- مجموعه مقالات هماندیشی 1 1
- بخش یک: کلیات 4
- اشاره 4
- 1. مفهوم زیارت 4
- مقدّمه 5
- چکیده 5
- معنای زیارت 7
- زیارت در آیات قرآن 8
- زیارت در روایات اهل بیت 18
- زیارت در فقه 24
- زیارت با معرفت 28
- ضرورت و اهمیت زیارت 35
- زیارت، زندهترین راه ارتباط 42
- ارکان زیارت 47
- اهداف زیارت 53
- چهار برنامه و یک هدف 54
- سه هدف در زیارت 56
- نتیجه 58
- خلاصه 59
- فهرست منابع 62
- معنای واژگانی 63
- اشاره 63
- چکیده 63
- اشاره 65
- یادسپاری 65
- اشاره 67
- اشاره 67
- معانی گرتهبرداری شده 67
- اشاره 68
- مفهوم اصطلاحی 70
- اشاره 72
- زیارت در ادیان 72
- اشاره 75
- زیارت، واقعیت اصیل 76
- عمل حسی 77
- عبادت 77
- آداب 79
- حالات 81
- یادسپاری 83
- اشاره 84
- نگاه اول 84
- زمان 84
- ابن الوقت/ ابوالوقت 87
- موضوع 88
- 1. شیء 88
- اشاره 88
- 2. مکان 88
- نگاه دوم 88
- یادسپاری 89
- شخص 92
- دلیل بر کارکرد نفوس قدسیه در نظام هستی 94
- یادسپاری 95
- زیارت فُجّار (جانهای منفی) 95
- زبان 96
- یادسپاری 96
- زبان عرفی 97
- زبان دینی 98
- یادسپاری 99
- زبان زیارت 99
- هدف 100
- اشاره 104
- 1. خاستگاه زیارت 104
- حرفهای آخر 104
- 2. فلسفه زیارت 105
- زیارتِ متعارف در تشیّع 106
- نتیجه پژوهش 107
- فهرست منابع 108
- 3. صفای زیارت 111
- معنای زیارت 111
- چکیده 111
- اشاره 111
- متون زیارتی 113
- زیارت در قرآن 114
- در سیره و سخن حضرت محمّد صلی الله علیه و آله 117
- در سیره و سخن معصومین علیهم السلام 119
- روش دانشمندان شیعه 119
- حکمت زیارت 121
- نقش تربیتی زیارت 122
- بصیرت زایر 126
- اذن دخول 127
- آداب زیارت 129
- اشاره 131
- آفات زیارت 131
- 2. غفلت از ارزیابی خود 132
- 1. محرومیت از معرفت و جهالت باطنی 132
- 3. انجماد روحی و تصلّب فکری 133
- 4. عدم مراعات ادب حضور 134
- 6. روی آوردن به امور خرافی 135
- 5. فراموش کردن میثاق با امام 135
- فهرست منابع 139
- چکیده 141
- 4. پیشینه زیارت در آموزههای دینی ایرانیان 141
- اشاره 141
- فلسفه زیارت 142
- تعریف زیارت 142
- بررسی رسم زیارت در ایران قبل از اسلام 144
- زیارت در آیین یهود 149
- زیارت در آیین مسیحیت 152
- زیارت در آرا و افکار مانی 154
- زیارت در آرا و افکار مزدک 155
- زیارت در آرا و افکار بودا 156
- بررسی زیارت در قرآن 157
- زیارت در حدیث 159
- بررسی زیارت در ایران بعد از اسلام 162
- پایان سخن 164
- فهرست منابع 166
- 5. زیارات و نیایشها در متون مقدس 168
- چکیده 168
- اشاره 168
- تعاریف 168
- مقدّمه 169
- دعا و زیارت در متون مقدس 170
- زیارتگاهها در متون مقدس 173
- تدفین مردگان و زیارت اهل قبوردر متون مقدس 176
- ارسال سلامها و درودها برای صالحان 179
- زیارت اماکن مقدس و قربانی کردن برای خدایان 180
- از پرستش یهوه (خدای یکتا) تا شرک و بتپرستی 182
- نتیجهگیری 184
- فهرست منابع 185
- مقدّمه 186
- اشاره 186
- چکیده 186
- 6. نذر و نیاز در دین زرتشت و ایران باستان 186
- اوستا با نویسه فارسی 188
- دین زرتشت 189
- آتشکده 191
- نور و روشنایی، قبله زرتشتیان 192
- بخش گاتها 195
