آشنای ناشناخته: شرحی بر زیارت مفجعه حضرت زینب سلام الله علیها صفحه 97

1- ینابیع الموده 402/3 ، عیون اخبار الرضا (علیه السلام) 6/2 ح 13.

2- اصبغ بن نباته تمیمی کوفی، ابوالقاسم، مردی پارسا و از شخصیت های بارز شیعه، از جمله خواص اصحاب علی (علیه السلام). وی در جنگ های جمل، صفین و نهروان در خدمت مولای متقیان حضور داشته و رشادت های او در کتب سیره و حدیث ضبط گردیده است. آثار ارزشمندی از اصبغ بر جای مانده که قرن ها مورد استفاده ی دانشمندان و محققان قرار گرفته، از جمله: روایت عهدنامه ی حضرت علی (علیه السلام) به مالک اشتر نخعی است. جمعی از راویان هم چون ابوالجارود، ابوحمزه، حارث ابن المغیره، خالدبن نوفلی، سعدبن طریف و عبدالحمید طایی از او روایت کرده اند. دایره المعارف تشیع 2 /206.

3- نباء / 1 و 2، یکدیگر را از چه می پرسند، از آن خبر بزرگ.

4- تفسیر جامع 7/ 323.

السَّلامُ عَلَیک یا بِنْتَ مَنْ حِسابُ النّاسِ عَلَیهِ وَالْکوْثَرُ فی یدَیهِ وَالنَّصُ یوْمَ الْغَدیرِ عَلَیهِ وَ رَحْمَهُ اللهِ درود و رحمت و برکات خدا بر توای دختر کسی که رسیدگی به حساب مردم به عهده ی او، و کوثر در دست او، و نص روز غدیر درباره ی او است.

حساب الناس

کلمه ی حساب در اصل به معنای رسیدگی به اموال یا اعمال فرد، یا جامعه است. و ایاب نیز نوعی بازگشتن است و این بازگشتن برای موجودی است که دارای اراده باشد.

ولی رجوع برای بازگشتن موجود با اراده و بی اراده به کار می رود.(1)

وقتی این دو کلمه در کنار هم قرار بگیرد و روی سخن با فرد یا گروهی باشد، این مطلب به دست می آید که آن فرد، یاگروه روزی از راهی که رفته اند بازخواهند گشت و به اعمال و اموالشان رسیدگی خواهد شد و این مسئله روشن است که این حساب و کتاب و ایاب و ذهاب) اشاره به قیامت است و در قیامت باید کسی یا کسانی باشند که رودررو، آن شخص یا جامعه و گروه را مورد بازرسی قرار داده و به اعمال و اموال او رسیدگی نمایند، لذا در امالی شیخ طوسی (رحمه الله) ، پیرامون آیات: «إِنَّ إِلَیْنَا إِیَابَهُمْ ثُمَّ إِنَّ