رواق عصمت: شرحی بر زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه علیها السلام صفحه 272

به گونه ای زیبا و قابل توجه به پایان برسد(1) به ویژه آن که در کنار نام مبارک ایشان «آل» آن حضرت نیز آمده است و برای همه آنان نیز دعا شده است.

و سلّم تسلیماً یا ارحم الراحمین

و سلّم تسلیماً یا ارحم الراحمین

خدایا افزون بر صلوات بر آن حضرت و آلش سلامی پیوسته و ناگسسته بفرست که مانند صلوات باشد و هرگز منقطع نشود، چون تفاوت سلام با صلوات آن است که سلام قطع می شود. اما کله «تسلیماً» در اصطلاح ادبیات عربی مفعول مطلق است و در اینجا برای تأکید نشان گر این معنا است که این سلام همواره متصل و ناگسسته باشد.

یا ارحم الراحمین

یا ارحم الراحمین

ای مهربان ترین مهربانان. در قرآن کریم هم واژه «خیر الراحمین»(2) و هم «ارحم الراحمین»(3) و نیز در دعاها مکرّر، آمده است، بندگان خداشناس زمانی خدا را با این نام بسیار دل انگیز می خوانند که به مستجاب شدن دعای خود بسیار اهتمام می ورزند. بررسی تأثیر این صفت خدا در مستجاب شدن دعا، بحث مستقلی می طلبد تناسب چندانی با این پژوهش ندارد.

1- 1. سلام با صیغه مخاطب با نام ایشان شروع می شود و با سلام و درود بر آن حضرت زیارت به فرجام می رسد.
2- 2. سوره مؤمنون، آیه 109 و 118.
3- 3. سوره یوسف، آیه 64 و 92 و سوره اعراف، آیه 151، و سوره انبیاء، آیه 83، تأمّل در آیات یاد شده نشان می دهد که «ارحم الراحمین» را در مواردی که اهتمام به حفظ کسی یا چیزی، آمرزش گناهان و از بین رفتن مشکلات، بوده، می خوانده اند.