شرح دعای مکارم الاخلاق صفحه 136

زده، شاهد و ناظر بوده و حاضر خواهد دید. در این

صورت دیگر نیازی برای به رخ کشیدن آن در خود نمی بیند، چرا که این امور را نزد خدای جهان _ که خود منشأ خیر مطلق است _ حاضر می بیند.

در بینش فرد مسلمان، با الهام از کتاب و سنّت باید این حقیقت شکل گیرد که :

(ما تقدّموا لاِنْفسکُم مِن خیر تَجدُوه عِندَ الله)(1)

( هرچه خیر که برای خود پیش فرستید، نزد خداوندمی یابید. )

انجام امور خیر، صِرفآ به این انگیزه انجام گیرد که به واقع برای خود باشد و نه برای دیگری، هر چند که صورتآ ثمره ی کار خیر عاید فردی دیگر می شود، و برای یافتن آن در پیشگاه خدا از وی صادر می گردد. چنین فردی همواره این کار خیر را ناچیز می شمارد، هرگز در انتظار جبران آن از طرف مقابل نیست. لذا بزرگداشت و تکریم مردم را نیز نه خواهان است و نه به چیزی می شمارد. او نیازی ندارد تا کار خیرش به رخ کشیده شود؛ چرا که دریافته که :

(ما تفعلوا مِن خیر یعلمه الله)(2)

( هر کار خیری که انجام دهید، خداوند آن را می داند. )

در نظام هستی، خیر از چشم آن کس که خود کانون خیر است، مخفی نمی ماند. حتّی اگر به انگیزه ی پاداش _ اعمّ از دنیوی و اخروی _ کار خیری صورت دهد، می داند که :

(و ما تنفقوا مِن خیر یوفّ إلیکُم وَ أنتُم لاتظلمون)(3)

( و هر حالی که انفاق کنید، به خودتان باز می گردد. و به شما هرگز (از ناحیه خداوند) ستم نمی شود. )

چه نیکوست که کار خیر، حتّی نه به انگیزه ی پاداش، بلکه خالصانه و در راستای جلب رضایت خدای متعال صورت گیرد و اگر انسان قصد سوداگری هم دارد، سودایی این چنین نماید.

شیعه و محبّ امیرالمؤمنین و فرزندان معصومش علیهم السلام اساسآ به خاطر این وابستگی، از هر جهت خود را شایسته ی کار خیر می شناسد؛ چرا که از مولایش علی علیه السلام آموخته که :

«عَلیکُم بِأعمال الخیر فَتبادرُوها؛ وَ لایَکُن غیرکُم أحقَّ بِها مِنکُم.»(4)

«وظیفه دارید که به اعمال خیر بشتابید. مبادا دیگران در این زمینه، سزاوارتر از شما باشند.»

1- بقره (2): 110.
2- بقره (2): 197.
3- بقره (2): 272.
4- میزان الحکمه: 5318.