جلوه گاه عرفان: شرح مناجات شعبانیه صفحه 277

1- ابراهیم /7.

2- نهج البلاغه، حکمت 427.

3- ینابیع الحکمه، ج3، ص 342.

4- ینابیع الحکمه، ج3، ص333.

(شکر موجب زیادتی در نعمتها گردیده و باعث حفاظت از تغییر حال و تبدیل خوبی به فساد می باشد).

شکر باعث نجات از آتش جهنم است، همچنان که خداوند متعال می فرماید:

«مَا یَفْعَلُ اللّه ُ بِعَذَابِکُمْ اِنْ شَکَرْتُمْ وَ امَنْتُمْ»(1).

(خداوند با عذاب شما چه کار دارد اگر شما شکرگزاری کردید و ایمان آوردید).

کفران نعمت

به همان اندازه که شکر و سپاس از نعم ارزنده است کفران و ناسپاسی قبیح و زشت است. کفران نعمت همچنان که امیر مؤمنان علیه السلام می فرماید: حکایت از پستی و لئامت انسان می نماید(2) و همان طوری که شکر وسپاس باعث زیادی نعمت می گردد، کفران و ناسپاسی موجب تغییر آن می شود.(3)

امام سجاد می فرماید: ترک شکر از گناهانی است که موجب تغییر نعمت می گردد(4) و امام رضا علیه السلام می فرماید: کفران نعمت گناهی است که کیفر آن از هر گناهی سریع تر می رسد.(5)

امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: هنگامی که نعمتی به شما رسید نعمتهای دورتر را به واسطه شکر اندک از خود طرد نکنید؛ یعنی اگر در مقابل نعمتهای قریب سپاس گزاری کردید نعمتهای بعید هم به شما می رسد واگر سپاسی به جا نیاوردید از نعمتهای دورتر محروم می گردید(6) و نیز می فرماید:

«زَوَالُ النِّعَمِ بِمَنْعِ حُقوقِ اللّه ِ منها وَالتَّقْصیرِ فِی شُکرها»(7).

(زوال نعمتها به واسطه منع و عدم پرداخت حقوق الهی است که به آنها تعلق گرفته

است و به سبب تقصیر در شکر و سپاس نسبت بدانهاست).

شکر و عبادت

هدف از عبادت از منظر اشخاص گوناگون مختلف است، برخی خدا را به واسطه ترس از جهنم عبادت می کنند و برخی به واسطه اشتیاق به بهشت. ولی