ادعیه و زیارات مهدوی صفحه 10

ذکر می کند:

الف) اظهار یکتایی خداوند و بیان مجد و عظمت و نعمت های او؛(1)

ب) درخواست عفو و رحمت خداوند و آنچه که ما را به او نزدیک نماید؛(2)

ج) درخواست نعمت های مادی.(3)

به همه این موارد دعا می گویند، زیرا مخاطب، خداوند متعال است.

زیارت در لغت به معنای «قصد» است.

صاحب مجمع البحرین می گوید:

زیارت در عرف به معنای قصد دیدار کسی، به خاطر گرامی داشتن و بزرگداشت و انس گرفتن با او می باشد.(4)

زیارت در اصطلاح قصدِ دیدار انسانِ برگزیده و آبرومندِ درگاه الهی را گویند و نوشتاری را که مخاطب آن چنین انسان برگزیده­ای باشد، «زیارت نامه» گویند؛ مانند زیارت نامه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم.

برخی از متن ها نیز ترکیبی از دعا و زیارت است؛ مانند زیارت جامعه کبیره و زیارت عاشورا.

6. مشروعیتِ توسل، زیارت و شفاعت

از آنجا که موضوع این نوشتار، دعاها و زیارت های مهدوی است، باید پیش از ورود به متنِ دعا و زیارات، به سؤالات زیر پاسخ داده شود:

الف) با توجه به شبهات وارد شده درباره زیارت مبنی بر اینکه باید خواسته های

1- تهلیل (لا إلهَ إلَّا الله)، تحمید(الحَمدُ لله) و تمجید (سُبحانَ الله و مانند آن) در همین دسته قرار می گیرد.
2- مانند: «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّاحِمین»؛ (مومنون23، 118). مضمون و محتوای اصلی دعاهای اهل بیت علیهم السلام این دو نوع را دربر می گیرد، مانند دعای عرفه و دعاهای صحیفه سجادیه.
3- ابن منظور، لسان العرب، ج 14، ص 257.
4- طریحی، مجمع البحرین، ج3، ص320.