنی بزرگ و دیواره های سنگی است. در وسطصحن، دو قبه شبیه قبه هایصحن جامع اموی دمشق ساخته اند. مأذنه چهار گوشی در کنار درب ورودی و سمت شمال غربی جامع ساخته اند.

در سمت جنوب صحن، شبستان بسیاربزرگ و زیبایی است که دارای منبری چوبین و منبت کاری شده است. بر بالای محراب، کتیبه ای به نام منصور بن قلاوون و کتیبه دیگر از 740 هجری- در سمت راست منبر- دیده می شود. در سمت چپ منبر و محراب، مرقد مطهر «زکریای نبی علیه السلام» است. سقف شبستان بر ستون های متعددی استوار گشته و به نظر نمی رسد از آن دوران یعنی قرن هشتم به بعد تعمیراتی در آنصورت گرفته باشد.

تصویر شماره 51

2. جامع توته

شاید جامع توته از لحاظ قدمت، قدیمی تر از جامع کبیر حلب باشد ولی مسجدی است کوچک و چندان مورد توجه نیست. این جامع نخستین مسجدی بوده که پس از فتح حلب توسط مسلمانان، به سال شانزده هجری بنا شده است. نامهای دیگر آن «جامع عمری»، «جامع غضائری» و «جامع شعیبه» است. در دوران زنگی ها به سال 545 هجری و در عصر ممالیک به سالهای 804 ه و 972 ه تعمیر «(2)» و نمای آن همچنان از آن دوران باقی است. جامع توته در سمت شمال جامع کبیر و حدود یکصد متری آن در کنار میدانی واقع

1- عفیف البهنسی، الشام الحضاره،ص 158

2- کامل غزی، همان کتاب، ج 2،صص 71 و 87 و 152؛ خیرالدین اسدی، احیاء حلب و اسواقها،ص 94