- دیباچه 1
- 1. طرح مسئله 5
- 2. معرفی موضوع 6
- 4. تعریف مفاهیم 7
- 3. هدف های پژوهش 7
- ب) سلامت روان 7
- الف) دعا 7
- ج) بهداشت روانی 8
- اشاره 10
- 7. اهمیت و جایگاه دعا در اسلام 10
- 6. افق های سلامت روان در پرتو مذهب 10
- الف) روح و مغز عبادت 11
- ب) برترین عبادت 11
- د) محبوب ترین عمل روی زمین 12
- ج) کلید گنجینه های الهی 12
- ه-) کلید رستگاری 13
- و) کلید رحمت و چراغ تاریکی ها 13
- ح) وسیله دفع بلاها 13
- ز) درمان هر درد 13
- ط) وسیله تقرب به خدا 14
- 1. پیشگیری و درمان بیماری های روانی 15
- اشاره 15
- یک - تعریف اضطراب 16
- الف) اضطراب 16
- اشاره 16
- دو - عوامل اضطراب آفرین 17
- ب) افسردگی 19
- اشاره 19
- یک - عوامل افسردگی 20
- دو - دعا و درمان افسردگی 21
- ج) دیگر اختلال های روانی 23
- ارتباط میان دعا و سلامت روان دانشجویان 24
- اشاره 25
- 2. طول عمر و افزایش مقاومت در برابر بیماری ها 25
- دو - اثر فیزیولوژیک دعا بر افزایش طول عمر 26
- یک - اثر معنوی دعا بر افزایش طول عمر 26
- اشاره 28
- 3. مقابله با استرس و کاهش فشار روانی 28
- یک - عوامل فشار روانی 28
- سه - نقش دعا در مقابله با فشار روانی 29
- دو - پی آمدهای استرس و فشار روانی 29
- چهار - نقش دعا و نیایش در کاهش استرس و مشکلات دوره سالمندی 30
- 4. دعا به عنوان روش درمان (دعا درمانی) 32
- 1. کارکردهای دعا در حوزه سلامت روان 35
- اشاره 35
- الف) احساس موفقیت و پیشرفت در زندگی 35
- ب) آرامش و اطمینان قلبی 37
- ج) افزایش عزت نفس 38
- د) تعالی روان شناختی و خودشکوفایی معنوی 40
- 2. تأثیر دعاهای جمعی در سلامت روان 43
- 3. مکان های مذهبی و سلامت روان 46
- اشاره 46
- الف) زیارت گاه های معصومان(ع) 47
- ب) حضور در مسجد و آرامش روان 48
- 4. محتوای دعاها و سلامت روان 49
- خلاصه 52
- الف) جذابیت های رسانه تلویزیون 54
- 1. ویژگی های رسانه ملی و نقش آن در سلامت روانی جامعه 54
- اشاره 54
- ب) نقش ابزاری رسانه تلویزیون در تبلیغ ارزش های دینی 55
- اشاره 57
- 2. سوژه شناسی دعا و سلامت روان 57
- الف) دعا و پایان مصیبت های حضرت ایوب(ع) 58
- ب) دعا و بازیابی سلامت روانی توبه کنندگان در داستان های تاریخی 59
- ج) دعا، موجب بهره مندی از نعمت های الهی 61
- د) تأثیر دعا در فرزنددار شدن انسان حتی در پیری 63
- ه-) دعا، وسیله مؤثر برای نجات از اندوه و گرفتاری ها 65
- و) نقش دعا در رهایی از ظلم ظالمان 67
- ز) تأثیر دعا در پیشگیری و اصلاح انحراف های اخلاقی 69
- 3. راهبردهای پرداختن به دعا و سلامت روان در برنامه های صداوسیما 71
- اشاره 71
- الف) رسانه ها و آموزش مفاهیم مربوط به دعا و سلامت روان 71
- اشاره 71
- یک - ترسیم رویکرد آموزش رسانه ای دعا و سلامت روان 72
- اول - آموزش از راه سخنرانی 74
- دو - روش های آموزش مفاهیم دینی در رسانه ها 74
- اشاره 74
- دوم - آموزش با استفاده از بحث گروهی 75
- سوم - روش کنفرانس 75
- چهارم - معرفی مطالعات موردی 76
- ب) دعا و برنامه های نمایشی صداوسیما 77
- اشاره 77
- اشاره 78
- اول - سال های پیش دبستانی 79
- دوم - سال های دبستان 82
- سوم - نوجوانان و جوانان 84
- چهارم - بزرگ سالان 86
- دو - اهمیت «یادگیری پنهان» در برنامه های نمایشی صداوسیما 87
ز) تأثیر دعا در پیشگیری و اصلاح انحراف های اخلاقی
یکی از عوامل تهدیدکننده سلامت روانی، انحراف های اخلاقی است. انحراف های اخلاقی گاه به گونه ای در جامعه رواج می یابند که تلاش افراد و نهادها برای جلوگیری از آن، تقریباً بی اثر می شود. براساس آموزه های دینی، یکی از راهکارهای مؤثر در این گونه موارد، دعا کردن است. انسان، هم برای در امان ماندن خود و هم برای مصون ماندن دیگران، می تواند به خدا متوسل شود. از این رهگذر، دعا کردن تنها راهی است که انسان می تواند سلامت روانی خود را در پرتو آن حفظ و از گناه پرهیز کند.
نقش دعا در درمان انحراف های اخلاقی در داستان های قرآن، به ویژه داستان قوم لوط نشان داده شده است. لوط(ع) در زمان حضرت ابراهیم(ع) زندگی می کرد. او مردم شهر خود را به توحید و پاکی فرامی خواند. ثمره ده ها سال دعوت و تبلیغ او، گرایش افراد اندکی بود. در میان مردم آن شهر، فساد و انحراف اخلاقی به اوج خود رسیده بود. مردم، لوط(ع) را که آنان را از گناه بازمی داشت، تهدید کردند که اگر از تبلیغ دست برندارد، او را از شهر بیرون می کنند. آنان گاه به نشانه تمسخر به او می گفتند: اگر راست می گویی عذاب الهی را بر ما بیاور. لوط(ع) دست به دعا برداشت و گفت:
«رَبِّ ِ انْصُرْنِی عَلَی الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ؛ بارالها! مرا بر این قوم تبهکار پیروز گردان». (عنکبوت: 30)
لوط(ع) به مردم اعلام کرد با کردار ناشایست شما مخالفم. پس دست به دعا برداشت و گفت: