- پیشگفتار 1
- مناجات شعبانیه 7
- بررسی اسناد مناجات شعبانیه 17
- بخش اوّل 21
- قسمت اوّل 21
- اشاره 21
- درود بر پیامبر و خاندان او 22
- نقش صلوات 23
- شیوه درود بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 24
- معانی دعا، نداء و نجوی 26
- اشاره 26
- قسمت دوم 26
- سه حالت در دعا 28
- دعا در اصطلاح شرعی 28
- توسل 31
- توسل در فرهنگ شیعی 32
- سخنانی از فخر رازی در مورد توسل به پیامبر 34
- دو نمونه از دعای رسول اکرم صلی الله علیه و آله 35
- دو نمونه از دعای امام صادق علیه السلام 36
- تفاوت توسل و دعا 37
- زنده بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نزد خداوند 38
- معنای سمیع و بصیر 40
- قسمت سوم 42
- اشاره 42
- گریز به سوی خداوند 43
- حضور در پیشگاه خداوند 44
- تضرّع در پیشگاه خداوند 45
- خشوع رسول اکرم صلی الله علیه و آله در پیشگاه الوهیّت 47
- خشوع امیرالمؤمنین علیه السلام در محضر خداوند 48
- امید به عنایات پروردگار 49
- اشاره 50
- قسمت چهارم 50
- چرا دعا کنیم؟ 52
- اشاره 54
- قسمت پنجم 54
- قضا و قدر 54
- جبر جهانی و اختیار انسانی 55
- علل و عوامل پیشرفت و سقوط 56
- دعا در پرتو تقدیر 58
- قسمت ششم 60
- اشاره 60
- فقر امکانی 61
- دو معنی برای «الفقر فخری» 62
- حرمان و خذلان 64
- بخش دوم 64
- اشاره 64
- اشاره 66
- خرسندی و خشم پروردگار 66
- بخش سوم 66
- فرو نشاندن خشم 68
- فاعلیت الهی و قابلیت امکانی 70
- اشاره 70
- بخش چهارم 70
- استعداد نخستین و استعدادهای تابعه 72
- لطف الهی 72
- بخش پنجم 74
- اشاره 74
- 1- ترسیم منظره قیامت 75
- 2 - زیبایی توکل 76
- اشاره 78
- لازمه بزرگی عفو و بخشش است 78
- بخش ششم 78
- عقوبت برای چیست؟ 79
- اعتراف به گناه در پیشگاه خداوند 79
- آفتاب لب بام 80
- اعتراف در مقابل غیر خدا 81
- اشاره 82
- بخش هفتم 82
- سعادت انسان 82
- خطر نفس 83
- اشاره به نعمتهای الهی 85
- اشاره 85
- بخش هشتم 85
- اشاره 87
- بخش نهم 87
- امید در دنیا 88
- یأس و قنوط 88
- یک خاطره 89
- جبران جنایت 90
- درمان اضطراب 90
- تغییر هویت و اصلاح شخصیت 92
- امید به آخرت 92
- خاطره ای عبرت انگیز 93
- ایمنی و یأس از خدا 94
- نومیدی و یأس از مردم 95
- بخش دهم 97
- اشاره 97
- کفایت الهی 98
- ولایت الهی 98
- قرب الهی 99
- فضل الهی نه استحقاق بشری 99
- رابطه بین گناه و جهالت 100
- اشاره 101
- بخش یازدهم 101
- ستّار بودن خداوند 101
- حفظ آبروی دیگران 104
- وجوب نهی از منکر و حرمت غیبت 106
- 1 - بذل و بخشش الهی 107
- اشاره 107
- بخش دوازدهم 107
- 2 - گذشت و مغفرت سرمدی 108
- 3 - اعمال ناقابل انسانی 108
- اشاره 110
- لقاء اللّه 110
- بخش سیزدهم 110
- لقاء از نظر لغت 111
- تحلیلی در مورد معنای لقاء 111
- لقاء کفّار 113
- لقاء آخرت 113
- لقاء اللّه چیست؟ 114
- دیدگاه مفسّران 114
- رؤیت الهی 122
- دیدگاه مفسّرین 123
- دیدگاه اخبار 124
- دو نکته در مورد رؤیت الهی 125
- دیدگاه مفسّران 127
- نظر به پروردگار 127
- دیدگاه روایات 130
- تحلیل مرحوم علامه مجلسی 131
- تقابل دو چهره 133
- محرومیت کفّار 135
- لقاء ویژه 137
- شوق دیدار 138
- بخش چهاردهم 141
- اشاره 141
- نیاز انسانی و کرامت الهی 142
- نکاتی در مورد پوزش و اعتذار 143
- اشاره 147
- بخش پانزدهم 147
- دو نکته 148
- بخش شانزدهم 150
- اشاره 150
- اشاره 150
- 1 - رابطه بین مکرمت و هدایت و پستی و ضلالت 150
- دو نوع هدایت 151
- 2 - رابطه بین آبرو و عافیت و فضیحت و گناه 152
- بخش هفدهم 153
- اشاره 153
- سرمایه زندگی 153
- هدف اولیای الهی از زندگی 154
- بخش هجدهم 156
- انحصار ستایش به پروردگار متعال 156
- اشاره 156
- دوام ستایش 157
- ستایش شایسته 158
- گستردگی ستایش 158
- ویژگی نماز 159
- بخش نوزدهم 160
- اشاره 160
- مقایسه غنای الهی و نیاز بشری 160
- محبت الهی 162
- عشق و اخلاص امیر مؤمنان 162
- نور محبت را از من مگیر 163
- خاطره ای از زندان 163
- بخش بیستم 164
- اشاره 164
- بضاعتی اندک و آرمانی عالی 164
- حکمت آفرینش 166
- بخش بیست و یکم 166
- اشاره 166
- بحث فلسفی 167
- ترسیم دوران غفلت 168
- اشاره 168
- بخش بیست و دوم 168
- بخش بیست و سوم 170
- اشاره 170
- یک تحلیل روانی 171
- گرفتاری های گوناگون 171
- اشاره 174
- بخش بیست و چهارم 174
- فروتنی در پیشگاه احدیت 174
- اشاره 176
- بخش بیست و پنجم 176
- 1 - پشیمانی و اعتذار 177
- 2 - درخواست عفو 178
- 3 - عفو الهی نمودی از کرامت اوست 178
- اشاره 179
- هر نیرویی از خداوند متعال است 179
- بخش بیست و ششم 179
- عنایت الهی 180
- عوامل اجتناب از گناه 180
- غفلت و آلودگی 181
- کرامت ایزدی سبب دوری از گناه است 181
- بخش بیست و هفتم 182
- اشاره 182
- 1 و 2 - دو درخواست و دو ستایش 182
- 3 - قرب الهی 183
- 4 - امید انسانی و بذل و بخشش الهی 183
- بخش بیست و هشتم 185
- اشاره 185
- 2 - زبانی صادق 186
- 1 - دلی شیفته 186
- 3 - نگاهی صائب 187
- اشاره 190
- بخش بیست و نهم 190
- 1 - جاودانگی اولیای الهی 191
- 2 - عزّت دوستان خداوند 192
- 3 - شادمانی اولیای الهی 193
- 1 - راههای معرفت 195
- بخش سی ام 195
- اشاره 195
- 2 - تنها اتکال به خدا 197
- حسن ظن به خداوند 198
- اشاره 198
- بخش سی و یکم 198
- اشاره 200
- بخش سی و دوم 200
- درجات اولیا 200
- برترین مردم 201
- اشاره 202
- امام سجاد علیه السلام و نزول باران 202
- 2 - ثمره اطاعت از پیامبر 204
- 1 - لازمه محبّت الهی 204
- اشاره 205
- وله و شیفتگی در عبادت و یاد خدا 205
- بخش سی و سوم 205
- ذکر خفی و ذکر جلی 206
- خواسته های گوناگون 208
- تشرّف به جایگاه قدس پروردگاری 209
- همراهی با نیکان 211
- بخش سی و چهارم 211
- اشاره 211
- نهی از همنشینی با بدان 213
- روایاتی در مورد مجالست 214
- سخن حضرت مسیح در مورد همنشین 214
- داستان جوان نیکی که در اثر مصاحبت با پدر بدرفتار گرفتار غرق شد 216
- موقعیّت خداپسندانه 217
- خشنودی خداوند در چیست؟ 219
- ضعف بشری و قدرت الهی 220
- بخش سی و پنجم 221
- استغفار اولیای الهی از چیست؟ 221
- اشاره 221
- انابه به سوی پروردگار 223
- مالکیت الهی 223
- سهو و غفلت انسانی 224
- اشاره 225
- بخش سی و ششم 225
- انقطاع به سوی پروردگار 226
- کمال انقطاع چیست؟ 226
- دعایی از امام سجاد علیه السلام 227
- ابراهیم اسوه انقطاع 227
- تبتیل در قرآن کریم و دیدگاه مفسّران 228
- اولیای الهی 230
- اشاره 232
- 1 - نورانیت دل 232
- نتیجه انقطاع 232
- 2 - شکافتن حجابهای نورانی 234
- 3 - رسیدن به منبع عظمت 235
- 4 - تمسّک به مقام قدس 235
- مقامات سه گانه (نداء، نظر و نجوی) 237
- اشاره 237
- بخش سی و هفتم 237
- اشاره 237
- 1 - مقام نداء 238
- 2 - مقام نظر 239
- اشاره 239
- 3 - مقام نجوی 240
- عشق به زیبایی و عشق به خداوند 240
- علوم رهبران الهی 241
- روشن بینی اولیای الهی 242
- یک نکته در مورد روان کاوی 242
- اشاره 244
- بخش سی و هشتم 244
- یأس از رحمت الهی 245
- حسن ظن به خداوند 245
- خوف و رجاء 246
- ایمنی از سیاست الهی 246
- رجاء دروغین 248
- دو عامل محرک آدمی 248
- کرم جمیل 249
- اشاره 251
- بخش سی و نهم 251
- خطر گناه 252
- توکل انسانی و گذشت الهی 254
- تبدیل بدیها به خوبیها 255
- اشاره 255
- بخش چهلم 255
- بخش چهل و یکم 257
- اشاره 257
- لقاء اللّه در این جهان 258
- نخستین مانع لقای الهی 259
- تشویق و توبیخ 263
- اشاره 263
- بخش چهل و دوم 263
- بخش چهل و سوم 265
- اشاره 265
- اشاره 265
- بخش اوّل 265
- ابتهال برای چیست؟ 266
- اشاره 267
- 1 - یاد خدا 267
- بخش دوم 267
- اشاره 267
- فراموشی از خداوند سبب فراموشی از خود می شود 268
- تداوم یاد خدا 269
- تداوم یاد خدا در اسلام 270
- 2 - رعایت پیمان الهی 272
- شکر و سپاس پروردگاری 273
- اشاره 273
- شکر و عبادت 277
- کفران نعمت 277
- شکر شایسته 278
- دو خاطره از رسول اکرم صلی الله علیه و آله 278
- انگیزه شکر 279
- 1 - توجه به نعمتهای الهی 279
- اشاره 279
- 2 - سطح انتظار عاقلانه و منطقی 279
- 3 - نگاه به پایین تر از خود 280
- 4 - شناخت عوامل بدیها و کاستیها 280
- شکر و شکوی 281
- شکر عملی 281
- شکرگزاری در سطح کلان کشوری 282
- علت پیشرفت و سقوط کشورها 282
- استخفاف دینی 283
- اشاره 286
