جلوه گاه عرفان: شرح مناجات شعبانیه صفحه 99

1- بقره /257.

2- اعراف /196.

3- نحل /99 - 100.

می دهد، از این رو هیچ کم و کاستی وجود نخواهد داشت، فیض از سوی او کامل است و اگر نقصانی باشد از طرف ما است، و چه گویاست دعای سحر ماه مبارک رمضان و مناجات امیر مؤمنان در مسجد کوفه.

قرب الهی

3 - انسان به واسطه گناه از خداوند دور می شود در نتیجه خداوند هم از انسان دور می گردد، ولی آدمی به واسطه توبه به او روی می آورد و او هم به واسطه قبول توبه به آدمی عنایت می فرماید، گر چه پروردگار به واسطه گناه از آدمی دور شده، ولی انسان می تواند با تضرّع و زاری عنایات او را جلب نموده و موجب لطف و رحمت وی گردد.

فضل الهی نه استحقاق بشری

4 - بازگشت الهی به واسطه فضل و کرم اوست نه به علت استحقاق و طلب آدمی، زیرا تنها یک گناه جا دارد که انسان را به اعماق ضلالت پرتاب کند و اگر تفضّل الهی نباشد او را برای همیشه ساقط نماید.

دست آویز اولیاء اللّه فضل و کرم الهی است، همان طور که زینت عابدان و امام ساجدان در مناجات خودش می گوید:

«لَسْتُ اَتَّکِلُ فِی النَّجاهِ مِنْ عِقابِکَ عَلی اَعْمالِنا بَلْ بِفَضْلِکَ عَلَیْنا»(1).

(اعتمادی ندارم در نجات و رهایی از عقاب تو بر اعمال خود، بلکه اعتماد من به فضل و کرم تو می باشد).

واژه فضل از واژه هایی است که در دعاها و درخواستهای ائمه زیاد به کار رفته تا آن جا که رسول اکرم نجات و ورود به بهشت را حتی برای خودش مرهون فضل و رحمت پروردگار متعال معرفی می نماید.(2) فضل الهی نوید بسیاری را به انسان می بخشد، زیرا