- مقدّمه 1
- اشاره 5
- رابطه ی قلبی انسان با خدا 6
- ارتباط و اتّکال انسان با خدا 6
- ارتباط با خدا 6
- خدا را نزدیک خود احساس کردن 7
- تقرُّب و أُنس 7
- رابطه ی انسان با منبع فیّاض 7
- خدا را حاضر و ناظر دانستن ، خدا را در مقابل خود احساس کردن 7
- تقرُّب إلی اللّه 8
- حرف زدن با پروردگار 8
- انس با خدا 8
- با خدای متعال سخن گفتن، حرف دل را با او در میان گذاشتن 8
- خواستن 9
- خدا را خواندن 9
- بیان خواستهای فطری انسان 9
- اشاره 9
- بهترین عبادت 10
- روح عبادت 10
- خشوع و خاکساری نزد پروردگار 11
- تضرُّع 11
- وسیله ای برای رسیدن به حوائج و مقصودها 12
- وسیله ای در کنار وسائل دیگر ، یکی از دهها وسیله و سبب و علّت 13
- دعا وسیله ای در طول ابزارهای مادّی و نه رقیب آنها 13
- وسیله ای بین خدا و بندگان 13
- درخواست، تمجید و تحمید، و یا اظهار محبّت و ارادت 14
- وسیله ای برای فهمیدن معارف الهی 14
- نماز 14
- نمونه ای از مصادیق دعا و ذکر 14
- دعا، ضرورتاً همیشه با حاجت خواستن همراه نیست 14
- أقسام دعا و أنواع سخن گفتن با خدا 14
- اجابت چیست؟ 15
- پاسخ و توجّه و التفات خداوند 15
- نماز جمعه 15
- جاری شدنِ طلب، از سرتاپای دعا کننده ، همان پاسخ الهی است 16
- نورانیتی که در دل پدید می آید 16
- برآورده شدن خواسته در چهارچوب قوانین طبیعی 16
- جور شدنِ أسباب و وسائط 16
- جورشدن ابزارهای مادّی و عادی و معمولی 17
- دعا جورکننده ی روال عادی 18
- معانی ذکر 20
- خود را در برابر خدا یافتن و به او دل دادن 20
- ذکر یعنی یاد، در مقابل غفلت و نسیان 21
- ذکر یعنی همنشینی با محبوب 21
- ذکر به معنای یاد تکلیف و یاد نعمت الهی است، نه فقط ورد و اوراد 22
- ذکر، یعنی به یاد بودن، به یاد آوردن، به هوش بودن و توجّه کردن 22
- ذکر یعنی دوری از غفلت 23
- ذکر یعنی بیدارباش 23
- ذکر، مانعِ رفتن به سمتِ معصیت 23
- اشاره 26
- توفیق دعا، علامت لطف پروردگار 27
- دعا، بیمه کننده ی انسان در مقابل جلوه های مادّی 27
- دعا، مظهر بندگیِ در مقابل خداوند 27
- دعا، دارای تأثیرات معجزآسا بر روی دل انسان 28
- دعا، اسلحه ای مایه ی نجات 28
- دعا، بهترین مضامین سرشار از معارف الهی 28
- دعا، معنادهنده ی حیات انسان 28
- دعا، کلید همه ی خزائن الهی 29
- دعا، دارای نقش مؤثّر در سازندگی 30
- دعا و فرصت دعا کردن، یک نعمت 30
- دعا، آشکارکننده ی محتوای ذهن دعاکننده 30
- هفت مرتبه ضمیر متکلّم برای خدا، فقط در آیه ی دعا 31
- تکرار إِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقِیمَ در شبانه روز 32
- درخواستِ ذکر کثیر 32
- اهمیّت ذکر 32
- پیش بردنِ راه، در گروِ دعا 32
- ذکرِ نامحدود 33
- قرآن، وسیله ی ذکر 33
- راه تقوا، ذکر خداست 33
- ذکر، عرفان واقعی 33
- موضوع ذکر، مسأله ی اصلی و اساسی 33
- ذاکر بودن در همه ی حالات، از مهم ترین تکالیف مؤمنین 34
- امر به دعا و نهی از ترک آن 35
- یکی از بهترین ذخایر معنوی ما 35
- امر 35
- کتابی بسیار عظیم 35
- لزوم 36
- وظیفه 36
- غنیمت دانستن دعا 36
- بی پشتوانگی، پی آمد بی نیاز دانستنِ خود از دعا 37
- مقایسه ی دعا و ذکر با سایر فضائل 37
- گرفته شدنِ حال دعا از انسان، علامتی بد 37
- سلب توفیق دعا، نگران کننده تر از سلب توفیق اجابت 37
- دعا، یکی از مهمّ ترین کارهای بنده ی مؤمن 37