- برخی از انواع نذر و نیاز و داد و دهش و خیرات 195
- نذر و نیاز در آیین زرتشت 195
- نذر و نیاز و زیارت در دورههای مختلف ایران باستان 199
- «ریگ ودا» کتاب مقدس هندوها 200
- دین آریاییهای هند 202
- نذر و نیاز و قربانی در وداها 203
- پیدایی جهان 204
- نذر و نیاز و نیکوکاری (امور خیریه) در اوستای کنونی 205
- قیام زرتشت 205
- الف) بخش یسنا 205
- دا 208
- مثال: 208
- واژههایی که در اوستا به مفهوم نذر، بخشیدن و وقف است 208
- یسنا هات 4: 208
- نذر و نیاز در دورههای مختلف تاریخی 215
- فهرست منابع 222
- مقدّمه 224
- 7. استفاده ابزاری از زیارت در مکه و مدینه 224
- اشاره 224
- چکیده 224
- آفات عمومی زیارت 227
- ارکان زیارت 228
- تعریف استفاده ابزاری از زیارت 229
- نمونههای استفاده ابزاری از زیارت در جوامع شیعی 230
- جایگاه سنت در زیارت 231
- اشاره 231
- سخن علامه بن باز درباره سنت پیامبر صلی الله علیه و آله 232
- سؤالهای اساسی در سنت رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 244
- اشاره 245
- استفاده ابزاری از اماکن زیارتی 245
- استفاده ابزاری از زیارت در اهل سنت 245
- 1. تبلیغ به نفع یک فرقه خاص 246
- 2. نصب تابلوها در اماکن مقدس 246
- 3. تحریفها 247
- 4. تبلیغ در مجاورت قبور 249
- 5. قداست لباس پیامبر صلی الله علیه و آله 250
- 6. تکیه بر ظواهر 251
- 7. قوانین خشک 251
- 8. تظاهر و ریا 252
- 1. عدم تسلط زایر به زبان عربی 255
- 2. عدم دسترسی به منابع 255
- استفاده ابزاری از زایر در زیارت 255
- اشاره 255
- 3. فرصت محدود 256
- 4. دلهره سفر 256
- 5. ندانستن قوانین قضایی کشور میزبان 256
- 6. کعبه آرایی و ناآگاهی زایران 257
- 9. زیارتنامه جعلی! 258
- 8. محو آثار باستانی 258
- 7. انحصارطلبی 258
- 10. کسب درآمد از زایر 259
- استفاده ابزاری از لوازم و تجهیزات 259
- اشاره 259
- 1. استفاده از پلیس (نیروی قهریه) برای ارشاد 259
- 2. داخل شدن در کعبه مشرفه 260
- 3. پردهداری کعبه 260
- 4. حج بزرگان 261
- 5. نوشتههای روی پرده کعبه 261
- 7. حضور کفار در مکه و مدینه 262
- 6. جابجایی نمادهای حج 262
- 8. قصر امیر 263
- 9. نماز میت 263
- 10. برخورد با مُهر 264
- اشاره 264
- سجده بر گیاهان زمین 265
- 11. مفاتیح و کتب ادعیه 272
- نتیجهگیری 274
- 12. مصحف علی علیه السلام و فاطمه علیها السلام 274
- فهرست منابع 275
- مقدّمه 276
- چکیده 276
- 8. جامعهشناسی زیارت 276
- اشاره 276
- نگاه به دیدگاه جامع زیارت 277
- جامعهشناسی زیارت 278
- جامعهشناسی امامزادگان در ایران 284
- نتیجهگیری 284
- فهرست منابع 286
- 1. زیارت 287
- بخش دو مبانی فکری و اعتقادی 287
- اشاره 287
- مفهوم کلمه زیارت 288
- چکیده 288
- معنی چهارم زیارت به چند وجه است 289
- 1. زیارت بیت اللَّه شریف 290
- اقسام زیارتهای ثوابدار 290
- 2. زیارت پیامبر صلی الله علیه و آله 292
- 3. زیارت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام 293
- 4. زیارت همه ائمه علیهم السلام 294
- 5. زیارت هر یک از امامان از راه دور 294
- 7. زیارت قبر عبدالعظیم بن عبداللَّه الحسنی در ری 295
