- مقدّمه 1
- اشاره 5
- رابطه ی قلبی انسان با خدا 6
- ارتباط با خدا 6
- ارتباط و اتّکال انسان با خدا 6
- رابطه ی انسان با منبع فیّاض 7
- خدا را حاضر و ناظر دانستن ، خدا را در مقابل خود احساس کردن 7
- خدا را نزدیک خود احساس کردن 7
- تقرُّب و أُنس 7
- تقرُّب إلی اللّه 8
- انس با خدا 8
- حرف زدن با پروردگار 8
- با خدای متعال سخن گفتن، حرف دل را با او در میان گذاشتن 8
- بیان خواستهای فطری انسان 9
- اشاره 9
- خواستن 9
- خدا را خواندن 9
- روح عبادت 10
- بهترین عبادت 10
- تضرُّع 11
- خشوع و خاکساری نزد پروردگار 11
- وسیله ای برای رسیدن به حوائج و مقصودها 12
- وسیله ای در کنار وسائل دیگر ، یکی از دهها وسیله و سبب و علّت 13
- وسیله ای بین خدا و بندگان 13
- دعا وسیله ای در طول ابزارهای مادّی و نه رقیب آنها 13
- نماز 14
- أقسام دعا و أنواع سخن گفتن با خدا 14
- درخواست، تمجید و تحمید، و یا اظهار محبّت و ارادت 14
- نمونه ای از مصادیق دعا و ذکر 14
- وسیله ای برای فهمیدن معارف الهی 14
- دعا، ضرورتاً همیشه با حاجت خواستن همراه نیست 14
- پاسخ و توجّه و التفات خداوند 15
- اجابت چیست؟ 15
- نماز جمعه 15
- جور شدنِ أسباب و وسائط 16
- برآورده شدن خواسته در چهارچوب قوانین طبیعی 16
- نورانیتی که در دل پدید می آید 16
- جاری شدنِ طلب، از سرتاپای دعا کننده ، همان پاسخ الهی است 16
- جورشدن ابزارهای مادّی و عادی و معمولی 17
- دعا جورکننده ی روال عادی 18
- خود را در برابر خدا یافتن و به او دل دادن 20
- معانی ذکر 20
- ذکر یعنی یاد، در مقابل غفلت و نسیان 21
- ذکر یعنی همنشینی با محبوب 21
- ذکر، یعنی به یاد بودن، به یاد آوردن، به هوش بودن و توجّه کردن 22
- ذکر به معنای یاد تکلیف و یاد نعمت الهی است، نه فقط ورد و اوراد 22
- ذکر، مانعِ رفتن به سمتِ معصیت 23
- ذکر یعنی بیدارباش 23
- ذکر یعنی دوری از غفلت 23
- اشاره 26
- دعا، مظهر بندگیِ در مقابل خداوند 27
- توفیق دعا، علامت لطف پروردگار 27
- دعا، بیمه کننده ی انسان در مقابل جلوه های مادّی 27
- دعا، دارای تأثیرات معجزآسا بر روی دل انسان 28
- دعا، بهترین مضامین سرشار از معارف الهی 28
- دعا، اسلحه ای مایه ی نجات 28
- دعا، معنادهنده ی حیات انسان 28
- دعا، کلید همه ی خزائن الهی 29
- دعا، آشکارکننده ی محتوای ذهن دعاکننده 30
- دعا و فرصت دعا کردن، یک نعمت 30
- دعا، دارای نقش مؤثّر در سازندگی 30
- هفت مرتبه ضمیر متکلّم برای خدا، فقط در آیه ی دعا 31
- درخواستِ ذکر کثیر 32
- اهمیّت ذکر 32
- پیش بردنِ راه، در گروِ دعا 32
- تکرار إِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقِیمَ در شبانه روز 32
- قرآن، وسیله ی ذکر 33
- راه تقوا، ذکر خداست 33
- ذکرِ نامحدود 33
- موضوع ذکر، مسأله ی اصلی و اساسی 33
- ذکر، عرفان واقعی 33
- ذاکر بودن در همه ی حالات، از مهم ترین تکالیف مؤمنین 34
- امر به دعا و نهی از ترک آن 35
- یکی از بهترین ذخایر معنوی ما 35
- کتابی بسیار عظیم 35
- امر 35
- غنیمت دانستن دعا 36
- لزوم 36
- وظیفه 36
- بی پشتوانگی، پی آمد بی نیاز دانستنِ خود از دعا 37
- مقایسه ی دعا و ذکر با سایر فضائل 37
- گرفته شدنِ حال دعا از انسان، علامتی بد 37
- دعا، یکی از مهمّ ترین کارهای بنده ی مؤمن 37
- سلب توفیق دعا، نگران کننده تر از سلب توفیق اجابت 37
- دعا، مغز عبادت 38