- دعا، مغز عبادت 38
- دعا، تنها راه رسیدن به خواسته های عظیم 38
- دعا، مهمّ ترین علاج 38
- مقامِ دعاکنندگان، بیانگر اهمیّت دعا 39
- ذکر، بزرگتر و مهم تر از نهی از فحشا و منکر 39
- پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- انبیاء علیهم السلام 40
- امام خمینی(ره) 41
- اصحاب و حواریّون پیامبران 41
- اشاره 42
- از جانبِ خدا 43
- اراده ی خدا 43
- اجازه ی پروردگار 44
- قطعیتِ إجابت 45
- شکر 45
- دعا مستجاب خواهد شد؛ یا زود و یا دیر 45
- التماس و درخواستِ حالِ دعا 45
- از ناحیه ی دعاکننده 45
- امید 45
- اگر خدا درِ دعا را باز کند، درِ اجابت را نمی بندد 46
- کراهتِ انتظارِ سرعتِ غیرمعمول، برای دریافت حاجت 47
- بی قید و شرط بودن اجابت 47
- وجود شرائط و آداب برای دعا، برای بالا بردنِ امکانِ إجابت 48
- تصادم با یک قانون الهیِ دیگر 49
- اگر دعا به معنای حقیقی کلمه انجام بگیرد، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- اگر دعا، درست به کار برده شود، اجابت قطعی و بدون شرط است 49
- موانعِ إجابت 49
- درخواستهای غیرممکن 51
- گناه 52
- اگر شرایط دعا وجود نداشته باشد، دعا مستجاب نمی شود 53
- قلب غافل 53
- شروط حقیقی بودنِ دعا و قطعی بودنِ إجابت در پیِ آن 53
- معرفتِ پروردگار و باور به قدرت او 54
- مؤثّر بودن زمان و مکان و خصوصیات 54
- شروط مرتبط با اعتقادات و حالات دعا کننده نسبت به خداوند 54
- انس 54
- تضرّع 55
- خشوع 55
- شروط مرتبط با اعتقادات دعا کننده نسبت به دعا 56
- اصرار بر درخواست، دست برنداشتن از دعا 56
- امید به اجابت 56
- بزرگ نشمردن حاجات 57
- فهم معانی 58
- تدبّر در معنای دعاها 58
- توجّه 59
- حضور قلب 61
- مطالبه ی حقیقی 61
- با همه ی دل 62
- شروط مرتبط با قلب و دل دعا کننده 62
- حرف زدن از دل 62
- معطّر و مزیّن کردنِ دل 63
- رقّت قلب 63
- طراوت دل 63
- سوز دل 63
- توبه 64
- توبه و اجتناب از گناه 64
- عمل 65
- خروج از مظالم 65
- ترک گناهان 65
- شعبان 67
- زمان ها و موقعیت های برتر 67
- رجب 67
- پیروزی 68
- ایّام معلومات 68
- عید فطر 68
- نماز 69
- اضطرار و سختی 69
- اشاره 70
- رشد روحیّه ی ذلّت و خاکساری 71
- توجّه پیدا کردن به عجز و حقارت و تهی دستیِ خودمان 71
- سرکوبیِ خودبینی و خودخواهی 72
- شکستن نفسانیتها 74
- مهار نفس 75
- کسبِ معارف 75
- ماندگار و مؤثّر کردنِ معارف در دل انسان 79
- اجابت، رفع حاجات، دفع بلا، جلبِ روزی 79
- دفع بلاء 87
- جلب رزق و نجات از دست دشمن 87
- دستاوردهای دیگر دعا 88
- دفع انگیزه های مادّه گرایانه 88
- دفعِ سرگشتگی و درماندگی 89
- برداشتن موانع درونی 89
- روشن شدن راه، معنا پیداکردنِ حیات 89
- زدودنِ غفلت 89
- روشن شدن راه و نجات از سردرگمی و حیرت 90
- جان گرفتنِ دوباره ی قلب و روح 91
- ارتباط با خدا، تقویت روح عبودیت 92
- تقویت روحِ عبودیت و عشق به خدا 92
- آشنایی با خدا و پرشدن دل از عشقِ او 92
- نزدیک شدن انسان به خدا و زنده نگهداشتن یاد خدا در دل 93
- تقویت و استقرار ایمان در دل 93
- احیاء و زنده کردنِ قلوب 94
- زنده و نورانی شدن دل انسان 94
- نورانیت، صفا و معنویت 94
- عشق به خدا 94
- نورانی نگاه داشتن دل انسان 95
- تطهیر روح 96
- تزکیه 96
- تهذیب نفس، پیراستن روح و پالایش ذهن از وسوسه ها 97