- بخش چهل و چهارم 286
- سخنی در مورد نور الهی 288
- نور ابهج کدام است 290
- گفتاری در مورد عرفان 291
- عرفان چیست؟ 292
- واژه عرفان 292
- شروط عرفان 293
- زبان عرفان 293
- دکتر الکسیس کارل در مورد احساس عرفانی می گوید 294
- مدرسه عرفان 295
- دلیل عارف 295
- کتاب عرفان 295
- استاد عرفان 296
- دیدگاه عارف 297
- عشق به کمال مطلق 298
- خواسته عارف 298
- کردار عارف 299
- روحیات عارف 299
- سرانجام عارف 300
- دشمن عارف 300
- خوف و رجاء 301
- بدون تعلق 301
- توحید و عرفان 301
- بازگشت به دعا 302
- خوف الهی 302
- عامل خوف الهی 303
- ماهیت ترس 303
- ثمرات خوف 304
- اصول مرابطه 304
- ابعاد مراقبت 305
- مراقبت دل و مراقبت جوارح 306
- مراقبت انسانی و مراقبت الهی 307
- سخن پایانی 308
- دو اسم از اسماء حسنای الهی 308
- کتابنامه 310
1- اصول کافی، ج2، ص 273.
2- مطفّفین /14.
3- مطفّفین /15.
رسیده اند و گرفتار قیل و قال مدرسه نمی باشند، البته این تشبیهی بود که ما توانستیم بکنیم وخدا داناتر است.
3 - رسیدن به منبع عظمت
همان طور که گفته شد دلیل و برهان برای کسی است که در درجه پایین قرار گرفته، ولی آنهایی که پیشگام هستند به خلوتگاه راز رسیده اند و از
این رو نیاز به دلیل و برهان ندارند، برای آنها خدا پنهان نیست تا جویا شوند و مجهول
نیست تا دلیل خواهند، تا آنجا که شهید عارفان و سید شهیدان می گوید:
«مَتی غِبْتَ حَتّی تَحْتَاجَ اِلی دَلیلٍ یَدُلُّ عَلَیْکَ وَ مَتی بَعُدْتَ حَتّی تَکُونَ الاْثارُ هِیَ الَّتی تُوصِلُ اِلَیْکَ، عَمِیَتْ عَیْنٌ لا تَراکَ عَلَیْها رَقِیبا وَ خَسِرَتْ صَفْقَهُ عَبْدٍ لَمْ تَجْعَلْ لَهُ مِن حُبِّکَ نَصیبا»(1).
کی غائب شده ای تا نیاز به دلیلی داشته باشی که دلالت بر تو کند و کی دور گشته ای تا آن که آثار و پدیده ها به تو نزدیک گرداند، کور است دیده ای که تو را به صورت مراقب
نبیند و زیانکار است بنده ای که از محبت خودت نصیبی برای او قرار نداده ای).
کی رفته ای ز دل که تمنا کنم تو را
کی بوده ای نهفته که پیدا کنم تو را
غیبت نکرده ای که شوم طالب حضور
پنهان نگشته ای که هویدا کنم تو را
با صد هزار جلوه برون آمدی که من
با صد هزار دیده تماشا کنم تو را
آنها از ظلمت هجران رهیده و به چشمه زلال حیات رسیده اند.
آنها بیابان سرگردانی را سپری کرده و به سر منزل امن و امان رسیده اند و خلاصه آن که آنها از واصلین به عین شده اند نه از سامعین اثر.(2)
مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم
طایر قدسم و از دام جهان برخیزم
بولای تو که گر بنده خویشم خوانی
از سر خواجگی کون و مکان برخیزم
یارب از ابر هدایت برسان بارانی
پیشتر زآنکه چو گردی ز میان برخیزم
4 - تمسّک به مقام قدس
برخی گاهگاهی جذبه ای را دریافت می کنند، ولی پاره ای