- 8. زیارت مؤمنین خصوصاً صلحا 295
- 6. زیارت قبر فاطمه بنت موسی بن جعفر علیها السلام 295
- 9. زیارت مؤمن هر چند مریض یا دور باشد 296
- نقش زیارت 297
- 10. زیارت قبور مؤمنین و دعا برای آنها 297
- مستندات زیارت 298
- چند شاهد 299
- مقدّمه 304
- اشاره 304
- چکیده 304
- 2. دعا از دیدگاه قرآن و معصومین علیهم السلام 304
- مفهوم و ماهیت دعا 306
- فلسفه دعا و نیایش 309
- اهمیت دعا و شرایط استجابت 311
- تأثیر دعا و مناجات در دلِ شب 313
- دعا درمان دردها 315
- پنهان کردن دعا 317
- مراعات ادب دعا 317
- اگر دعای شما نبود ارزشی نداشتید 320
- فهرست منابع 321
- 3. مبانی فکری و اعتقادی زیارت 322
- چکیده 322
- اشاره 322
- مقدّمه 322
- مستندات دینی زیارت 326
- سندهای دینی در مورد زیارت 328
- باورهای ابن تیمیه در مورد زیارت قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله 329
- افکار نادرست و اعمال ننگین وهابیت 330
- زیارت در سیره پیامبر صلی الله علیه و آله 332
- دیدگاه پیامبر در مورد زیارت قبور 333
- جنبههای مختلف زیارت از زبان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 336
- آثار و سازندگی زیارت 337
- زیارت در مکتب اهل بیت علیهم السلام 337
- تولّی و تبرّی در زیارت عاشورا 338
- ثواب زیارت ائمه اطهار علیهم السلام 339
- زیارت با معرفت و آگاهی 341
- اشاره 343
- بررسی تطبیقی زیارت از دیدگاه شیعه و اهل سنت 343
- نمونههایی از اسوههای عملی در باب زیارت 345
- خصوصیات زیارت در فضاهای معنوی 349
- فضیلت و اجر و سازندگی زیارت 350
- ساختن بنا و تعمیر قبور 351
- نظر مرحوم کاشف الغطا 353
- اشاره 354
- مبانی پرورشی و تربیتی زیارت 354
- توجه به خدا 354
- اشاره 355
- تقرب به خدا 355
- تحول روحی 356
- توبه و گناهزدایی 357
- مبانی فرهنگی و اجتماعی زیارت 362
- مبانی عقلی و روانشناختی زیارت 365
- ارتباط عقل و دل در مورد زیارت 365
- فیض حضور و کیمیای نظر 365
- قطره، دریاست اگر با دریاست 368
- کلام آخر 369
- چکیده 371
- اشاره 371
- 4. زیارت در سیره معصومین و علما 371
- زیارت بقیع در سیره معصومین علیهم السلام 373
- زیارت شهدای احد در سیره معصومین علیهم السلام 374
- پیامبر صلی الله علیه و آله و زیارت قبر مادر 375
- سیره امام حسین علیه السلام 376
- زیارت قبر پیامبر صلی الله علیه و آله در سیره معصومین علیهم السلام 376
- سیره حضرت فاطمه علیها السلام 376
- سیره امام سجاد علیه السلام 377
- سیره امام صادق علیه السلام 378
- سیره امام رضا علیه السلام 378
- سیره امام کاظم علیه السلام 378
- سیره امام جواد علیه السلام 379
- زیارت قبر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در سیره صحابه 379
- اشاره 380
- سیره و سخن علمای بزرگ برای زیارت 380
- امام خمینی قدس سره 381
- حکیم عارف، ملاصدرای شیرازی رحمه الله 381
- آیت اللَّه مرعشی نجفی رحمه الله 381
- علامه طباطبایی رحمه الله 381
- آیت اللَّه بهجت 383
- آیت اللَّه بروجردی رحمه الله 383
- محدث بزرگوار حاج شیخ عباس قمی رحمه الله 384
- آیت اللَّه فاضل لنکرانی رحمه الله 384
