شرح دعای مکارم الاخلاق صفحه 247

آسایش قلب است؛ آن جا که فرمودند:

«إنَّما أرادوا الزُّهد فی الدُّنْیا لتفرغ قلوبهم لِلاْخِرَه.»(1)

«آنان در دنیا زهد پیشه کرده اند تا آسوده خاطر، روی به آخرت نهند و فراغت بال یابند.»

اشاره شد که راحت قلب و بدن را باید در زهدورزی (دل نبستن) نسبت به دنیا یافت، همان طور که رنج و تعب این دو، در دنیاگرایی قرار داده شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:

«الرّغبه فِ ی الدُّنیا تکثر الهَمَّ وَ الحُزن، و الزُّهد فِ ی الدُّنْیا یریح القلب و البدن.»(2)

«تمایل به دنیا، اندوه و غصّه را می افزاید. و بی میلی به دنیا، قلب و بدن را آسوده می دارد.»

امام صادق علیه السلام می فرماید:

«شیعَتُنا أهل الزُّهد و الْعِبادَه.»(3)

«شیعیان ما اهل زهد و بندگی می باشند.»

امام سجّاد علیه السلام در یکی از مناجات های خود، سخن از دنیا در میان آورده و عواملی بر می شمارد، از جمله: مکر و فریب های آن، وابستگی های انسان به آن فرو افتادن فرد در دام دنیا. حضرتش آن را نابودکننده ی خواستارانِ خود می خواند و از خداوند می خواهد که: «فزهّدنا فیها و سَلِّمْنا مِنها بِتَوْفیقکَ وَ عصمَتکَ»(4) ؛ یعنی «خدایا، ما

را از این دنیا و دنیاگرایی برحذر بدار و به توفیق و نگاه داری ات ما را در این میدان سلامت بدار!». چنین است که در دعا از خداوند می خواهیم که:

«أنْ تفرّغنی لِما خلقت لَهُ، وَ لاتشغلنی بما تکفّلته لی، و تَجْعَلَنی مِنْ عِبادِکَ وَ زُهّادکَ فِ ی الدُّنْیا، مِمّن خلقته للعافیه و هنأته بها مع کرامتکَ.»(5)

«خداوندا، فراغت بال و آسایش خیال در زمینه ی آن چه که بدان جهت آفریده شده ام به بار آر، و مرا به آن چه که خود برایم تکفّل کرده ای سرگرم مدار. مرا از بندگان خودت و زاهدان در دنیا قرار ده؛ از شمار آنانی که برای سلامت آفریده ای و با کرامت خویش این زندگی را بر آنان شیرین نموده ای.»

اندکی دقّت در همین کلام مولایمان حضرت مهدی علیه السلام به ما می آموزد که ما برای عبادت و بندگی آفریده شده ایم، از این روی نباید چندان غم روزی در دل داشته باشیم که خدای متعال خود آن را تکفّل فرموده است. باید خویش را در

1- بحارالأنوار :67 59 و 239.
2- بحارالأنوار :70 91 و 120.
3- بحارالأنوار :82 292.
4- مناجات الزّاهدین، از مجموعه ی مناجات های خمس عشر.
5- بحارالأنوار :95 273. امام عصر علیه السلام ، دعای علوی مصری.