ابعاد شخصیت حضرت مهدی عج لله تعالی فرجه الشریف درادعیه و زیارات صفحه 194

سخنی در وجه تفکیک شئو ن از صفات

امام جایگاه ویژه ای در نظام آفرینش دارد؛ به گونه ای که هیچ فردی غیر از او نمی تواند در این مرتبه ومقام جایگزین امام شود و مانند او درخشش نماید و هم شأن امام قرار گیرد؛ چرا که عقل انسان معمولی از درک این مقام عاجز است تا چه رسد به اینکه به آن نایل آید.

در حدیثی از امام هشتم علیه السلام در اشاره به این مطلب آمده است: «ان الامامه اجل قدرا واعظم شأنا واعلی مکانا وامنع جانبا وابعد غورا من ان یبلغها الناس بعقولهم»؛ جلالت مقام امام وعظمت شأن او و علو مرتبه و سعه وجودی او فراتر از آن است که عقول مردم قادر به درک آن باشند (1).

مراد از مقام امام، جایگاه معنوی رفیع امام علیه السلام نزد خداوند متعال است و رابطه امام معصوم علیه السلام با خدا و قرآن کریم و انبیاء الهی را مطرح می کند؛ به گونه ای که هیچ گزینه دیگری غیر از امام را بر نمی تابد. برای اشاره به این مطلب در زیارت جامعه کبیره آمده است: «ولکم الموده الواجبه...والشأن الکبیر والجاه العظیم».(2)

تحقیقات نشان می دهد تفاوت صفات با شأن ومقام امام در این است که شأن به بیان علو مرتبه امام در مقایسه او با همتایی چون  پیامبر می پردازد وبر جایگاهی ممتاز و ویژه واختصاصی برای امام تأکید می کند؛ مانند امامت حضرت ابراهیم علیه السلام که خداوند متعال این مقام را برای او اختصاص داد؛ لکن صفت به مرتبه ای می پردازد که