- پیش گفتار 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 1. مفهوم شناسی زیارت 6
- الف) زیارت در لغت 6
- اشاره 6
- ب) زیارت در عُرف 7
- ج) زیارت در قرآن 7
- د) زیارت در اصطلاح دینی 8
- ه_ ) زیارت در متون ادبی و عرفانی 9
- اشاره 12
- 2. فضیلت زیارت در روایات اسلامی 12
- الف) مستحق ثواب کیست؟ 17
- ب) زیارت با معرفت 19
- 3. ارکان زیارت 22
- 4. رابطه زیارت با دعا 23
- 5. جایگاه زیارت در ادیان دیگر1 24
- اشاره 24
- ب) زیارت در بودیسم 25
- ج) زیارت در مسیحیت 25
- الف) زیارت در بابل 25
- د) زیارت و هندوییسم 26
- 6. تاریخ زیارت در اسلام 27
- 7. مقایسه تطبیقی زیارت 30
- 8. حکمت زیارت نامه خواندن 33
- اشاره 34
- 9. تنوع زیارت نامه ها 34
- زیارت مأثور و غیر مأثور 36
- 10. تازگی و جاودانگی زیارت ها 37
- فصل دوم: انواع زیارت و محتوای زیارت نامه ها 39
- اشاره 39
- 1. انواع زیارت ها 40
- الف) زیارت معصومین(ع) 40
- اشاره 40
- ب) زیارت مؤمنین 41
- ج) زیارت اهل قبور 42
- 2. محتوای زیارت نامه ها 43
- الف) سلام، شعار اسلام 43
- اشاره 43
- اشاره 43
- سلام و توصیف امام 45
- ب) لعن 47
- ج) اعلام مواضع اعتقادی 49
- د) زیارت، جلوه گاه توحید 50
- ه_) ولایت و برائت 51
- و) خط جهاد و شهادت 54
- ز) زیارت و بیعت 56
- ح) در رکاب امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف 58
- ط) نگاه مجموعه ای به امامان 60
- اشاره 62
- ی) مفهوم «فدا» 62
- یا) گواهی دادن به ایمان و فضیلت 63
- یب) شاهد گرفتن بر ایمان و ولایت 64
- نتیجه گیری 66
- 3. ارزش ادبی زیارت نامه ها 67
- اشاره 69
- فصل سوم: آشنایی با مهم ترین زیارت نامه ها 69
- 1. زیارت آل یس 70
- 2. زیارت جامعه 71
- اشاره 71
- زیارت جامعه و توهم غلوّ 73
- 3. زیارت رَجَبیّه 75
- اشاره 76
- 4. زیارت های پیامبر و ائمه اطهار(علیهم السلام) 76
- الف) زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 76
- ب) زیارت امیرالمؤمنین(ع) 77
- ج) زیارت حضرت فاطمه زهرا(س) 78
- ه_) زیارت امام حسین(ع) 79
- د) زیارت ائمه بقیع 79
- ح) زیارت امام هادی و امام حسن عسکری(ع) 83
- ط) زیارت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 84
- اشاره 84
- اوقات زیارت 84
- اشاره 86
- فصل چهارم: بررسی ابعاد زیارت 86
- 1. زیارت در فقه 87
- 2. بُعد احساسی و معرفتی زیارت 88
- ب) دیدگاه ملا احمد نراقی 92
- اشاره 92
- الف) دیدگاه ابن سینا 92
- 3. زیارت از نگاه عقلی 92
- 4. زیارت از نگاه جامعه شناختی 94
- 5. انگیزه فطری زیارت 96
- اشاره 98
- فصل پنجم: آداب زیارت 98
- 1.جایگاه آداب زیارت 99
- 2. آداب سفر 101
- اشاره 101
- الف) آداب پیش از سفر 102
- ب) آداب هنگام سفر 105
- 3. آداب پیش از تشرّف به حرم 106
- 4. آداب هنگام تشرّف و زیارت 106
- 5. آداب وداع و مراجعت 108
