- مقدّمه 1
- اشاره 5
- ارتباط با خدا 6
- رابطه ی قلبی انسان با خدا 6
- ارتباط و اتّکال انسان با خدا 6
- خدا را نزدیک خود احساس کردن 7
- رابطه ی انسان با منبع فیّاض 7
- تقرُّب و أُنس 7
- خدا را حاضر و ناظر دانستن ، خدا را در مقابل خود احساس کردن 7
- تقرُّب إلی اللّه 8
- حرف زدن با پروردگار 8
- انس با خدا 8
- با خدای متعال سخن گفتن، حرف دل را با او در میان گذاشتن 8
- خواستن 9
- بیان خواستهای فطری انسان 9
- خدا را خواندن 9
- اشاره 9
- روح عبادت 10
- بهترین عبادت 10
- تضرُّع 11
- خشوع و خاکساری نزد پروردگار 11
- وسیله ای برای رسیدن به حوائج و مقصودها 12
- وسیله ای بین خدا و بندگان 13
- وسیله ای در کنار وسائل دیگر ، یکی از دهها وسیله و سبب و علّت 13
- دعا وسیله ای در طول ابزارهای مادّی و نه رقیب آنها 13
- وسیله ای برای فهمیدن معارف الهی 14
- درخواست، تمجید و تحمید، و یا اظهار محبّت و ارادت 14
- نماز 14
- أقسام دعا و أنواع سخن گفتن با خدا 14
- نمونه ای از مصادیق دعا و ذکر 14
- دعا، ضرورتاً همیشه با حاجت خواستن همراه نیست 14
- اجابت چیست؟ 15
- نماز جمعه 15
- پاسخ و توجّه و التفات خداوند 15
- جاری شدنِ طلب، از سرتاپای دعا کننده ، همان پاسخ الهی است 16
- جور شدنِ أسباب و وسائط 16
- نورانیتی که در دل پدید می آید 16
- برآورده شدن خواسته در چهارچوب قوانین طبیعی 16
- جورشدن ابزارهای مادّی و عادی و معمولی 17
- دعا جورکننده ی روال عادی 18
- معانی ذکر 20
- خود را در برابر خدا یافتن و به او دل دادن 20
- ذکر یعنی یاد، در مقابل غفلت و نسیان 21
- ذکر یعنی همنشینی با محبوب 21
- ذکر، یعنی به یاد بودن، به یاد آوردن، به هوش بودن و توجّه کردن 22
- ذکر به معنای یاد تکلیف و یاد نعمت الهی است، نه فقط ورد و اوراد 22
- ذکر، مانعِ رفتن به سمتِ معصیت 23
- ذکر یعنی بیدارباش 23
- ذکر یعنی دوری از غفلت 23
- اشاره 26
- توفیق دعا، علامت لطف پروردگار 27
- دعا، بیمه کننده ی انسان در مقابل جلوه های مادّی 27
- دعا، مظهر بندگیِ در مقابل خداوند 27
- دعا، دارای تأثیرات معجزآسا بر روی دل انسان 28
- دعا، اسلحه ای مایه ی نجات 28
- دعا، بهترین مضامین سرشار از معارف الهی 28
- دعا، معنادهنده ی حیات انسان 28
- دعا، کلید همه ی خزائن الهی 29
- دعا، آشکارکننده ی محتوای ذهن دعاکننده 30
- دعا و فرصت دعا کردن، یک نعمت 30
- دعا، دارای نقش مؤثّر در سازندگی 30
- هفت مرتبه ضمیر متکلّم برای خدا، فقط در آیه ی دعا 31
- تکرار إِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقِیمَ در شبانه روز 32
- درخواستِ ذکر کثیر 32
- پیش بردنِ راه، در گروِ دعا 32
- اهمیّت ذکر 32
- قرآن، وسیله ی ذکر 33
- موضوع ذکر، مسأله ی اصلی و اساسی 33
- ذکر، عرفان واقعی 33
- ذکرِ نامحدود 33
- راه تقوا، ذکر خداست 33
- ذاکر بودن در همه ی حالات، از مهم ترین تکالیف مؤمنین 34
- امر به دعا و نهی از ترک آن 35
- امر 35
- یکی از بهترین ذخایر معنوی ما 35
- کتابی بسیار عظیم 35
- وظیفه 36
- غنیمت دانستن دعا 36
- لزوم 36
- سلب توفیق دعا، نگران کننده تر از سلب توفیق اجابت 37
- مقایسه ی دعا و ذکر با سایر فضائل 37
- گرفته شدنِ حال دعا از انسان، علامتی بد 37
- بی پشتوانگی، پی آمد بی نیاز دانستنِ خود از دعا 37
