- پیشگفتار 1
- مناجات شعبانیه 7
- بررسی اسناد مناجات شعبانیه 17
- قسمت اوّل 21
- اشاره 21
- بخش اوّل 21
- درود بر پیامبر و خاندان او 22
- نقش صلوات 23
- شیوه درود بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 24
- معانی دعا، نداء و نجوی 26
- اشاره 26
- قسمت دوم 26
- دعا در اصطلاح شرعی 28
- سه حالت در دعا 28
- توسل 31
- توسل در فرهنگ شیعی 32
- سخنانی از فخر رازی در مورد توسل به پیامبر 34
- دو نمونه از دعای رسول اکرم صلی الله علیه و آله 35
- دو نمونه از دعای امام صادق علیه السلام 36
- تفاوت توسل و دعا 37
- زنده بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نزد خداوند 38
- معنای سمیع و بصیر 40
- اشاره 42
- قسمت سوم 42
- گریز به سوی خداوند 43
- حضور در پیشگاه خداوند 44
- تضرّع در پیشگاه خداوند 45
- خشوع رسول اکرم صلی الله علیه و آله در پیشگاه الوهیّت 47
- خشوع امیرالمؤمنین علیه السلام در محضر خداوند 48
- امید به عنایات پروردگار 49
- اشاره 50
- قسمت چهارم 50
- چرا دعا کنیم؟ 52
- اشاره 54
- قسمت پنجم 54
- قضا و قدر 54
- جبر جهانی و اختیار انسانی 55
- علل و عوامل پیشرفت و سقوط 56
- دعا در پرتو تقدیر 58
- قسمت ششم 60
- اشاره 60
- فقر امکانی 61
- دو معنی برای «الفقر فخری» 62
- بخش دوم 64
- حرمان و خذلان 64
- اشاره 64
- اشاره 66
- بخش سوم 66
- خرسندی و خشم پروردگار 66
- فرو نشاندن خشم 68
- فاعلیت الهی و قابلیت امکانی 70
- اشاره 70
- بخش چهارم 70
- لطف الهی 72
- استعداد نخستین و استعدادهای تابعه 72
- اشاره 74
- بخش پنجم 74
- 1- ترسیم منظره قیامت 75
- 2 - زیبایی توکل 76
- اشاره 78
- لازمه بزرگی عفو و بخشش است 78
- بخش ششم 78
- عقوبت برای چیست؟ 79
- اعتراف به گناه در پیشگاه خداوند 79
- آفتاب لب بام 80
- اعتراف در مقابل غیر خدا 81
- سعادت انسان 82
- بخش هفتم 82
- اشاره 82
- خطر نفس 83
- اشاره 85
- اشاره به نعمتهای الهی 85
- بخش هشتم 85
- بخش نهم 87
- اشاره 87
- امید در دنیا 88
- یأس و قنوط 88
- یک خاطره 89
- جبران جنایت 90
- درمان اضطراب 90
- تغییر هویت و اصلاح شخصیت 92
- امید به آخرت 92
- خاطره ای عبرت انگیز 93
- ایمنی و یأس از خدا 94
- نومیدی و یأس از مردم 95
- بخش دهم 97
- اشاره 97
- کفایت الهی 98
- ولایت الهی 98
- قرب الهی 99
- فضل الهی نه استحقاق بشری 99
- رابطه بین گناه و جهالت 100
- اشاره 101
- ستّار بودن خداوند 101
- بخش یازدهم 101
- حفظ آبروی دیگران 104
- وجوب نهی از منکر و حرمت غیبت 106
- 1 - بذل و بخشش الهی 107
- اشاره 107
- بخش دوازدهم 107
- 3 - اعمال ناقابل انسانی 108
- 2 - گذشت و مغفرت سرمدی 108
- اشاره 110
- لقاء اللّه 110
- بخش سیزدهم 110
- لقاء از نظر لغت 111
- تحلیلی در مورد معنای لقاء 111
- لقاء آخرت 113
- لقاء کفّار 113
- لقاء اللّه چیست؟ 114
- دیدگاه مفسّران 114
- رؤیت الهی 122
- دیدگاه مفسّرین 123
- دیدگاه اخبار 124
- دو نکته در مورد رؤیت الهی 125
- دیدگاه مفسّران 127
- نظر به پروردگار 127
- دیدگاه روایات 130
- تحلیل مرحوم علامه مجلسی 131
- تقابل دو چهره 133
- محرومیت کفّار 135
- لقاء ویژه 137
- شوق دیدار 138
- اشاره 141
- بخش چهاردهم 141
- نیاز انسانی و کرامت الهی 142
- نکاتی در مورد پوزش و اعتذار 143
- بخش پانزدهم 147
- اشاره 147
- دو نکته 148
- اشاره 150
- اشاره 150
- بخش شانزدهم 150
- 1 - رابطه بین مکرمت و هدایت و پستی و ضلالت 150
- دو نوع هدایت 151
- 2 - رابطه بین آبرو و عافیت و فضیحت و گناه 152
- بخش هفدهم 153
- اشاره 153
- سرمایه زندگی 153
- هدف اولیای الهی از زندگی 154
- اشاره 156
- بخش هجدهم 156
