زیارت : مجموعه مقالات هم اندیشی 1 و 2 صفحه 81

زیارت، اذکار غسل زیارت، پوشیدن لباس تمیز، اذن دخول، بوسیدن عتبه، آهسته سخن گفتن، تکبیر، نزدیک شدن به ضریح و بوسیدن آن، استقبال قبله حقیقی، خواندن زیارت مأثور، نماز زیارت، دعای پس از نماز زیارت، تلاوت قرآن، تکریم حرم و خادمان آن، زیارت وداع، کمک به تهی‌دستان (1) که البته برخی از آنها مانند غسل و پوشیدن لباس پاکیزه، بین بیشتر اعمال عبادی، مشترک است و بعضی از آنها نیز به حالات و شرایط باطنی مربوط است؛ یعنی کار درونی و قلبی زایر است؛ مانند خضوع و خشوع، حضور قلب و توبه، دگرگونی منش و روش.

3. ادب عرفی، که بیشتر به زیست و روابط اجتماعی مربوط است، به طور مسلّم از آداب زیارات بیرون است و افزودن و دخالت دادن آن در آداب پرمغز متعالی، نوعی بدعت محسوب می‌شود.

پس زیارت، واقعیتی است اصیل و عملی است حسی، عبادی، با آداب خاص.

حالات‌

در این بخش، کوتاه از حالات منفی و حالات مثبت و کارکرد این دو و نیز از حقیقت و فلسفه حالات مثبت می‌نویسم و از مرتبه مزور و مراتب زیارت یاد می‌کنم:

1. انسان، موجودی است آزاد با گزینش‌های دلخواه؛ از این رو، حالات او، گمارده خود اوست و بر همین پایه، درونگاه او، یا فرودگاه فضایل است و یا انباری انباشته از رذایل. رذایل، شرایط باطنی انسان را فوق العاده می‌سازد و سو به سستی و نیستی می‌برد، اما فضایل، شرایط باطنی را رو به روال و سمت سامان، سوق می‌دهد؛ در واقع دل انسان را به گستره عوالم وجود، گشاده و فراخ می‌سازد و او را سزاوار به عالم اکبر، رهنمون می‌شود.

مرحوم شهید ثانی، در دومین آداب زیارت نوشته است: کسی که قصد زیارت