- دعا، تنها راه رسیدن به خواسته های عظیم 38
- دعا، مهمّ ترین علاج 38
- مقامِ دعاکنندگان، بیانگر اهمیّت دعا 39
- ذکر، بزرگتر و مهم تر از نهی از فحشا و منکر 39
- پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- انبیاء علیهم السلام 40
- اصحاب و حواریّون پیامبران 41
- امام خمینی(ره) 41
- اشاره 42
- اراده ی خدا 43
- از جانبِ خدا 43
- اجازه ی پروردگار 44
- شکر 45
- از ناحیه ی دعاکننده 45
- امید 45
- قطعیتِ إجابت 45
- دعا مستجاب خواهد شد؛ یا زود و یا دیر 45
- التماس و درخواستِ حالِ دعا 45
- اگر خدا درِ دعا را باز کند، درِ اجابت را نمی بندد 46
- کراهتِ انتظارِ سرعتِ غیرمعمول، برای دریافت حاجت 47
- بی قید و شرط بودن اجابت 47
- وجود شرائط و آداب برای دعا، برای بالا بردنِ امکانِ إجابت 48
- اگر دعا به معنای حقیقی کلمه انجام بگیرد، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- موانعِ إجابت 49
- اگر دعا، درست به کار برده شود، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- تصادم با یک قانون الهیِ دیگر 49
- درخواستهای غیرممکن 51
- گناه 52
- قلب غافل 53
- شروط حقیقی بودنِ دعا و قطعی بودنِ إجابت در پیِ آن 53
- اگر شرایط دعا وجود نداشته باشد، دعا مستجاب نمی شود 53
- معرفتِ پروردگار و باور به قدرت او 54
- شروط مرتبط با اعتقادات و حالات دعا کننده نسبت به خداوند 54
- انس 54
- مؤثّر بودن زمان و مکان و خصوصیات 54
- خشوع 55
- تضرّع 55
- شروط مرتبط با اعتقادات دعا کننده نسبت به دعا 56
- امید به اجابت 56
- اصرار بر درخواست، دست برنداشتن از دعا 56
- بزرگ نشمردن حاجات 57
- فهم معانی 58
- تدبّر در معنای دعاها 58
- توجّه 59
- مطالبه ی حقیقی 61
- حضور قلب 61
- با همه ی دل 62
- شروط مرتبط با قلب و دل دعا کننده 62
- حرف زدن از دل 62
- رقّت قلب 63
- طراوت دل 63
- معطّر و مزیّن کردنِ دل 63
- سوز دل 63
- توبه و اجتناب از گناه 64
- توبه 64
- خروج از مظالم 65
- عمل 65
- ترک گناهان 65
- رجب 67
- شعبان 67
- زمان ها و موقعیت های برتر 67
- ایّام معلومات 68
- عید فطر 68
- پیروزی 68
- نماز 69
- اضطرار و سختی 69
- اشاره 70
- رشد روحیّه ی ذلّت و خاکساری 71
- توجّه پیدا کردن به عجز و حقارت و تهی دستیِ خودمان 71
- سرکوبیِ خودبینی و خودخواهی 72
- شکستن نفسانیتها 74
- کسبِ معارف 75
- مهار نفس 75
- اجابت، رفع حاجات، دفع بلا، جلبِ روزی 79
- ماندگار و مؤثّر کردنِ معارف در دل انسان 79
- دفع بلاء 87
- جلب رزق و نجات از دست دشمن 87
- دستاوردهای دیگر دعا 88
- دفع انگیزه های مادّه گرایانه 88
- روشن شدن راه، معنا پیداکردنِ حیات 89
- دفعِ سرگشتگی و درماندگی 89
- برداشتن موانع درونی 89
- زدودنِ غفلت 89
- روشن شدن راه و نجات از سردرگمی و حیرت 90
- جان گرفتنِ دوباره ی قلب و روح 91
- آشنایی با خدا و پرشدن دل از عشقِ او 92
- تقویت روحِ عبودیت و عشق به خدا 92
- ارتباط با خدا، تقویت روح عبودیت 92
- تقویت و استقرار ایمان در دل 93
- نزدیک شدن انسان به خدا و زنده نگهداشتن یاد خدا در دل 93
- زنده و نورانی شدن دل انسان 94
- احیاء و زنده کردنِ قلوب 94
- عشق به خدا 94
- نورانیت، صفا و معنویت 94
- نورانی نگاه داشتن دل انسان 95
- تطهیر روح 96
- تزکیه 96
- تهذیب نفس، پیراستن روح و پالایش ذهن از وسوسه ها 97
- رشد فضایل اخلاقی در انسان 97