- اشاره 109
- فصل ششم: کارکرد زیارت 109
- 1. نقش زیارت در تعلیم معارف و اعتقادات 110
- الف) تعلیم معارف دینیه و الهیه 110
- ب) بیان ارزش ها 110
- اشاره 110
- ج) تلقینات 111
- 2. نقش زیارت در بهداشت روانی و تعالیِ روح 112
- اشاره 112
- ب) ایجاد زمینه و تقویت ارتباط با اهل بیت(ع) 113
- الف) تقویت معنویت در جامعه 113
- ج) ایجاد زمینه ارتباط قلبی 114
- د) ایجاد زمینه ارتباط نزدیک 114
- ه_) اثر معنوی زیارت نامه خوانی 115
- و) ایجاد دوستی اهل بیت 116
- ز) حرکت در مسیر الهی 117
- 3. نقش زیارت در تحول رفتار و شخصیت 118
- ب) زنده نگه داشتن اهداف و افکار 118
- الف) خودسازی و الگوگیری 118
- اشاره 118
- ج) تقویت ایمان و روحیه فرد 119
- د) شخصیت سازی 120
- اشاره 121
- 4. نقش زیارت در شناخت امامان 121
- دشمن شناسی در پرتو تبرّی 123
- الف) خویشاوندی معنوی و فرهنگی 125
- اشاره 125
- 5. نقش تربیتی زیارت 125
- ب) توجه به خدا 127
- ج) تقرب به خدا 128
- د) توبه و گناه زدایی 129
- کتاب نامه 131
- اشاره 132
- کتاب شناسی غیر توصیفی زیارت 132
- پیوست 132
- اشاره 132
- الف) مفهوم شناسی زیارت، توسل، دعا، شفاعت و تبرک 133
- ب) زیارت نامه ها 137
- ج) آداب و رسوم زیارت 151
- د) زیارت گاه های اسلامی _ آرام گاه ها _ مزارات 157
- ه_) شرح و تفسیر زیارت نامه 173
شخص مزور برای زائر روشن تر گردد و توجه پیدا کند که معشوق و محبوب او برای اِعلای کلمه توحید، اِقامه نماز، ادای زکات، اِحیای امر به معروف و نهی از منکر، تلاوت کتاب خدا و... چه رنج هایی کشیده است.
زیارت نامه های مأثور دو گونه است:
1. زیارت نامه های اختصاصی که امامی خاص با آن زیارت می شود و زائر به سلام و اظهار ارادت به یکی از آن پیشوایان نور می پردازد. مانند «السلام علیک یا رسول الله و رحمه الله و برکاته، السلام علیک یا محمد بن عبدالله...»، «السلام علیک یا ممتحنه امتحنکِ الذی خلقکِ و کنتِ لما امتحنکِ به صابره...».(1)
2. زیارت نامه هایی که مضمونی عام و محتوایی کلی دارند و هر امامی را با آن می توان زیارت کرد، مانند زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره زیارت مخصوص ماه رجب «الحمد الله الذی أشهدنا مشهد أولیائه فی رجب...»،(2) زیارت جامعه صغیره و...(3)
10. تازگی و جاودانگی زیارت ها
10. تازگی و جاودانگی زیارت ها
این نکته نیز در زیارت ها قابل توجه است که زائر اگر بارها هم زیارتی از زیارات وارده از معصومین را بخواند از آن خسته نمی شود بلکه هر روز معانی عمیق تر و نکات لطیف تری می یابد و با اینکه صدها سال از انشا این زیارت ها می گذرد هنوز این زیارت ها پر معنی و تازه به نظر می رسد و انسان زائر از آن احساس کهنگی و فرسودگی نمی کند... تازه شور و حالی هم پیدا می کند.
1- مفاتیح الجنان، ص 114.
2- مفاتیح الجنان، ص 257.
3- ادب فنای مقربان، ج 1، صص 37 _ 39.