- دعا، یکی از مهمّ ترین کارهای بنده ی مؤمن 37
- دعا، مغز عبادت 38
- دعا، مهمّ ترین علاج 38
- دعا، تنها راه رسیدن به خواسته های عظیم 38
- پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- ذکر، بزرگتر و مهم تر از نهی از فحشا و منکر 39
- مقامِ دعاکنندگان، بیانگر اهمیّت دعا 39
- انبیاء علیهم السلام 40
- امام خمینی(ره) 41
- اصحاب و حواریّون پیامبران 41
- اشاره 42
- اراده ی خدا 43
- از جانبِ خدا 43
- اجازه ی پروردگار 44
- التماس و درخواستِ حالِ دعا 45
- از ناحیه ی دعاکننده 45
- دعا مستجاب خواهد شد؛ یا زود و یا دیر 45
- شکر 45
- قطعیتِ إجابت 45
- امید 45
- اگر خدا درِ دعا را باز کند، درِ اجابت را نمی بندد 46
- بی قید و شرط بودن اجابت 47
- کراهتِ انتظارِ سرعتِ غیرمعمول، برای دریافت حاجت 47
- وجود شرائط و آداب برای دعا، برای بالا بردنِ امکانِ إجابت 48
- تصادم با یک قانون الهیِ دیگر 49
- موانعِ إجابت 49
- اگر دعا، درست به کار برده شود، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- اگر دعا به معنای حقیقی کلمه انجام بگیرد، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- درخواستهای غیرممکن 51
- گناه 52
- شروط حقیقی بودنِ دعا و قطعی بودنِ إجابت در پیِ آن 53
- قلب غافل 53
- اگر شرایط دعا وجود نداشته باشد، دعا مستجاب نمی شود 53
- مؤثّر بودن زمان و مکان و خصوصیات 54
- انس 54
- معرفتِ پروردگار و باور به قدرت او 54
- شروط مرتبط با اعتقادات و حالات دعا کننده نسبت به خداوند 54
- تضرّع 55
- خشوع 55
- امید به اجابت 56
- اصرار بر درخواست، دست برنداشتن از دعا 56
- شروط مرتبط با اعتقادات دعا کننده نسبت به دعا 56
- بزرگ نشمردن حاجات 57
- فهم معانی 58
- تدبّر در معنای دعاها 58
- توجّه 59
- مطالبه ی حقیقی 61
- حضور قلب 61
- حرف زدن از دل 62
- با همه ی دل 62
- شروط مرتبط با قلب و دل دعا کننده 62
- معطّر و مزیّن کردنِ دل 63
- رقّت قلب 63
- طراوت دل 63
- سوز دل 63
- توبه 64
- توبه و اجتناب از گناه 64
- عمل 65
- خروج از مظالم 65
- ترک گناهان 65
- زمان ها و موقعیت های برتر 67
- شعبان 67
- رجب 67
- ایّام معلومات 68
- عید فطر 68
- پیروزی 68
- اضطرار و سختی 69
- نماز 69
- اشاره 70
- رشد روحیّه ی ذلّت و خاکساری 71
- توجّه پیدا کردن به عجز و حقارت و تهی دستیِ خودمان 71
- سرکوبیِ خودبینی و خودخواهی 72
- شکستن نفسانیتها 74
- کسبِ معارف 75
- مهار نفس 75
- ماندگار و مؤثّر کردنِ معارف در دل انسان 79
- اجابت، رفع حاجات، دفع بلا، جلبِ روزی 79
- دفع بلاء 87
- جلب رزق و نجات از دست دشمن 87
- دفع انگیزه های مادّه گرایانه 88
- دستاوردهای دیگر دعا 88
- روشن شدن راه، معنا پیداکردنِ حیات 89
- دفعِ سرگشتگی و درماندگی 89
- برداشتن موانع درونی 89
- زدودنِ غفلت 89
- روشن شدن راه و نجات از سردرگمی و حیرت 90
- جان گرفتنِ دوباره ی قلب و روح 91
- ارتباط با خدا، تقویت روح عبودیت 92
- آشنایی با خدا و پرشدن دل از عشقِ او 92
- تقویت روحِ عبودیت و عشق به خدا 92
- نزدیک شدن انسان به خدا و زنده نگهداشتن یاد خدا در دل 93
- تقویت و استقرار ایمان در دل 93
- احیاء و زنده کردنِ قلوب 94
- نورانیت، صفا و معنویت 94
- زنده و نورانی شدن دل انسان 94
- عشق به خدا 94
