- مقدّمه 1
- اشاره 5
- ارتباط و اتّکال انسان با خدا 6
- رابطه ی قلبی انسان با خدا 6
- ارتباط با خدا 6
- خدا را نزدیک خود احساس کردن 7
- رابطه ی انسان با منبع فیّاض 7
- تقرُّب و أُنس 7
- خدا را حاضر و ناظر دانستن ، خدا را در مقابل خود احساس کردن 7
- حرف زدن با پروردگار 8
- تقرُّب إلی اللّه 8
- با خدای متعال سخن گفتن، حرف دل را با او در میان گذاشتن 8
- انس با خدا 8
- خواستن 9
- خدا را خواندن 9
- بیان خواستهای فطری انسان 9
- اشاره 9
- روح عبادت 10
- بهترین عبادت 10
- خشوع و خاکساری نزد پروردگار 11
- تضرُّع 11
- وسیله ای برای رسیدن به حوائج و مقصودها 12
- وسیله ای در کنار وسائل دیگر ، یکی از دهها وسیله و سبب و علّت 13
- دعا وسیله ای در طول ابزارهای مادّی و نه رقیب آنها 13
- وسیله ای بین خدا و بندگان 13
- نمونه ای از مصادیق دعا و ذکر 14
- وسیله ای برای فهمیدن معارف الهی 14
- أقسام دعا و أنواع سخن گفتن با خدا 14
- نماز 14
- درخواست، تمجید و تحمید، و یا اظهار محبّت و ارادت 14
- دعا، ضرورتاً همیشه با حاجت خواستن همراه نیست 14
- پاسخ و توجّه و التفات خداوند 15
- نماز جمعه 15
- اجابت چیست؟ 15
- برآورده شدن خواسته در چهارچوب قوانین طبیعی 16
- جاری شدنِ طلب، از سرتاپای دعا کننده ، همان پاسخ الهی است 16
- جور شدنِ أسباب و وسائط 16
- نورانیتی که در دل پدید می آید 16
- جورشدن ابزارهای مادّی و عادی و معمولی 17
- دعا جورکننده ی روال عادی 18
- معانی ذکر 20
- خود را در برابر خدا یافتن و به او دل دادن 20
- ذکر یعنی یاد، در مقابل غفلت و نسیان 21
- ذکر یعنی همنشینی با محبوب 21
- ذکر به معنای یاد تکلیف و یاد نعمت الهی است، نه فقط ورد و اوراد 22
- ذکر، یعنی به یاد بودن، به یاد آوردن، به هوش بودن و توجّه کردن 22
- ذکر یعنی بیدارباش 23
- ذکر یعنی دوری از غفلت 23
- ذکر، مانعِ رفتن به سمتِ معصیت 23
- اشاره 26
- توفیق دعا، علامت لطف پروردگار 27
- دعا، مظهر بندگیِ در مقابل خداوند 27
- دعا، بیمه کننده ی انسان در مقابل جلوه های مادّی 27
- دعا، معنادهنده ی حیات انسان 28
- دعا، دارای تأثیرات معجزآسا بر روی دل انسان 28
- دعا، اسلحه ای مایه ی نجات 28
- دعا، بهترین مضامین سرشار از معارف الهی 28
- دعا، کلید همه ی خزائن الهی 29
- دعا، آشکارکننده ی محتوای ذهن دعاکننده 30
- دعا و فرصت دعا کردن، یک نعمت 30
- دعا، دارای نقش مؤثّر در سازندگی 30
- هفت مرتبه ضمیر متکلّم برای خدا، فقط در آیه ی دعا 31
- درخواستِ ذکر کثیر 32
- پیش بردنِ راه، در گروِ دعا 32
- تکرار إِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقِیمَ در شبانه روز 32
- اهمیّت ذکر 32
- ذکر، عرفان واقعی 33
- موضوع ذکر، مسأله ی اصلی و اساسی 33
- ذکرِ نامحدود 33
- قرآن، وسیله ی ذکر 33
- راه تقوا، ذکر خداست 33
- ذاکر بودن در همه ی حالات، از مهم ترین تکالیف مؤمنین 34
- امر 35
- امر به دعا و نهی از ترک آن 35
- یکی از بهترین ذخایر معنوی ما 35
- کتابی بسیار عظیم 35
- وظیفه 36
- لزوم 36
- غنیمت دانستن دعا 36
- سلب توفیق دعا، نگران کننده تر از سلب توفیق اجابت 37
- بی پشتوانگی، پی آمد بی نیاز دانستنِ خود از دعا 37
- مقایسه ی دعا و ذکر با سایر فضائل 37
- گرفته شدنِ حال دعا از انسان، علامتی بد 37