- آیت اللَّه گلپایگانی رحمه الله 385
- فضیلت زیارت حضرت معصومه علیها السلام 385
- شوق زیارت 387
- آداب زیارت 388
- فرجام سخن 390
- فهرست منابع 392
- چکیده 394
- مقدّمه 394
- اشاره 394
- 5. زیارت از دیدگاه عقل و نقل 394
- اهمیت فلسفی تقدس زیارتگاه ائمه 396
- 1. زیارتگاه ائمه محل نزول ملائکه 396
- معنای زیارت 396
- 2. فلسفه زیارت قبور 397
- 3. راز قداست قبور ائمه و بزرگان 400
- 1. مقدّمه 402
- زیارت قبور از نظر آیات و روایات 402
- 2. روایاتی در باب اهمیت زیارت قبور 404
- 3. زیارت قبور در آثار فیلسوفان 407
- 4. خلاصهای از گفتار فخر رازی در فواید زیارت قبور 413
- 5. زیارت زمینه ساز معرفت و محبت 419
- 6. زیارت، فیض حضور و کیمیای نظر 420
- 7. قطره، دریاست اگر با دریاست 422
- 8. زیارت، مائده شرف و فضیلت 423
- 9. زیارت عاملی تأثیرگذار در اتصال به واسطههای فیض 425
- 10. زیارت سیره سلف صالح 427
- 11. زیارت، قلمرو دل و وادی محبت 429
- 12. محبت، پشتوانه زیارت 431
- فهرست منابع 434
- اشاره 436
- چکیده 436
- 6. تأملی بر مبانی اجتماعی و فرهنگی زیارت 436
- پیشگفتار 437
- زیارت و نیاز اجتماعی 438
- اشاره 438
- طرح مسأله 438
- زیارت و گروه اجتماعی 440
- ارتباط زیارت با گروه نخستین 441
- زیارت و فرهنگ 442
- زیارت و اجتماعی شدن (جامعهپذیری) 445
- زیارت و ارزش اجتماعی 446
- زیارت و هنجار اجتماعی 449
- زیارت و نشانه 451
- زیارت و انسان شناسی 452
دست گشته است. گاه شیعیان و گاه اهل سنت؛ اما همیشه حرمت کعبه حفظ شده و آرای تمام مذاهب در اداره این اماکن محترم شمرده شده است. از ایجاد حکومت آل سعود بیش یکصد سال نگذشته و چه مقدار دوام داشته باشد هم جز بر خدا بر کسی معلوم نیست. آیا استفاده از پلیس برای امر به معروف و نهی از منکر منطقی است؟ آیا وجود سربازان در اطراف مسجد النبی، آنجا را به یک پادگان نظامی به جای مکان امن الهی تبدیل نکرده است؟!
آیا مردمی که برای زیارت آمدهاند و همانگونه که طبق روایات اهل سنت پیامبر صلی الله علیه و آله به بقیع تشریف میبردند، به آن محل میروند، شایسته تهدید و توهین و تحقیر هستند؟! آیا این رفتار، استفاده ابزاری از زیارت نیست؟!
2. داخل شدن در کعبه مشرفه
سالیانه در ایام خاص و با تشریفات خاص علمای وهابیت و حاکمان سعودی به داخل کعبه مشرف میشوند و نماز میخوانند و این را برای خود سعادتی و امتیازی ویژه میدانند. حال باید پرسید:
الف. اگر این عمل سنت است چرا سایر مردم را محروم میدارید؟
ب. اگر این عمل شرافتی است چرا دیگران به آن مشرف نشوند؟
ج. اگر حق حاکمان است، پس چرا سایر حکام جهان اسلام سهمی ندارند؟
د. اگر هیچ کدام نیست، پس آیا نوعی بدعت قلمداد نمیشود؟!
3. پردهداری کعبه
تشریفات پرده داری کعبه به جایی رسیده است که کارخانهای عظیم با پرسنل و تجهیزات خاص برای پرده دوزی ایجاد شده و در طول سال به کار مشغول است. اگر کعبه یک سنگ نشان است که ره گم نشود ... آیا برای قطعه پارچهای که مثلًا یک سال به کعبه مالیده شود این همه تشریفات لازم است؟!
پس از تعویض پرده، قطعات آن به رسم هدیه به بزرگان و حاکمان جهان اسلام و