- نورانی نگاه داشتن دل انسان 95
- تطهیر روح 96
- تزکیه 96
- تهذیب نفس، پیراستن روح و پالایش ذهن از وسوسه ها 97
- رشد فضایل اخلاقی در انسان 97
- دمیدن روح اخلاص در انسان 99
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان 99
- دفع گناه 99
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان، دفع گناهان 99
- دفعِ غفلت 101
- کسب قدرت قلبی، استواری و ثبات قدم در مقابل دشمن 102
- تعالی و فلاح 102
- کسب قدرت قلبی و روحی 102
- علوّ مقام و مرتبه، عروج 102
- فلاح 102
- واهمه نداشتن از قدرتها 104
- استواری در مقابل دشمن 104
- امید و نشاط 105
- اشاره 107
- پیشوایان دین به ما یاد می دهند چه بخواهیم - چیزهای اصلی 108
- همه چیز را 108
- حتّی چیزهای کوچک 109
- درخواستهای بزرگ 109
- حاجات همه ی انسانهایی که روی کره ی خاک هستند 110
- برای همه ی مسلمین 111
- اول دیگران، بعد خودِ ما 111
- دعای هشتم صحیفه ی سجّادیه 112
- نمونه هایی از بهترین دعاها 112
- کتاب نمونه 112
- صحیفه ی سجّادیه 112
- دعاهای مأثور از جمله دعای ابی حمزه و دعای افتتاح و دعای عرفه 113
- هدایت به صراط مستقیم 114
- درخواستهای نمونه 114
- زندگی گوارا 115
- درخواست مغفرت 115
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ابی حمزه 115
- بروز و ظهور جوانمردی 116
- اصلاح همه ی کارها 116
- دفع نقطه های ضربه پذیرِ معنوی 117
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ماه رمضان 118
- أَللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَصلِح کُلَّ فَاسِدٍ مِن أُمُورِ المُسلِمِینَ 119
می خواهید سلاحی را به شما نشان دهم که هم شما را از دشمن حفظ می کند و نجات می دهد و هم روزی تان را فراوان می کند؟» این، همان خواستن از خدا برای برآورده شدن حاجات است. «قَالُوا بَلَی یا رسول اللَّه.» عرض کردند: بلی؛ بفرمائید. فرمود: «قَالَ تَدعُونَ رَبَّکُم.» «خدا را دعا کنید؛ خدا را بخوانید.» «بِاللَّیلِ وَ النَّهَارِ.»((1))
«شب و روز.»216
دستاوردهای دیگر دعا
دفع انگیزه های مادّه گرایانه
ذکر، فوائد عجیبی دارد که حالا من آنچه را که در اینجا یادداشت کرده ام، عرض می کنم: «دفع انگیزه های مادّه گرایانه و هوس رانیهای گمراه کننده»217
ذکر، مثل مدافعی است که در مقابل هجوم این هوسها، ما را و دل ما را محافظت می کند. دل خیلی آسیب پذیر است. ما دلمان، روحمان خیلی آسیب پذیر است. در مقابل چیزهایی تحت تأثیر قرار می گیریم؛ دل مجذوب به جاذبه های گوناگونی می شود. اگر بخواهیم دل- که جای خداست، جایگاه خداست. رفیع ترین مرتبه در وجود انسان، دل انسان است؛ یعنی همان باطن و حقیقت وجودی انسان- سالم و پاکیزه بماند، مدافعی لازم است؛ این مدافع ذکر است. ذکر نمی گذارد که دل دستخوش تهاجم بی امان هوسهای گوناگون شود و از دست برود. ذکر دل را نگه می دارد که در فساد و در جاذبه های گمراه کننده غرق نشود. در همین رابطه من روایتی را دیدم که خیلی پرمعناست؛ می فرماید: «أَلذَّاکِرُ فِی الغَافِلِینَ کَالمُقَاتِلِ فِی الفَارِّین».((2)) در میدان جنگ، یک رزمنده را می بینید که دفاع می کند
1- ([1]) الکافی ج:2 ص:468 ؛ ألرسول صلی الله علیه و آله .
2- ([2]) وسائل الشیعهً ج:7 ص:165 ؛ ألرسول صلی الله علیه و آله .