اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه صفحه 172

استان حَماه

یکی دیگر از شهرهای تاریخی سوریه، شهر «حَماه» «(1)» است که در 185 کیلومتری شمال دمشق، 45 کیلومتری شمال حِمص، و 85 کیلومتری جنوب حلب قرار دارد. سابقه تاریخی این شهر به قرنها قبل از اسلام می رسد و نام آن در اشعار جاهلی شاعر عرب امریٌ القیس دیده می شود «(2)». در آن دوران، شهر یا قریه حَماه یکی از قرای تابعه حِمص بوده است ولی اکنون یکی از استان های بزرگ سوریه است «(3)».

گرداگرد شهر، چون سایر شهرها، دیواری عظیم کشیده شده که اکنون بعضی از ابواب و پایه های آن نیز دیده می شود. شهر حَماه همانند حِمص در سال هفدهم هجری به دست ابوعبیده بن جراح و با پرداخت خراج بهصلح فتح شد. جمعیت استان حماه بر اساس سرشماری 2002 م 000، 400، 1 نفر است. در این شهر آثار متنوعی از دوران اسلامی و حتی قبل از اسلام وجود دارد. این آثار عبارتند از:

1- حَماه در زبان مردم سوریه به معنی امْ یعنی مادر و حماه المرأه یعنی مادر همسر. آنان به وابستگان همسر احْماء گویند.

2- یاقوت حموی، همان کتاب، ج 2،ص 300

3- محمد علی پاشای مصری که این شهر را در قرن هیجدهم میلادی مورد بازدید قرار داده آن را بزرگتر از حمص دانسته و ساکنینش را بی نهایت در دینداری متعصب و جدی دیده است. انیس الابیض، رحلات فی بلاد الشام،ص 69

ص :206

الف- مساجد تاریخی حماه

1. جامع کبیر حماه

این مسجد که به جامع الاعلی نیز معروف است و درمرکز شهر واقع شده، قبل ازاسلام معبد بت پرستان بوده و سپس به کلیسا و در هفدهم هجری به مسجد تبدیل شده است.

جامع کبیرصحنی بزرگ ودو مناره از آثار دوره سلجوقی، ساخته (529 ه) و (825 ه) دارد که در 529 و 825 ق ساخته و دوران مهدی عباسی (169 ق.) ممالیک بازسازی شده است.

2. جامع ابی الفداء

این مسجد به دست مورخ مشهور سوریه یعنی ابوالفداء،صاحب تاریخ المختصر که در سالهای 710 ه تا 732 ه والی این شهر بوده ساخته شده است. جامع ابی الفداء همچنان زیبایی خود را حفظ کرده و مکان آن کمی بالاتر از جامع کبیر است.

3. جامع نوری

جامع نوری به دستور نورالدین محمود زنگی در 558 هجری بنا گردیده است.

داخل شبستان، منبر زیبایی از سنگ که ساخته دوره زنگیان (559 هجری) است و در جنوب نیز مناره ای از آثار معماری قرن نهم به چشم می خورد.

4. جامع حسنین

این جامع نیز به دستور نورالدین محمود زنگی همزمان با جامع نوری که در آن زمان به وسیله زلزله تخریب شد بود تعمیر گردید. جامع حسنین به جامع حسین نیز معروف و در جنوب قلعه حماه قرار دارد.

ب- قلعه های حَماه

به علت موقعیّت خاص استراتژیکی شهر «حماه»، همواره برای دفاع از آن و یا