میثاق منتظران: شرحی بر زیارت آل یس جلد 1 صفحه 144

نشانه عظمت حق: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا العَلَمُ المَنْصُوبُ وَالعِلْمُ المَصْبُوبُ

اشاره

سلام بر تو ای نشانه برپا داشته شده و دانش فرو ریخته

عَلَم: در لغت اثری است که شی ء را از غیر خودش مجزّا و جدا می سازد، کلمه علامت نیز از این باب است که گویند: بر آن چیز علامت گذاشتم. معادل فارسی آن: نشان و نشانه است. پرچم و منار و کوه یا کوه دراز را نیز به همین جهت عَلَم نامیده اند.(1)

در تأویل بعضی از آیات و نیز در احادیث و زیارات و ادعیه راجع به ائمّه اطهار علیهم السلام عنوان عَلَم و جمع آن اعلام بسیار به کار رفته است که قسمتی از آنها را در اینجا می آوریم:

1 - خداوند فرماید: «وَعَلاماتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ»(2)

؛ و علامت هایی قرار داد و به وسیله ستاره هدایت می شوند [ و راه می یابند ] .

شیخ طبرسی رحمه الله گوید: یعنی [ خداوند ] برای شما نشانه هایی قرار داده که به وسیله آنها راهها شناخته می شوند.

و به قولی: مقصود از علامت ها در آیه کریمه کوه ها می باشد که در روز به وسیله آنها راه می یابند و در شب نیز به وسیله ستاره هدایت می شوند. به گفته ابن عبّاس: شب هنگام [ راه می یابند ]. مقصود از ستاره جنس ستاره است، یعنی: تمامی ثوابت... و به قولی: منظور شناخت قبله به وسیله ستاره جدی است.