- دعا، یکی از مهمّ ترین کارهای بنده ی مؤمن 37
- دعا، مغز عبادت 38
- دعا، مهمّ ترین علاج 38
- دعا، تنها راه رسیدن به خواسته های عظیم 38
- مقامِ دعاکنندگان، بیانگر اهمیّت دعا 39
- پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- ذکر، بزرگتر و مهم تر از نهی از فحشا و منکر 39
- انبیاء علیهم السلام 40
- اصحاب و حواریّون پیامبران 41
- امام خمینی(ره) 41
- اشاره 42
- از جانبِ خدا 43
- اراده ی خدا 43
- اجازه ی پروردگار 44
- شکر 45
- دعا مستجاب خواهد شد؛ یا زود و یا دیر 45
- از ناحیه ی دعاکننده 45
- قطعیتِ إجابت 45
- امید 45
- التماس و درخواستِ حالِ دعا 45
- اگر خدا درِ دعا را باز کند، درِ اجابت را نمی بندد 46
- کراهتِ انتظارِ سرعتِ غیرمعمول، برای دریافت حاجت 47
- بی قید و شرط بودن اجابت 47
- وجود شرائط و آداب برای دعا، برای بالا بردنِ امکانِ إجابت 48
- اگر دعا به معنای حقیقی کلمه انجام بگیرد، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- اگر دعا، درست به کار برده شود، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- تصادم با یک قانون الهیِ دیگر 49
- موانعِ إجابت 49
- درخواستهای غیرممکن 51
- گناه 52
- قلب غافل 53
- شروط حقیقی بودنِ دعا و قطعی بودنِ إجابت در پیِ آن 53
- اگر شرایط دعا وجود نداشته باشد، دعا مستجاب نمی شود 53
- انس 54
- مؤثّر بودن زمان و مکان و خصوصیات 54
- شروط مرتبط با اعتقادات و حالات دعا کننده نسبت به خداوند 54
- معرفتِ پروردگار و باور به قدرت او 54
- تضرّع 55
- خشوع 55
- اصرار بر درخواست، دست برنداشتن از دعا 56
- امید به اجابت 56
- شروط مرتبط با اعتقادات دعا کننده نسبت به دعا 56
- بزرگ نشمردن حاجات 57
- فهم معانی 58
- تدبّر در معنای دعاها 58
- توجّه 59
- حضور قلب 61
- مطالبه ی حقیقی 61
- با همه ی دل 62
- شروط مرتبط با قلب و دل دعا کننده 62
- حرف زدن از دل 62
- معطّر و مزیّن کردنِ دل 63
- رقّت قلب 63
- سوز دل 63
- طراوت دل 63
- توبه 64
- توبه و اجتناب از گناه 64
- عمل 65
- خروج از مظالم 65
- ترک گناهان 65
- شعبان 67
- زمان ها و موقعیت های برتر 67
- رجب 67
- ایّام معلومات 68
- عید فطر 68
- پیروزی 68
- نماز 69
- اضطرار و سختی 69
- اشاره 70
- رشد روحیّه ی ذلّت و خاکساری 71
- توجّه پیدا کردن به عجز و حقارت و تهی دستیِ خودمان 71
- سرکوبیِ خودبینی و خودخواهی 72
- شکستن نفسانیتها 74
- کسبِ معارف 75
- مهار نفس 75
- ماندگار و مؤثّر کردنِ معارف در دل انسان 79
- اجابت، رفع حاجات، دفع بلا، جلبِ روزی 79
- جلب رزق و نجات از دست دشمن 87
- دفع بلاء 87
- دفع انگیزه های مادّه گرایانه 88
- دستاوردهای دیگر دعا 88
- دفعِ سرگشتگی و درماندگی 89
- روشن شدن راه، معنا پیداکردنِ حیات 89
- برداشتن موانع درونی 89
- زدودنِ غفلت 89
- روشن شدن راه و نجات از سردرگمی و حیرت 90
- جان گرفتنِ دوباره ی قلب و روح 91
- آشنایی با خدا و پرشدن دل از عشقِ او 92
- ارتباط با خدا، تقویت روح عبودیت 92
- تقویت روحِ عبودیت و عشق به خدا 92
- نزدیک شدن انسان به خدا و زنده نگهداشتن یاد خدا در دل 93
- تقویت و استقرار ایمان در دل 93
- زنده و نورانی شدن دل انسان 94
- احیاء و زنده کردنِ قلوب 94