- انحصار ستایش به پروردگار متعال 156
- دوام ستایش 157
- ستایش شایسته 158
- گستردگی ستایش 158
- ویژگی نماز 159
- بخش نوزدهم 160
- اشاره 160
- مقایسه غنای الهی و نیاز بشری 160
- محبت الهی 162
- عشق و اخلاص امیر مؤمنان 162
- خاطره ای از زندان 163
- نور محبت را از من مگیر 163
- بضاعتی اندک و آرمانی عالی 164
- بخش بیستم 164
- اشاره 164
- اشاره 166
- بخش بیست و یکم 166
- حکمت آفرینش 166
- بحث فلسفی 167
- ترسیم دوران غفلت 168
- بخش بیست و دوم 168
- اشاره 168
- بخش بیست و سوم 170
- اشاره 170
- یک تحلیل روانی 171
- گرفتاری های گوناگون 171
- بخش بیست و چهارم 174
- فروتنی در پیشگاه احدیت 174
- اشاره 174
- بخش بیست و پنجم 176
- اشاره 176
- 1 - پشیمانی و اعتذار 177
- 2 - درخواست عفو 178
- 3 - عفو الهی نمودی از کرامت اوست 178
- هر نیرویی از خداوند متعال است 179
- بخش بیست و ششم 179
- اشاره 179
- عنایت الهی 180
- عوامل اجتناب از گناه 180
- کرامت ایزدی سبب دوری از گناه است 181
- غفلت و آلودگی 181
- 1 و 2 - دو درخواست و دو ستایش 182
- بخش بیست و هفتم 182
- اشاره 182
- 3 - قرب الهی 183
- 4 - امید انسانی و بذل و بخشش الهی 183
- بخش بیست و هشتم 185
- اشاره 185
- 2 - زبانی صادق 186
- 1 - دلی شیفته 186
- 3 - نگاهی صائب 187
- بخش بیست و نهم 190
- اشاره 190
- 1 - جاودانگی اولیای الهی 191
- 2 - عزّت دوستان خداوند 192
- 3 - شادمانی اولیای الهی 193
- 1 - راههای معرفت 195
- اشاره 195
- بخش سی ام 195
- 2 - تنها اتکال به خدا 197
- حسن ظن به خداوند 198
- اشاره 198
- بخش سی و یکم 198
- اشاره 200
- درجات اولیا 200
- بخش سی و دوم 200
- برترین مردم 201
- اشاره 202
- امام سجاد علیه السلام و نزول باران 202
- 2 - ثمره اطاعت از پیامبر 204
- 1 - لازمه محبّت الهی 204
- وله و شیفتگی در عبادت و یاد خدا 205
- اشاره 205
- بخش سی و سوم 205
- ذکر خفی و ذکر جلی 206
- خواسته های گوناگون 208
- تشرّف به جایگاه قدس پروردگاری 209
- اشاره 211
- همراهی با نیکان 211
- بخش سی و چهارم 211
- نهی از همنشینی با بدان 213
- روایاتی در مورد مجالست 214
- سخن حضرت مسیح در مورد همنشین 214
- داستان جوان نیکی که در اثر مصاحبت با پدر بدرفتار گرفتار غرق شد 216
- موقعیّت خداپسندانه 217
- خشنودی خداوند در چیست؟ 219
- ضعف بشری و قدرت الهی 220
- بخش سی و پنجم 221
- اشاره 221
- استغفار اولیای الهی از چیست؟ 221
- مالکیت الهی 223
- انابه به سوی پروردگار 223
- سهو و غفلت انسانی 224
- اشاره 225
- بخش سی و ششم 225
- انقطاع به سوی پروردگار 226
- کمال انقطاع چیست؟ 226
- دعایی از امام سجاد علیه السلام 227
- ابراهیم اسوه انقطاع 227
- تبتیل در قرآن کریم و دیدگاه مفسّران 228
- اولیای الهی 230
- اشاره 232
- 1 - نورانیت دل 232
- نتیجه انقطاع 232
- 2 - شکافتن حجابهای نورانی 234
- 3 - رسیدن به منبع عظمت 235
- 4 - تمسّک به مقام قدس 235
- مقامات سه گانه (نداء، نظر و نجوی) 237
- بخش سی و هفتم 237
- اشاره 237
- اشاره 237
- 1 - مقام نداء 238
- 2 - مقام نظر 239
- اشاره 239
- 3 - مقام نجوی 240
- عشق به زیبایی و عشق به خداوند 240
- علوم رهبران الهی 241
- روشن بینی اولیای الهی 242
- یک نکته در مورد روان کاوی 242
- اشاره 244
- بخش سی و هشتم 244
- یأس از رحمت الهی 245
- حسن ظن به خداوند 245
- خوف و رجاء 246
- ایمنی از سیاست الهی 246
- دو عامل محرک آدمی 248
- رجاء دروغین 248
- کرم جمیل 249
- اشاره 251
- بخش سی و نهم 251
- خطر گناه 252
- توکل انسانی و گذشت الهی 254
- تبدیل بدیها به خوبیها 255
- بخش چهلم 255
- اشاره 255