- رشد فضایل اخلاقی در انسان 97
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان، دفع گناهان 99
- دمیدن روح اخلاص در انسان 99
- دفع گناه 99
- دفع آفت فسادپذیریِ انسان 99
- دفعِ غفلت 101
- تعالی و فلاح 102
- علوّ مقام و مرتبه، عروج 102
- کسب قدرت قلبی و روحی 102
- کسب قدرت قلبی، استواری و ثبات قدم در مقابل دشمن 102
- فلاح 102
- واهمه نداشتن از قدرتها 104
- استواری در مقابل دشمن 104
- امید و نشاط 105
- اشاره 107
- پیشوایان دین به ما یاد می دهند چه بخواهیم - چیزهای اصلی 108
- همه چیز را 108
- حتّی چیزهای کوچک 109
- درخواستهای بزرگ 109
- حاجات همه ی انسانهایی که روی کره ی خاک هستند 110
- برای همه ی مسلمین 111
- اول دیگران، بعد خودِ ما 111
- صحیفه ی سجّادیه 112
- نمونه هایی از بهترین دعاها 112
- کتاب نمونه 112
- دعای هشتم صحیفه ی سجّادیه 112
- دعاهای مأثور از جمله دعای ابی حمزه و دعای افتتاح و دعای عرفه 113
- هدایت به صراط مستقیم 114
- درخواستهای نمونه 114
- زندگی گوارا 115
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ابی حمزه 115
- درخواست مغفرت 115
- بروز و ظهور جوانمردی 116
- اصلاح همه ی کارها 116
- دفع نقطه های ضربه پذیرِ معنوی 117
- نمونه ای از درخواستهای ذکرشده در دعای ماه رمضان 118
- أَللَّهُمَّ أَغنِ کُلَّ فَقِیرٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَشبِع کُلَّ جَائِعٍ 118
- أَللَّهُمَّ أَصلِح کُلَّ فَاسِدٍ مِن أُمُورِ المُسلِمِینَ 119
با منبع فیّاض علم و قدرت است، و بشر بی رابطه ی روحی با خدا و بدون عرض نیاز به غنی بالذات، در عرصه ی زندگی سرگشته و درمانده و هدر رفته است؛ «قُل
ما یَعبَؤُا بِکُم رَبِّی لَو لا دُعاؤُکُم»((1)) 221
روشن شدن راه و نجات از سردرگمی و حیرت
دعا برای انسان راه را روشن می کند، انسان را از سردرگمی و حیرت نجات می دهد، علاوه بر اینها دعا محتوای ذهن دعا کننده را برای مستمع و مخاطب واضح و آشکار می کند. وقتی شما دعای کسی را گوش می دهید که با خدا حرف می زند می توانید از دعای او، از خواهش او کشف کنید که این چگونه انسانی است، حقیر است یا عظیم است، کوتاه بین است یا بلندنظر و بلندهمّت است، مؤمن است یا مردد است، دعا چیز عجیبی است. لذا در طول تاریخ صدرو اوّل اسلام همه جا دعا هست. پیغمبر در جنگ بدر هم دعا کرد، در جنگ احد هم دعا کرد؛ یعنی دعا پیروزی و شکست نمی شناسد. دعا یعنی ارتباط و اتّکال انسان با خدا، آن وقتی هم که انسان در اوج قدرت و پیروزی است باز هم محتاج دعا است؛ باید با خدا حرف بزند، باید از خدا بخواهد. قرآن به پیغمبر ما دستور داد که «إِذَا جَاءَ نَصرُ اللَّهِ وَ الفَتح» وقتی یاری خدا رسید و پیروزی نصیب شد «وَ رَأَیتَ النَّاسَ یَدخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفواجاً» و دیدی که مردم دسته دسته و فوج فوج به اسلام وارد می شوند، تازه «فَسَبِّح بِحَمدِ رَبِّکَ وَ استَغفِرهُ»((2)) تازه اوّل انابه ی تو است، اوّل عرض نیاز تو به درگاه قادر متعال است. ملت ما از وقتی پیروزی را به دست آورد آستانه ی دعا را رها نکرد. ببینید امروز در جامعه ی ما چقدر دعا و توجّه به خدا زیاد است؛ راز پیروزی ما هم همینهاست.222
1- ([1]) سوره ی فرقان، آیه ی 77.
2- ([2]) سوره ی نصر، آیات 1- 3.