- عشق به خدا 94
- نورانیت، صفا و معنویت 94
- نورانی نگاه داشتن دل انسان 95
- تطهیر روح 96
- تزکیه 96
- تهذیب نفس، پیراستن روح و پالایش ذهن از وسوسه ها 97
- رشد فضایل اخلاقی در انسان 97
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان 99
- دمیدن روح اخلاص در انسان 99
- دفع گناه 99
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان، دفع گناهان 99
- دفعِ غفلت 101
- علوّ مقام و مرتبه، عروج 102
- تعالی و فلاح 102
- کسب قدرت قلبی، استواری و ثبات قدم در مقابل دشمن 102
- فلاح 102
- کسب قدرت قلبی و روحی 102
- واهمه نداشتن از قدرتها 104
- استواری در مقابل دشمن 104
- امید و نشاط 105
- اشاره 107
- همه چیز را 108
- پیشوایان دین به ما یاد می دهند چه بخواهیم - چیزهای اصلی 108
- حتّی چیزهای کوچک 109
- درخواستهای بزرگ 109
- حاجات همه ی انسانهایی که روی کره ی خاک هستند 110
- اول دیگران، بعد خودِ ما 111
- برای همه ی مسلمین 111
- نمونه هایی از بهترین دعاها 112
- صحیفه ی سجّادیه 112
- دعای هشتم صحیفه ی سجّادیه 112
- کتاب نمونه 112
- دعاهای مأثور از جمله دعای ابی حمزه و دعای افتتاح و دعای عرفه 113
- هدایت به صراط مستقیم 114
- درخواستهای نمونه 114
- درخواست مغفرت 115
- زندگی گوارا 115
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ابی حمزه 115
- اصلاح همه ی کارها 116
- بروز و ظهور جوانمردی 116
- دفع نقطه های ضربه پذیرِ معنوی 117
- أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ 118
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ماه رمضان 118
- أَللَّهُمَّ أَصلِح کُلَّ فَاسِدٍ مِن أُمُورِ المُسلِمِینَ 119
این حالت تضرّع است که دل را از عشق خدا پر می کند؛ انسان را با خدا آشنا می کند؛ انسان را از خودبینی و خودنگریِ فسادانگیز تهی می کند و او را از نورِ مقدّس پروردگار و لطفِ الهی، سرشار می سازد. قدرِ این را بدانید که از همه چیز بالاتر است.189
مهار نفس
همه ی انسانها مبتلا به این پیل مست در درون وجود خودشان هستند که باید این را مهار کنند. این مهار با ذکر خداست؛ با یاد خداست؛ با پناه بردن به خداست؛ با احساس نیاز به پروردگار است؛ با احساس حقارت خود در مقابل عظمت الهی است؛ با احساس زشتی های خود در مقابل جمال مطلق حقِّ متعال است. این ها همه اش ناشی از ذکر است. انسانی که باتقواست، یعنی مراقب خودش هست و متذکر هست، منشأ شر و ظلم و فساد و طغیان و بدی به این و آن نمی شود. آن ذکر الهی مرتب دارد او را نهی می کند؛ مرتب دارد او را بازمی دارد.190
کسبِ معارف
واقعاً این دعاها پُر از معارف است؛ که اگر این ها را از حالت دعا بیرون بیاورند، معارف اسلامیِ متین و اصیل و قوی یی را تشکیل می دهند که نظیرشان در روایات ما کم است.191
و اما، دوّمین چیزی که در دعا وجود دارد، معارف است. و این مخصوص دعاهایی است که از معصوم به ما رسیده است. امام سجّاد علیه السلام ، «صحیفه ی سجّادیه» را به صورت دعا تنظیم فرموده و اصلاً دعا خوانده است؛ اما این کتاب، پُر از معارف الهی و اسلامی است. توحید خالص در صحیفه ی سجّادیه است. نبوّت و عشق به مقام تقدّس نبیّ اسلام صلی الله علیه و آله در صحیفه ی سجّادیه است. مثل بقیه ی دعاهای مأثور، معارف