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان 99
- دمیدن روح اخلاص در انسان 99
- دفع گناه 99
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان، دفع گناهان 99
- دفعِ غفلت 101
- کسب قدرت قلبی و روحی 102
- تعالی و فلاح 102
- فلاح 102
- علوّ مقام و مرتبه، عروج 102
- کسب قدرت قلبی، استواری و ثبات قدم در مقابل دشمن 102
- واهمه نداشتن از قدرتها 104
- استواری در مقابل دشمن 104
- امید و نشاط 105
- اشاره 107
- همه چیز را 108
- پیشوایان دین به ما یاد می دهند چه بخواهیم - چیزهای اصلی 108
- حتّی چیزهای کوچک 109
- درخواستهای بزرگ 109
- حاجات همه ی انسانهایی که روی کره ی خاک هستند 110
- برای همه ی مسلمین 111
- اول دیگران، بعد خودِ ما 111
- کتاب نمونه 112
- دعای هشتم صحیفه ی سجّادیه 112
- نمونه هایی از بهترین دعاها 112
- صحیفه ی سجّادیه 112
- دعاهای مأثور از جمله دعای ابی حمزه و دعای افتتاح و دعای عرفه 113
- درخواستهای نمونه 114
- هدایت به صراط مستقیم 114
- زندگی گوارا 115
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ابی حمزه 115
- درخواست مغفرت 115
- اصلاح همه ی کارها 116
- بروز و ظهور جوانمردی 116
- دفع نقطه های ضربه پذیرِ معنوی 117
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ماه رمضان 118
- أَللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَصلِح کُلَّ فَاسِدٍ مِن أُمُورِ المُسلِمِینَ 119
نباشد» آخر بعضی مواقع انسان کارهایی را از روی ناز و غرور انجام می دهد و به خود می بالد و می گوید: «آری! ما بودیم که این کار را انجام دادیم.» اینها نباشد. اینها، آن نقاطِ ضربه پذیر است. انسان خیلی کارهای خوب انجام می دهد؛ اما با اندکی ریا و سمعه، آن کارها را «هباءً منثورا» می کند. دود می کند و به هوا می فرستد. معصومین علیهم السلام به ما توجّه می دهند و می فرمایند: «مواظب باشید این طور نشود!» «و اجعَلنی لَکَ مِنَ الخاشِعینَ» تا آخر.288
نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ماه رمضان
أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ
شما در هر روز از ماه رمضان - بنابر مأثور - بعد از هر نماز می گوئید: «أَللَّهُمَّ أَدخِل عَلَی أَهلِ القُبُورِ السُّرُورَ، أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ.» از خدا می خواهید همه ی فقرا را غنی کند. فقط فقرای ایران را نمی گوئید. «أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ»((1))
یعنی همه ی فقرای اسلام غنی شوند. اینها، خیلی مهمّ است. خواسته و حاجت بزرگی است، وقتی می گوئید «خدایا، همه ی فقرا را غنی کن.» خوب؛ از خدا می خواهیم. چرا نشود خواست؟! اگر موانعِ بر سر راه غنی شدن برطرف گردد، چرا نشود؟! پدیده ی فقر که یک امر ذاتی در جامعه نیست. فقر در جوامع بشری، یک امر تحمیلی است. فقر را قدرتهای ستمگر و زورگو و زیاده طلب عالم، بر افراد و بر ملتها تحمیل می کنند. اگر این قدرتها از میان بروند، چرا دعای «أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ» مستجاب نشود؟! ممکن است چنین حاجتی برآورده شود.289
أَللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ
در ادامه ی این دعا می گوئید: «أَللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِع اللَّهُمَّ اکسُ کُلَّ
1- ([1]) مستدرک الوسائل ج:7 ص:447 ؛ ألرسول صلی الله علیه و آله .