- اشاره 257
- بخش چهل و یکم 257
- لقاء اللّه در این جهان 258
- نخستین مانع لقای الهی 259
- تشویق و توبیخ 263
- اشاره 263
- بخش چهل و دوم 263
- بخش چهل و سوم 265
- اشاره 265
- اشاره 265
- بخش اوّل 265
- ابتهال برای چیست؟ 266
- اشاره 267
- اشاره 267
- 1 - یاد خدا 267
- بخش دوم 267
- فراموشی از خداوند سبب فراموشی از خود می شود 268
- تداوم یاد خدا 269
- تداوم یاد خدا در اسلام 270
- 2 - رعایت پیمان الهی 272
- شکر و سپاس پروردگاری 273
- اشاره 273
- کفران نعمت 277
- شکر و عبادت 277
- شکر شایسته 278
- دو خاطره از رسول اکرم صلی الله علیه و آله 278
- 1 - توجه به نعمتهای الهی 279
- اشاره 279
- انگیزه شکر 279
- 2 - سطح انتظار عاقلانه و منطقی 279
- 4 - شناخت عوامل بدیها و کاستیها 280
- 3 - نگاه به پایین تر از خود 280
- شکر عملی 281
- شکر و شکوی 281
- علت پیشرفت و سقوط کشورها 282
- شکرگزاری در سطح کلان کشوری 282
- استخفاف دینی 283
- بخش چهل و چهارم 286
- اشاره 286
- سخنی در مورد نور الهی 288
- نور ابهج کدام است 290
- گفتاری در مورد عرفان 291
- واژه عرفان 292
- عرفان چیست؟ 292
- شروط عرفان 293
- زبان عرفان 293
- دکتر الکسیس کارل در مورد احساس عرفانی می گوید 294
- مدرسه عرفان 295
- دلیل عارف 295
- کتاب عرفان 295
- استاد عرفان 296
- دیدگاه عارف 297
- عشق به کمال مطلق 298
- خواسته عارف 298
- کردار عارف 299
- روحیات عارف 299
- سرانجام عارف 300
- دشمن عارف 300
- بدون تعلق 301
- خوف و رجاء 301
- توحید و عرفان 301
- خوف الهی 302
- بازگشت به دعا 302
- عامل خوف الهی 303
- ماهیت ترس 303
- ثمرات خوف 304
- اصول مرابطه 304
- ابعاد مراقبت 305
- مراقبت دل و مراقبت جوارح 306
- مراقبت انسانی و مراقبت الهی 307
- سخن پایانی 308
- دو اسم از اسماء حسنای الهی 308
- کتابنامه 310
1- عنکبوت /23.
2- نهج البلاغه، حکمت 87.
همچنان که سلیمان بن مهران بن اعمش می گوید: در ایام حج مشغول طواف بودم که دیدم فردی می گوید: پروردگارا، گناه مرا ببخش گر چه می دانم نمی بخشی!
سلیمان می گوید: از این گفتار لرزه بر اندامم افتاد و به او نزدیک شده و گفتم: تو در حرم خدا و پیامبرش هستی و این ایام هم ایام حرام و ماه با اهمیتی است، چرا از رحمت الهی مأیوس می باشی؟!
گفت: گناه من بزرگ است، گفتم: بزرگتر از کوه تهامه، گفت: آری، گفتم: به اندازه کوههای بلند؟ گفت: آری، سپس ادامه داده و گفت: اگر مایل باشی می توانم به تو خبر دهم، ولی از حرم خارج شویم، از این رو با هم از حرم خارج شدیم، در خارج از حرم اظهار داشت و گفت: من در لشکر نکبت بار عمر سعد بودم و جزء چهل نفری هم بودم که سر مبارک امام حسین علیه السلام را از کوفه به شام برای یزید بردند، سپس به برخی از وقایعی که اتفاق افتاده بود اشاره کرد:(1)
مکن کاری که پا بر سنگت آیو
جهان با این فراخی تنگت آیو
چو فردا نامه خوانان نامه خونند
تو وینی نامه خود ننگت آیو
ایمنی و یأس از خدا
همچنان که یأس از رحمت الهی از گناهان کبیره است، ایمنی از تدبیر او و به تعبیر روایی ایمنی از مکر الهی هم گناهی بزرگ می باشد(2).
ایمنی و یأس هر دو انسان را به فساد می کشانند و سبب می شوند که انسان دست به هر گناهی بزند از این رو باید در تبلیغات دینی توجه کامل به این دو آفت اجتماعی بشود.
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:
«اَلْفَقِیهُ کُلُّ الْفَقِیهِ مَنْ لَمْ یُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَهِ اللّه ِ وَلَمْ یُؤْیِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللّه ِ وَ لَمْ یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِاللّه ِ»(3).