زیارتگاه های اهل بیت علیهم السلام جایگاه تعظیم شعائر الهی صفحه 127

به لفظ خدا اضافه شده است و آن عبارت است از انوار خمسه بزرگوار که خداوند برای هر کدام از ایشان، مثال و تشبیهی حسی ذکر کرده تا هم ادراکش برای اذهان آسان شود و هم معنا را تبدیل به سطحی قابل فهم برای بشر کرده باشد. این نور عین ذات حق تعالی نیست؛ چراکه ذات حق، معنایی واحد دارد و تکثربردار نیست؛ در حالی که نور ذکر شده در آیه، متعدد و شعبه شعبه است و به پنج نور تقسیم شده که از یکدیگر مستقل و جدا هستند.

انوار پنج گانه پیش گفته

اول: مشکات؛

دوم: مصباح؛

سوم: زجاجه؛

چهارم: کوکب دری؛

پنجم: شجره مبارکه.

سپس آیه در ادامه می فرماید:(نُورٌ عَلی نُورٍ یَهْدِی اللّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ) ؛ «نوری است بر فراز نوری و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت می کند». در زبان عربی، علمای علم بلاغت می فرمایند، هر تشبیه، جمله جدا و مستقلی است که معنا و مفهوم جداگانه ای دارد. پس آیه درصدد بیان یکی از مراحل خلقت موجودات یعنی خلقت نورهای پنج گانه ای است که برتر از فرشتگان، روح، جن، انس و همه موجودات دیگر است. چنان که از ظاهر آیه برداشت می شود، آنها نورهایی هستند که برخی از بعض دیگر گرفته شده اند و با هم در ارتباط هستند.

این نورهای پربرکت که بر آسمان ها و زمین احاطه دارند، همان کلماتی هستند که فرشتگان هیچ اطلاعی از آنها نداشتند. فرشتگانی که عهده دار تدبیر و اداره شئون